Οι γονείς θέλουν να πιστεύουν πως ξέρουν τι συμβαίνει στη ζωή των παιδιών τους. Όταν όμως το θέμα είναι η κατάθλιψη των εφήβων, οι περισσότεροι δεν αναγνωρίζουν τα συμπτώματά της.
Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας έρευνας, που πραγματοποιήθηκε σε 5.137 εφήβους ηλικίας 11-17 ετών και τους γονείς τους.
Επιστήμονες από το Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφειας, στις ΗΠΑ, πήραν συνεντεύξεις από τους εφήβους ρωτώντας τους:
* Αν είχαν σκεφτεί ποτέ να αυτοκτονήσουν.
* Αν σκέφτονταν πολύ τον θάνατο
* Αν σκέφτονταν πως θα ήταν αν πέθαιναν.
Οι καταφατικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι ενδεικτικές για κατάθλιψη εφήβων αλλά και ενηλίκων.
Οι ερευνητές ρώτησαν επίσης τους γονείς των εφήβων αν πίστευαν πως τα παιδιά τους έχουν αυτοκτονικές τάσεις ή ότι σκέφτονται πολύ τον θάνατο.
Όπως γράφουν στην ιατρική επιθεώρηση Pediatrics, υπήρχε μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις απαντήσεις των μεν και των δε.
Οι μισοί γονείς των οποίων τα έφηβα παιδιά είχαν αυτοκτονικές τάσεις, δεν το γνώριζαν καν. Την ίδια άγνοια επεδείκνυε και το 75% των γονέων, των οποίων τα παιδιά σκέφτονταν συχνά για τον θάνατο.
«Αν το καλοσκεφτούμε, τα ευρήματα αυτά δεν προκαλούν έκπληξη», σχολιάζει η δρ Claire McCarthy, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. «Οι έφηβοι συχνά δεν συνειδητοποιούν πόσο άσχημα νιώθουν και δεν συμβουλεύονται τους γονείς τους γι’ αυτό. Και αυτό, για να μην τους ανησυχήσουν, αλλά και επειδή δεν ξέρουν πως θα αντιδράσουν».
Και συνεχίζει: «Οι γονείς, από τη δική τους πλευράς, συχνά παρερμηνεύουν τα συμπτώματα που έχει η κατάθλιψη εφήβων. Κατά κανόνα τα αποδίδουν σε κάτι αθώο, διότι τους είναι πολύ δύσκολο να δεχτούν πως το παιδί τους δεν είναι καλά.
»Επιπλέον, οι έφηβοι έχουν την εγγενή τάση να δραματοποιούν τα πάντα. Έτσι, είναι πολύ εύκολο να αποδώσει ο γονιός σε υπερβολές τα λόγια του εφήβου για τον θάνατο ή την αυτοκτονία».
Άλλα συμπτώματα
Η δρ McCarthy ενθαρρύνει τους γονείς να αναζητούν και άλλα συμπτώματα ύποπτα για κατάθλιψη εφήβων. Τέτοια συμπτώματα είναι:
* Μείωση των βαθμών στο σχολείο
* Συχνή ευερεθιστότητα ή θυμός
* Συνεχές παράπονο του εφήβου ότι βαριέται ή/και εγκατάλειψη δραστηριοτήτων
* Δυσκολίες με τις κοινωνικές σχέσεις (π.χ. συχνή αλλαγή φίλων ή ολοένα εντονότερη απομόνωση)
* Επικίνδυνη ή ριψοκίνδυνη συμπεριφορά
* Επίμονα σωματικά ενοχλήματα, όπως πονοκέφαλος ή πόνος στην κοιλιά
* Κόπωση
«Μερικές φορές η συμπεριφορά του εφήβου όντως είναι δραματοποίηση. Άλλες μπορεί να είναι μια παροδική μελαγχολία, έπειτα από έναν χωρισμό ή άλλη απογοήτευση», τονίζει η δρ McCarthy.
«Ή πάλι μπορεί να ανησυχεί ο γονιός ότι το παιδί του έχει κατάθλιψη εφήβων, και ο έφηβος να είναι μια χαρά.
»Επειδή, όμως, η κατάθλιψη εφήβων είναι σοβαρή υπόθεση, οι γονείς πρέπει να την αντιμετωπίζουν με σοβαρότητα. Γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνουν και μερικά πρόσθετα μέτρα».
Τι άλλο να κάνετε
* Να ακούτε προσεκτικά τι λέει ο έφηβος.
* Ποτέ να μην εκλαμβάνετε ως δραματοποίηση τις δηλώσεις του τύπου «κανείς δεν θα νοιαστεί αν πεθάνω». Σε τέτοιου είδους δηλώσεις να δίνετε σημασία και να ρωτάτε αμέσως τον έφηβο τι εννοεί. Είναι ο μόνος τρόπος για να καταλάβετε αν και τι συμβαίνει. Είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος για να δείξετε στον έφηβο ότι τον λαμβάνετε σοβαρά υπ’ όψιν.
* Ζητήστε βοήθεια. Αν αισθάνεστε ότι βρίσκεστε αντιμέτωποι με κατάθλιψη εφήβων, ζητήστε βοήθεια. Ο γιατρός του εφήβου, ένας ειδικός στην ψυχική υγεία ή ακόμα και ένα τηλεφώνημα σε Γραμμή Βοηθείας μπορεί να σας πουν τι πρέπει να κάνετε. Και αν η σύσταση είναι πως ο έφηβος χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη, φροντίστε να την λάβει αμέσως. Και ασφαλώς βεβαιωθείτε ότι θα συνεχίσει να την λαμβάνει, για όσο καιρό χρειάζεται.
* Λάβετε τα μέτρα σας στο σπίτι. Αν ο έφηβος έχει αυτοκτονικές τάσεις, χρειάζεται εντατική ψυχολογική υποστήριξη. Καλό είναι όμως να λάβετε και ορισμένα μέτρα στο σπίτι. Παραδείγματος χάριν, αν είστε κάτοχοι όπλου, βάλτε τις σφαίρες σε μέρος κλειδωμένο, το οποίο αγνοεί το παιδί. Αν παίρνετε φάρμακα, κλειδώστε τα κάπου όπου ο έφηβος δεν έχει πρόσβαση. Ή πάλι εξαφανίστε τα μπουκάλια με αλκοόλ από το σπίτι και κλειδώστε σε ασφαλές σημείο τα επικίνδυνα υγρά (π.χ. τα φυτοφάρμακα κ.λπ.).