Οι φωτιές στα δάση, οι πλημμύρες, η ξηρασία και η ακραία ζέστη που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, απειλούν την ήδη εύθραυστη ψυχική υγεία των παιδιών, προειδοποιούν ψυχολόγοι από τις ΗΠΑ.
Σε νέα έκθεσή της η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA) αναφέρει ότι οι επιπτώσεις της αρχίζουν πριν καν γεννηθούν τα παιδιά και επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Μάλιστα η κλιματική αλλαγή τα επιβαρύνει ψυχικά επιπλέον των άλλων γνωστών στρεσογόνων παραγόντων, όπως η πανδημία του κορωνοϊού, οι πόλεμοι κ.λπ.
Επιπλέον, μερικές ομάδες παιδιών πλήττονται περισσότερο, διότι ταυτοχρόνως αντιμετωπίζουν φτώχεια, ρατσισμό, αναπηρίες ή άλλα προβλήματα.
Η έκθεση βασίζεται στην συνδυασμένη ανάλυση των δημοσιευμένων μελετών για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον ψυχισμό των παιδιών.
Όπως αναφέρει η APA σε ανακοίνωσή της, η κλιματική αλλαγή μπορεί δυνητικά να εκτροχιάσει, ενίοτε με τρόπο μη αναστρέψιμο, την φυσιολογική ανάπτυξη:
- Των ψυχολογικών συστημάτων
- Των νοητικών δεξιοτήτων
- Των συναισθηματικών ικανοτήτων
Άμεσο ψυχικό τραύμα
Οι συγγραφείς της εκθέσεως εξηγούν ότι οι φυσικές καταστροφές που επιφέρει η κλιματική αλλαγή μπορεί να προκαλέσουν ψυχικό τραύμα και μετατραυματικό στρες βραχυπρόθεσμα. Μακροπρόθεσμα, όμως, τα παιδιά μπορεί να αντιμετωπίσουν επίμονες ψυχικές προκλήσεις, εν τη απουσία των απαιτούμενων παρεμβάσεων.
Τα παιδιά είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα λόγω της εξάρτησής τους από τους γονείς και άλλους ενήλικες στη ζωή τους για στήριξη.
Με άλλα λόγια, τα παιδιά που βιώνουν φαινόμενα όπως οι πλημμύρες και οι καταστροφικές φωτιές, μπορεί να εκδηλώσουν μακροχρόνιο άγχος. Και αν οι γονείς τους αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, η κατάστασή τους επιβαρύνεται ακόμα περισσότερο.
Ιδιαίτερα επιβαρυντικός ψυχικά είναι ο ξεριζωμός των παιδιών από τα σπίτια τους και ο αποχωρισμός τους από τα κατοικίδιά τους. Το τραύμα αυτό δεν είναι εύκολο να ξεπεραστεί, λένε οι ειδικοί.
Όταν μάλιστα λόγω των καταστροφών το παιδί χάνει και το σχολείο και τους φίλους του, η κατάστασή του επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο.
Στην ενδομήτρια ζωή
Όλ’ αυτά μπορεί να έχουν αρχίσει στην ενδομήτρια ζωή. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλεί η κλιματική αλλαγή μπορεί να διαταράξουν την φυσιολογική ανάπτυξη των εμβρύων, αυξάνοντας τον κίνδυνο για:
- Αγχώδεις ή καταθλιπτικές διαταραχές
- Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας
- Ακαδημαϊκές ανεπάρκειες
- Χαμηλότερα επίπεδα αυτοελέγχου
- Περισσότερες ψυχιατρικές διαταραχές αργότερα στη ζωή
Ειδικότερα, η έκθεση της εγκύου στις ακραία υψηλές θερμοκρασίες και στα μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια ΡΜ2,5 στον αέρα από τις φωτιές και τους ρύπους, αυξάνουν τις πιθανότητες να εκδηλώσει το μωρό μαθησιακές δυσκολίες. Αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο αναπτύξεως προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Θέλουν να βοηθήσουν
Στην έκθεση επισημαίνεται επίσης ότι παιδιά καιθ έφηβοι αισθάνονται ολοένα πιο απογοητευμένοι από την φτωχή αντίδραση των κυβερνήσεων στην κλιματική αλλαγή. Αυτό τους προκαλεί θυμό, που προστίθεται στο άγχος τους από την όλη κατάσταση.
Αισθάνονται επίσης αγωνία και αβεβαιότητα για το μέλλον, που συνδυάζεται από την αίσθηση πως όσοι έχουν τη δύναμη, δεν κάνουν αρκετά για να διορθώσουν τα πράγματα.
Παρ’ όλα αυτά, πολλοί προθυμοποιούνται να συμμετάσχουν στην εξεύρεση λύσεων και στην φροντίδα του περιβάλλοντος. Είναι σημαντικό να συζητούν με γείτονες και φίλους για το θέμα, δήλωσε η παιδίατρος Dr. Anisha Abraham, διευθύντρια του Τομέος Εφηβικής Ιατρικής στο Εθνικό Νοσοκομείο Παίδων της Ουάσινγκτον.
Να τα ενθαρρύνετε επίσης να συμμετέχουν σε συζητήσεις, διαμαρτυρίες και δράσεις στήριξης των πληγέντων από τα ακραία φυσικά φαινόμενα. Τέλος, να τα ενθαρρύνετε να ενημερώνονται σωστά και με μέτρο, από αξιόπιστες πηγές για όσα συμβαίνουν.
Φωτογραφία: iStock