Ενδοσχολική βία: Πώς μαθαίνουν οι γονείς τη βία στα παιδιά τους

Η ενδοσχολική βία δεν αρχίζει ξαφνικά μόλις μπουν τα παιδιά στην εφηβεία. Τα θεμέλια έχουν μπει πολλά χρόνια νωρίτερα, από το ψυχολογικό κλίμα μέσα στην οικογένεια και από τις αντιδράσεις των γονέων στις μικρές στιγμές της καθημερινότητας.

Επιπλέον, δεν αρχίζει πάντοτε απ’ ευθείας με ξυλοδαρμούς, αλλά «και με μικρά,  σκωπτικά πειράγματα, που πάντα υπήρχαν», είπε η ψυχολόγος Ξένια Παρασκευοπούλου στην εκπομπή «Όλα για τη Ζωή μας Vita» στο Mega.

«Σε κάθε ηλικία μπορεί να αναπτυχθεί η βία. Στα έντονα περιστατικά ενδοσχολικής βίας, όμως, ο εκφοβισμός έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά», είπε. «Αρχικά έχουμε την συστηματικότητα στον εκφοβισμό και μία υπεροχή του θύτη σε σχέση με το θύμα. Υπάρχει επίσης πρόθεση από τον θύτη να προκαλέσει πόνο και κακό. Και υπάρχουν και παρατηρητές».

Όπως εξήγησε, στις μικρές ηλικίες το βασικό περιβάλλον όπου εκδηλώνεται η βία συνήθως είναι το σχολείο. Στο γυμνάσιο, όμως, η βία μπορεί να επεκταθεί στο διαδίκτυο. Υπάρχει επίσης ο κοινωνικός αποκλεισμός, που είναι η συναισθηματική βία.

«Στις μικρές ηλικίες επειδή τα παιδιά προσπαθούν να επιβληθούν κυρίως με το σώμα τους, εκεί έχουμε περισσότερα περιστατικά σχολικής βίας», σημείωσε η ειδικός.

Όσο αυξάνεται η ηλικία, όμως, αυξάνεται η ένταση της σωματικής βίας και η ψυχολογική βία. «Έχουν αυξηθεί τα περιστατικά βίας και έχει αλλάξει και η ποιότητά της. Παρατηρούμε πλέον πολλούς ξυλοδαρμούς. Αυτά δεν υπήρχαν σε τέτοια ένταση. Υπάρχει πολύς θυμός. Και υπάρχουν και οι παρατηρητές που θα βιντεοσκοπήσουν το περιστατικό και θα το ανεβάσουν στο διαδίκτυο, που επίσης είναι μορφή βίας», ανέφερε.

Από τον παιδικό σταθμό

Η δημοσιογράφος Όλγα Λαφαζάνη μίλησε για την ενδοσχολική βία που συνέβη στην κόρη της όταν πήγαινε στον παιδικό σταθμό.

«Ήταν 4 ετών. Δεν πίστευα ότι σε αυτή την ηλικία μπορεί να υπάρξει σχολικός εκφοβισμός. Είχε πάει σε ένα σχολείο να κάνει προσαρμογή, ώστε να αρχίσει ομαλά τον Σεπτέμβριο την σχολική χρονιά», αφηγήθηκε.

Μετά από έναν μήνα «μου είπε ότι κάποια παιδάκια της μιλάνε άσχημα, την φοβίζουν ή κινούνται λίγο επιθετικά. Πίστεψα την κόρη  μου. Πίστευα όμως και ότι μπορεί να είναι και μία αντίδρασή της για να μην πάει στο σχολείο και να είναι μαζί μου στο σπίτι. Αυτό γινόταν όλο και πιο έντονα, οπότε πήγα στο σχολείο για να με ενημερώσουν».

Στη συνάντηση είχαν καλέσει και τους γονείς των παιδιών που πείραζαν την κόρη της. «Μου είχε κάνει εντύπωση ότι φώναζαν και έλεγαν ότι το δικό τους το παιδί δεν κάνει τέτοια πράγματα», είπε η κυρία Λαφαζάνη.

«Τον Σεπτέμβριο αρχίσαμε στο σχολείο. Κάποια στιγμή δέχομαι ένα email  από αυτό που έλεγε ότι «το παιδί σας θα επιστρέψει με κουρεμένα λίγο τα μαλλιά του. Mην ανησυχήσετε. Έγινε ένα ατύχημα στο σχολείο και πήραν κάποια παιδάκια το ψαλίδι και της έκοψαν τα μαλλιά». Δεν πίστευα στα μάτια μου. Κατευθείαν πήρα τηλέφωνο. Μου είπαν να μην ανησυχώ και ότι ήταν μόνο δύο τούφες!!»

Η κόρη της επέστρεψε στο σπίτι και όντως έλειπαν μερικές τούφες από τα μαλλιά της. «Δεν έχει σημασία πόσα της έκοψαν, αλλά η κίνηση ως κίνηση. Ήταν τρομαγμένη αλλά χωρίς να το δείχνει. Ήταν στεναχωρημένη. Την ρώτησα τι συνέβη και μου είπε. Ήταν 3 παιδάκια και εκείνη μόνη της και δεν μπορεί να το διαχειριστεί», συνέχισε.

Οι γονείς δείχνουν τη βία

Οι γονείς μπορεί να μην διδάσκουν συνειδητά την βία στα παιδιά τους, αλλά την δείχνουν μέσα από τις πράξεις τους, εξήγησε η κυρία Παρασκευοπούλου.

Μιλούν, λ.χ., έντονα στο τηλέφωνο, οδηγούν απότομα, φέρονται με άσχημο τρόπο σε έναν άνθρωπο που θα τους εξυπηρετήσει σε ένα καφέ, διεκδικούν με άγριες φωνές το δίκιο τους.

«Θέλει πάρα πολλή προσοχή στο πώς μιλάμε, στην ένταση της φωνής μας. Πρέπει να δίνουμε έναν πλήρη καμβά στα παιδιά μας και όχι μόνο τη βία. Υπάρχει και η αντίθετη πλευρά», επισήμανε.

Και συνέχισε: «Το ψυχολογικό κλίμα σε μία οικογένεια προσδιορίζει πάρα πολλά πράγματα. Καλούμε τους γονείς να είναι κοντά στα παιδιά τους, να προσπαθήσουν να κατανοήσουν τα όρια γιατί πολλές φορές έχουμε υπερβολικές προσδοκίες από τα παιδιά μας και μπορεί να τα οδηγούμε σε άγριες και επιθετικές καταστάσεις».

Από την πλευρά της, η κυρία Λαφαζάνη είπε ότι «επιλέξαμε ως οικογένεια να πάω εγώ στο σχολείο και να διαχειριστώ την κατάσταση, διότι είμαι πιο ψύχραιμη. Αν πήγαινε ο σύζυγός μου, ίσως έχανε το δίκιο του».

Και πρόσθεσε πως δεν θέλησε να έρθει σε επαφή με τους γονείς των παιδιών. «Εκτιμώ ότι λειτούργησα με ψυχραιμία», είπε.

Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις που τα παιδιά δεν εκδηλώνονται, κατά την κυρία Παρασκευοπούλου. Αυτές σχετίζονται με τον ψυχολογικό εκφοβισμό και τον κοινωνικό αποκλεισμό, και απαιτούν ακόμα περισσότερη εγρήγορση από τους γονείς για να γίνουν αντιληπτές.


Φωτογραφία: iStock