Ένας 13χρονος από το Βέλγιο έγινε το πρώτο παιδί στον κόσμο που θεραπεύεται από ένα γλοίωμα του εγκεφαλικού στελέχους – έναν ιδιαιτέρως επιθετικό καρκίνο του εγκεφάλου που έχει πολύ φτωχή πρόγνωση.
«Ο Λούκας νίκησε όλες τις προγνώσεις», δήλωσε ο γιατρός του Dr. Jacques Grill, διευθυντής του Προγράμματος Όγκων Εγκεφάλου του Τμήματος Ογκολογίας Παιδιών & Εφήβων του φημισμένου Κέντρου Καρκίνου Gustave Roussy, στο Παρίσι.
Ο Dr. Grill μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο για την περίπτωση του μικρού, που ήταν 6 ετών όταν διαγνώσθηκε με καρκίνο. Ο μικρός έπασχε από διάχυτο διηθητικό γλοίωμα γέφυρας (DIPG), μία μορφή καρκίνου του εγκεφαλικού στελέχους που αντιπροσωπεύει το περίπου 10% των παιδικών καρκίνων του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Η πρόγνωση του καρκίνου αυτού είναι φτωχή. Τα περισσότερα παιδάκια χάνουν τη ζωή τους εντός ενός χρόνου από τη διάγνωση. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι μόνο το 10% ξεπερνούν τα δύο χρόνια. Η ακτινοθεραπεία καταφέρνει σε μερικές περιπτώσεις να επιβραδύνει την εξέλιξη του επιθετικού όγκου. Έως τώρα, όμως, δεν είχε βρεθεί φάρμακο αποτελεσματικό εναντίον του.
Μετά τη διάγνωσή του, ο Λούκας και η οικογένειά του ταξίδεψαν στη Γαλλία για να δουν αν μπορούσε ο μικρός να ενταχθεί στην μελέτη BIOMEDE. Σε αυτήν αναζητώνται πιθανές φαρμακευτικές θεραπείες για τον καρκίνο του εγκεφάλου, με δοκιμή διαφόρων υπαρχόντων φαρμάκων.
Οκτώ παιδιά
Ο Λούκας επελέγη να λάβει το φάρμακο εβερόλιμους (everolimus), το οποίο χορηγείται για διάφορες μορφές καρκίνου. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ορισμένα αστροκυττώματα, ένα άλλος είδος όγκου του εγκεφάλου.
Η ανταπόκριση του οργανισμού του Λούκας στο φάρμακο ήταν εξ αρχής εντυπωσιακή. «Σε μία σειρά μαγνητικών τομογραφιών που του κάναμε, βλέπαμε σιγά-σιγά τον όγκο του να συρρικνώνεται μέχρι να εξαφανιστεί τελείως», είπε ο Dr. Grill.
Δεν τόλμησε όμως να διακόψει την αγωγή του παιδιού. Αυτό έγινε πριν από 1,5 χρόνο, όταν ο ίδιος ο Λούκας του αποκάλυψε ότι έπαψε να παίρνει τα χάπια του.
«Δεν ξέρω να υπάρχει άλλο αντίστοιχο περιστατικό στον κόσμο», τόνισε ο Dr. Grill. Και παραδέχθηκε πως δεν ξέρει ακόμα πως ακριβώς ιάθηκε ο μικρός, ούτε πώς μπορεί η δική του ιστορία να βοηθήσει άλλα παιδιά.
Στην ίδια μελέτη συμμετείχαν άλλα 7 παιδιά, τα οποία επέζησαν επί αρκετά χρόνια μετά τη διάγνωσή τους. Μόνο ο καρκίνος του εγκεφάλου του Λούκας εξαφανίστηκε εντελώς.
Ο Dr. Grill εκτιμά ότι οι όγκοι όλων των παιδιών ανταποκρίθηκαν στο φάρμακο, λόγω των «βιολογικών ιδιαιτεροτήτων» που έχουν. Ο καρκινικός όγκος του Λούκας, λ.χ., έφερε μία εξαιρετικά σπάνια μετάλλαξη η οποία, ως φαίνεται, καθιστούσε τα κύτταρά του πολύ ευαίσθητα στο φάρμακο.
Εντατικές έρευνες
Οι επιστήμονες του Κέντρου Gustave Roussy μελετούν τώρα το γονιδίωμα του όγκου του και προσπαθούν να το αναπαράγουν στο εργαστήριο.
«Προσπαθούμε να αναπαράγουμε in vitro τις διαφορές που εντοπίσαμε στα καρκινικά κύτταρά του και να δημιουργήσουμε οργανοειδή με τις ίδιες ιδιότητες», δήλωσε η ερευνήτρια Dr. Marie-Anne Debily. Τα οργανοειδή είναι μάζες κυττάρων που δημιουργούνται στο εργαστήριο.
Οι ερευνητές θέλουν να εξακριβώσουν εάν και τα οργανοειδή θα είναι τόσο ευαίσθητα στο εβερόλιμους, όσο ο καρκίνος του εγκεφάλου του Λούκας.
Εάν επιτύχουν τα πειράματά τους, το επόμενο βήμα θα είναι να βρουν ένα φάρμακο που θα «μιμείται» τις ιδιαιτερότητες των καρκινικών κυττάρων του 13χρονου. Αυτό θα χρειασθεί χρόνο για να επιτευχθεί – ίσως 10-15 χρόνια, εκτίμησε ο Dr. Grill.
Φωτογραφία: iStock