Οι περισσότεροι έφηβοι και νεαροί ενήλικες μοιάζουν αδιάφοροι για τους κινδύνους της λοίμωξης που προκαλεί ο κορονοϊός Covid-19. Το αποδεικνύει η απροθυμία τους να πειθαρχήσουν στα απαιτούμενα μέτρα ασφαλείας, που τους ωθεί να συνωστίζονται και διασκεδάζουν σαν να μην υπάρχει αύριο.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Αδυνατούν να καταλάβουν τη σοβαρότητα της κατάστασης ή επιλέγουν να αγνοήσουν τις προειδοποιήσεις των ειδικών; Το πιθανότερο είναι, λέει, πως δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς – έως ένα βαθμό, τουλάχιστον, λέει μία κορυφαία Αμερικανίδα ειδικός.
«Η συμπεριφορά τους είναι εν πολλοίς αναμενόμενη», λέει η καθηγήτρια Παιδιατρικής Dr Ellen Rome, επικεφαλής του Κέντρου Εφηβικής Ιατρικής στην Cleveland Clinic, στο Οχάιο. «Οι έφηβοι έχουν την εγγενή αίσθηση ότι είναι ανίκητοι και αναλόγως πράττουν».
Φταίει ο εγκέφαλός τους
Οι περισσότεροι ενήλικες καταλαβαίνουν ότι ο κορωνοϊός μπορεί να τους αρρωστήσει σοβαρά. Αντιλαμβάνονται επίσης ότι ο κορωνοϊός είναι κάτι από το οποίο πρέπει να προφυλαχθούν και να προφυλάξουν. Έχουν ακόμα συνείδηση ότι ο κορωνοϊός δεν προκαλεί συμπτώματα σε πολλά άτομα, επομένως μπορεί να μεταδοθεί «σιωπηρά».
Οι έφηβοι, όμως, συχνά αδυνατούν να κάνουν όλες αυτές τις λογικές σκέψεις. Η ικανότητα να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες αργεί να αναπτυχθεί. Το ίδιο και η ικανότητα να αντιλαμβάνονται τους κινδύνους.
Μελέτες έχουν δείξει ότι ο εγκέφαλος αναπτύσσεται πλήρως γύρω στην ηλικία των 24-25 ετών. Καμιά φορά όμως μπορεί να χρειαστεί περισσότερο, σύμφωνα με νεότερα στοιχεία. Στα κορίτσια η ανάπτυξή του ολοκληρώνεται νωρίτερα, στα αγόρια αργότερα.
Και μετά, είναι το θέμα της ανυπακοής. Οι έφηβοι είναι εγγενώς ανυπάκουοι, σύμφωνα με πολλές μελέτες. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, λ.χ., είχαν μελετήσει τους εγκεφάλους 32 εφήβων. Όταν τους μάλωνε η μητέρα τους, ενεργοποιούνταν τα τμήματα του εγκεφάλου που επεξεργάζονται τα αρνητικά συναισθήματα. Ταυτοχρόνως, όμως, απενεργοποιούνταν εντελώς οι περιοχές που μας επιτρέπουν να δούμε τα πράγματα από την οπτική γωνία του άλλου.
Η φυσική αυτή αντίδραση πρακτικά σημαίνει πως όταν μαλώνουμε τους εφήβους, ο εγκέφαλός τους «κλειδώνει» και δεν τους επιτρέπει να δεχτούν ό,τι λέμε!
Τι μπορείτε να κάνετε
Ανεξάρτητα από το τι λέει ο εγκέφαλός τους, οι έφηβοι χρειάζονται προστασία. Ο νέος κορωνοϊός δεν θα τους λυπηθεί, αν τους μολύνει. Ήδη παγκοσμίως αυξάνονται οι μολύνσεις των νέων, αφού οι μεγάλοι έχουν λάβει τα μέτρα τους. Για να τους βοηθήσετε, η Dr Rome συνιστά τα εξής:
- Προσωποποιήστε τα μηνύματά σας. Οι έφηβοι είναι πιθανότερο να πειστούν για τη σημασία της μάσκας και της κοινωνικής απόστασης, αν τους φέρετε ως παράδειγμα κάτι δικό τους. Αρκεί να τους μιλήσετε με αγάπη. Η Dr Rome συνιστά να πείτε κάτι σαν «ξέρω ότι είναι πολύ δύσκολο για εσένα, όμως η γιαγιά μένει μαζί μας και δεν πρέπει να μολυνθεί από τον κορωνοϊό. Αν αρρωστήσει μπορεί να πάει στο νοσοκομείο και δεν θα μπορούμε καν να την βλέπουμε».
- Δώστε το καλό παράδειγμα. Αν εσείς φοράτε μάσκα και τηρείτε αποστάσεις και το ίδιο κάνουν οι γονείς των φίλων τους, οι έφηβοι είναι πολύ πιθανό να υιοθετήσουν την ίδια συμπεριφορά.
- Διδάξτε τους την συμπόνια. Κάνετε μία συζήτηση μαζί τους για το καλό που κάνουν στον κοινωνικό σας περίγυρο οι δικές τους και δικές σας θυσίες. Εξηγήστε τους πως η μείωση της διασποράς μπορεί να ωφελήσει άλλα άτομα. Παραδείγματος χάριν, τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία που θα μπορέσουν επίσης να φροντίσουν άλλους ασθενείς. Φροντίστε εσείς άλλα άτομα και ενθαρρύνετε τους εφήβους να συμμετάσχουν.
- Εστιάστε στα θετικά. Ο κορωνοϊός δεν έφερε μόνο αρνητικά πράγματα στη ζωή μας. Επέτρεψε, π.χ., σε πολλούς ανθρώπους να περάσουν περισσότερο χρόνο με την οικογένειά τους. Μας έδειξε πόσο σημαντική είναι η ελευθερία, η ανεμελιά, η δυνατότητα να γελάμε, η ασφάλεια, η δυνατότητα να βλέπουμε ελεύθερα τους φίλους μας και όσους αγαπάμε. Πείτε τους πως όλ’ αυτά στο χέρι μας είναι να τα διατηρήσουμε.
- Δώστε τους τη δυνατότητα της ανεξαρτησίας, αλλά με όρια. Επειδή οι έφηβοι λατρεύουν την ανεξαρτησία, αφήστε τους να κάνουν μόνοι το πρόγραμμά τους. Αρκεί να μην υπερβαίνουν τα όρια που έχετε θέσει ως οικογένεια.
Πάνω απ’ όλα, η Dr Rome συνιστά να είστε υποστηρικτικοί. «Μιλήστε με τους εφήβους και ακούστε τους προσεκτικά. Ύστερα, ζητήστε τους να σας πουν καινοτόμες λύσεις. Μπορεί να εκπλαγείτε από το πόσο δημιουργικά θα ανταποκριθούν», τονίζει.