Εγκυμοσύνη: Η έκθεση σε χημικά σχετίζεται με διαταραχές ανάπτυξης στο μωρό

Η έκθεση των γυναικών κατά την εγκυμοσύνη σε χημικά που υπάρχουν σε πολλά προϊόντα καθημερινής χρήσης, μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη των παιδιών τους, σύμφωνα με δύο νέες μελέτες.

Η μία αφορά γενικώς τους ενδοκρινικούς διαταράκτες και η άλλη ειδικά τις φθαλικές ενώσεις. Και τις δύο μελέτες εκπόνησαν επιστήμονες από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal) .

Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες υπάρχουν σε πολλά αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Έχουν χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως «παγκόσμια απειλή», λόγω των ορμονικών διαταραχών με τις οποίες σχετίζονται.

Στη πρώτη μελέτη, οι επιστήμονες του Ινστιτούτου διαπίστωσαν πως η έκθεση σε αυτούς κατά την εγκυμοσύνη επηρεάζει σημαντικά τα αγέννητα μωρά. Η μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση Environmental Health Perspectives. Συμμετείχαν 1.911 ζεύγη μητέρας-παιδιού από την Ισπανία.

Οι ερευνητές μέτρησαν τις συγκεντρώσεις αυτών των ουσιών σε δείγματα ούρων και αίματος που συλλέγονταν κατά την εγκυμοσύνη. Κατέγραφαν επίσης τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) των μωρών με την πάροδο του χρόνου.

Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες (endocrine disruptors – EDC) είναι χημικές ουσίες που επιδρούν στο ορμονικό σύστημα ανθρώπων και ζώων. Μεταξύ άλλων, περιέχονται σε:

• Τρόφιμα
• Φυτοφάρμακα
• Προϊόντα ατομικής υγιεινής
• Έπιπλα
• Πλαστικά
• Ηλεκτρονικές συσκευές
• Παιχνίδια

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η έκθεση των εγκύων σε αυτούς σχετιζόταν με ταχύτερη αύξηση του ΔΜΣ των παιδιών έως την ηλικία των 9 ετών. Διαπιστώθηκε ακόμα πως η προγεννητική έκθεση σε ορισμένους διαταράκτες μπορεί να μεταβάλλει σημαντικά την πορεία του ΔΜΣ του παιδιού. Οι μεταβολές αυτές χαρακτηρίζονταν:

• Είτε από χαμηλότερο μήκος γέννησης του βρέφους που ακολουθείται από επιταχυνόμενη αύξηση του ΔΜΣ
• Είτε από υψηλότερο μήκος γέννησης με επιταχυνόμενη αύξηση του ΔΜΣ.

Οι φθαλικές ενώσεις

Στη δεύτερη μελέτη του ISGlobal διαπιστώθηκε ότι η έκθεση σε φθαλικές ενώσεις κατά την εγκυμοσύνη σχετίζεται με μικρότερα ογκομετρικά μεγέθη σε ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου των παιδιών και με χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης. Ειδικότερα, τα παιδιά, των οποίων οι μητέρες είχαν μεγαλύτερη έκθεση σε ορισμένες φθαλικές ενώσεις κατά την εγκυμοσύνη έτειναν να έχουν:

• Λιγότερη φαιά ουσία στον εγκέφαλό τους στην ηλικία των 10 ετών
• Χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης στην ηλικία των 14 ετών

Τα ευρήματα αυτής της μελέτης δημοσιεύθηκαν στην ψυχιατρική επιθεώρηση Molecular Psychiatry. Όπως γράφουν οι ερευνητές, οι φθαλικές ενώσεις είναι ενδοκρινικοί διαταράκτες. Χρησιμοποιούνται ως πλαστικοποιητές και διαλύτες σε ευρύ φάσμα εμπορικών προϊόντων.

Άλλοι ενδοκρινικοί διαταράκτες είναι οι έμμονοι οργανικοί ρύποι (POPs), οι υπερφθοροαλκυλικές ουσίες (PFASs), τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs) και οι  φαινόλες (συμπεριλαμβανομένης της δισφαινόλης A).

Φωτογραφία: iStock