Τη ζωή ενός αγέννητου μωρού έσωσαν γιατροί στη Βοστώνη, οι οποίοι εκτέλεσαν την πρώτη του είδους επέμβαση στον εγκέφαλο εμβρύου 34 εβδομάδων. Το έμβρυο έπασχε από μία δυνητικά θανατηφόρο αναπτυξιακή διαταραχή, που προκαλεί παραμόρφωση στα αγγεία του εγκεφάλου του.
Η διαταραχή λέγεται ανευρυσματική δυσπλασία της φλέβας του Γαληνού (VOGM). Όπως εξηγεί η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιάς (ΑΗΑ) σε ανακοίνωσή της, η διαταραχή αυτή είναι σπάνια. Υπολογίζεται ότι προσβάλλει 1 στα 60.000 νεογέννητα.
Εκδηλώνεται όταν οι αρτηρίες που φέρνουν αίμα (υπό υψηλή ροή και πίεση) από την καρδιά προς τον εγκέφαλο, συνδέονται λανθασμένα με μία από τις κύριες φλέβες βαθιά στη βάση του εγκεφάλου.
Το φυσιολογικό θα ήταν οι αρτηρίες να συνδεθούν με τα μικρά αγγεία (τριχοειδή) του εγκεφάλου. Αυτό είναι απαραίτητο για να επιβραδυνθεί η ροή του αίματος και να τροφοδοτηθεί με οξυγόνο ο εγκεφαλικός ιστός.
Η λάθος σύνδεση έχει ως επακόλουθο να αλλάζει η φυσιολογία των αγγείων και να δέχεται η εγκεφαλική φλέβα οξυγονωμένο αίμα υπό υψηλή πίεση. Το γεγονός αυτό ασκεί σημαντικές πιέσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα, οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα, όπως πνευμονική υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια κ.λπ.
Λόγω της πίεσης στον εγκέφαλο, εξ άλλου, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες που οδηγούν σε νευρολογική και νοητική διαταραχή.
Η δυσπλασία αυτή έχει επίσης υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 έδειξε ότι το 36% των παιδιών είχαν πεθάνει μέχρι τα 11 τους χρόνια.
Ο εμβολισμός
Η δυσπλασία στη φλέβα του Γαληνού συχνά γίνεται αντιληπτή κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο της κυήσεως. Επιβεβαιώνεται όμως με μαγνητική τομογραφία που εκτελείται στα τέλη του δευτέρου τριμήνου ή στο τρίτο τρίμηνο της κυήσεως.
Η δυσμορφία συνήθως αντιμετωπίζεται μετά τη γέννηση, με εμβολισμό. Ο εμβολισμός είναι μία επεμβατική μέθοδος, με την οποία παρεμποδίζεται η ροή του αίματος σε ένα αγγείο στον εγκέφαλο, συνήθως με χρήση ειδικού υλικού. Στην προκειμένη περίπτωση γίνεται για να κλείσει η απ’ ευθείας σύνδεση των αρτηριών με τη φλέβα.
Με τον τρόπο αυτό εμποδίζεται η υπερβολική ροή αίματος προς τον εγκέφαλο. Ο εμβολισμός, όμως, ενέχει κινδύνους και δεν υποστρέφει πάντοτε με επιτυχία την καρδιακή ανεπάρκεια. Επιπλέον, έως ότου διενεργηθεί, το μωρό μπορεί να έχει ήδη υποστεί σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες. Αυτές μπορεί ακόμα και να απειλήσουν τη ζωή του.
Και σαν να μην έφταναν όλ’ αυτά, η κατάσταση του μωρού μπορεί να επιδεινωθεί ραγδαία μετά τη γέννηση. Και αυτό διότι χάνει την προστατευτική δράση του πλακούντα, ο οποίος ρυθμίζει την ροή και την πίεση του αίματος της μητέρας για να το προστατεύει.
Γι’ αυτό τον λόγο οι γιατροί από το Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης και το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης διερευνούν αν μπορεί να διορθωθεί η δυσπλασία πριν τη γέννηση. Το επίτευγμά τους περιγράφουν στην ιατρική επιθεώρηση Stroke, την οποία εκδίδει η AHA.
«Εκπληκτική εξέλιξη»
Όπως εξηγούν, υπέβαλλαν το έμβρυο σε εμβολισμό εντός της μήτρας. Είναι η πρώτη φορά παγκοσμίως που εκτελείται η θεραπεία αυτή σε έμβρυο και τα αποτελέσματά της ήταν πάρα πολύ ενθαρρυντικά.
Το έμβρυο είχε ηλικία 34 εβδομάδων και 2 ημερών όταν χειρουργήθηκε (θα ήταν τελειόμηνο αν έφτανε τις 40 εβδομάδες). Ο εμβολισμός έγινε με τη βοήθεια υπερήχων που τους κατηύθυναν προς την δυσπλασία.
Το μωρό γεννήθηκε δύο ημέρες αργότερα, καθώς η εγχείρηση προκάλεσε πρόωρη ρήξη στις μεμβράνες της μήτρας. Ωστόσο από την πρώτη στιγμή της γέννησής του, το καρδιαγγειακό σύστημά του έδειχνε να λειτουργεί φυσιολογικά. Γι’ αυτό τον λόγο δεν χρειάσθηκε καρδιαγγειακή υποστήριξη ούτε νέα εγχείρηση. Για προληπτικούς λόγους, όμως, έμεινε μερικές εβδομάδες στη Εντατική Μονάδα Νεογνών.
«Ενθουσιαστήκαμε που δεν είδαμε την επιθετική επιδείνωση που συνήθως παρατηρείται μετά τον τοκετό», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Darren B. Orbach, διευθυντής Νευροεπεμβατικής Ακτινολογίας στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης. «Βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να αναφέρουμε ότι στις έξι εβδομάδες, το μωρό εξελίσσεται εκπληκτικά καλά».
Στην πραγματικότητα, δεν λαμβάνει φάρμακα, τρώει φυσιολογικά, παίρνει βάρος και πλέον έχει επιστρέψει στο σπίτι του. Επιπλέον, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ανέπτυξε προβλήματα στον εγκέφαλο.
Το μωράκι αυτό είναι το πρώτο απ’ όσα θα χειρουργηθούν, καθώς οι γιατροί έχουν αρχίσει κλινική μελέτη για να εξακριβώσουν πόσο αποδοτική μπορεί να είναι η εφαρμογή του εμβολισμού στον εγκέφαλο πριν αναπτυχθούν οι επιπλοκές της δυσπλασίας της φλέβας του Γαληνού.
Φωτογραφία: iStock