Κορωνοϊός και εμβολισμός εφήβων: Απαντήσεις σε 7 βασικά ερωτήματα

Την περασμένη εβδομάδα, η αρμόδια υγειονομική Αρχή των ΗΠΑ ενέκρινε τη χορήγηση σε όλους τους εφήβους του εμβολίου των εταιρειών Pfizer/BioNTech έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) είχε ήδη εγκρίνει το εμβόλιο για τις ηλικίες άνω των 16 ετών. Η νέα έγκριση καλύπτει και τις ηλικίες 12-15 ετών.

Δύο ημέρες αργότερα, τη σύσταση αυτή δήλωσαν ότι ενστερνίζονται τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC), στην Ατλάντα. Σύντομα ακολούθησε και η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία (AAP).

Που βασίστηκε, όμως, η νέα έγκριση; Και τι πρέπει να έχουν το νου τους οι γονείς; Απαντήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήματα δίνει η Dr. Debbie-Ann Shirley, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής και διευθύντρια του Τομέος Παιδιατρικών Λοιμωδών Νόσων στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια.

Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο στους εφήβους;

Δεδομένα από την εταιρεία Pfizer έδειξαν ότι το εμβόλιο είναι 100% αποτελεσματικό στην πρόληψη της συμπτωματικής μορφής της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός. Όπως διαπιστώθηκε, οι έφηβοι παράγουν υψηλά επίπεδα αντισωμάτων σε αντίδραση στο εμβόλιο. Μάλιστα η ανοσοποιητική αντίδρασή τους είναι εξίσου ισχυρή με εκείνη των μεγαλύτερων εφήβων και νεαρών ενηλίκων (ηλικίες 16-25 ετών).

Πώς ξέρω ότι είναι ασφαλές για το παιδί μου;

Μέχρι στιγμής, το εμβόλιο έχει αποδειχθεί ασφαλές και καλά ανεκτό από τους εφήβους. Όλα τα εμβόλια έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός μελετήθηκαν προσεκτικά πριν από την έγκρισή τους. Ωστόσο συνεχίζεται η προσεκτική καταγραφή και διερεύνηση κάθε τυχόν απρόοπτου συμβάντος. Επιπλέον, διεξήχθησαν ξεχωριστές μελέτες για τους εφήβους και τα παιδιά, οι οποίες συνεχίζονται. Στις μελέτες αυτές παρακολουθούνται στενά έφηβοι που εμβολιάζονται, ώστε να ανιχνευθούν αμέσως τυχόν σπάνιες ή απρόσμενες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Οι γιατροί λένε ότι ο κορωνοϊός δεν είναι επικίνδυνος για τα παιδιά και τους εφήβους. Γιατί τότε πρέπει να εμβολιαστούν;

Αυτή τη στιγμή, οι ανήλικοι αντιπροσωπεύουν το περίπου ένα τέταρτο όλων των νέων λοιμώξεων που καταγράφονται σε εβδομαδιαία βάση στις ΗΠΑ. Αν και η σοβαρή μορφή της Covid-19 είναι σπάνια στα παιδιά, μπορεί να συμβεί. Χιλιάδες παιδιά έχουν νοσηλευθεί στο νοσοκομείο στις ΗΠΑ και τουλάχιστον 351 έχουν χάσει τη ζωή τους. Συνολικά όμως τα κρούσματα του κορωνοϊού στη χώρα αυτή έχουν ξεπεράσει τα 33 εκατομμύρια και οι θάνατοι πλησιάζουν τις 602.000.

Μερικά από τα παιδιά που αρρώστησαν βαριά από τον νέο ιό είχαν υποκείμενα νοσήματα. Ωστόσο αυτό δεν ισχύει για όλα. Το εμβόλιο έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός ενδέχεται να τα προστατεύσει, ανεξαρτήτως της υποκείμενης κατάστασης της υγείας τους.

Ας μην ξεχνάμε, εξ άλλου, ότι τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να μεταδώσουν τον ιό, ακόμα κι αν παραμείνουν ασυμπτωματικά. Επομένως, η προστασία του κοινωνικού και οικογενειακού τους περίγυρου είναι ένα ακόμα όφελος από το εμβόλιο. Τέλος, όταν και οι ίδιοι οι έφηβοι θα είναι εμβολιασμένοι, θα είναι πιο ελεύθεροι να βγουν με τους φίλους τους και να ασχοληθούν με τις αγαπημένες δραστηριότητές τους.

Τι παρενέργειες μπορεί να έχει το εμβόλιο στον έφηβο;

Οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες δεν είναι έως στιγμής σοβαρές. Αυτές που αναφέρονται πιο συχνά είναι πόνος και πρήξιμο στο σημείο της έγχυσης. Μπορεί επίσης να υπάρξει κόπωση και πονοκέφαλος. Όπως εξ άλλου έχει παρατηρηθεί στους νεαρούς ενήλικες, έτσι και οι έφηβοι μπορεί να παρουσιάσουν πυρετό, ρίγη, μυαλγία και αρθραλγία.

Τα συμπτώματα αυτά είναι συχνότερα μετά τη δεύτερη δόση. Όλα τα προαναφερθέντα συμπτώματα όμως είναι βραχύβια: συνήθως υποχωρούν σε 1-2 ημέρες.

Πάντως έχουν αναφερθεί περιστατικά λιποθυμίας των εφήβων (και μερικών ενηλίκων) από άγχος. Συνιστάται στους γονείς να ενημερώνουν τα εμβολιαστικά κέντρα αν τυχόν το παιδί τους έχει φοβία στις βελόνες ή έντονο άγχος για το εμβόλιο, ώστε να εμβολιασθεί ξαπλωμένο ή να μη σηκωθεί αμέσως μετά τον εμβολιασμό του.

Έχουν αναφερθεί σοβαρές παρενέργειες στους εφήβους;

Μέχρι στιγμής όχι. Έχουν όμως αναφερθεί κάποιες σοβαρές παρενέργειες (π.χ. αλλεργικό σοκ) σε μερικούς ενήλικες. Παρότι τα περιστατικά αυτά είναι σπάνια, πρέπει όλοι να είμαστε προσεκτικοί.

Όσοι έφηβοι έχουν ιστορικό σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης σε εμβόλιο ή φάρμακο, πρέπει να συμβουλεύονται τον παιδίατρο και τον αλλεργιολόγο τους. Αν έχουν αλλεργία σε κάποιο συστατικό του εμβολίου των Pfizer/BioNTech, δεν πρέπει να κάνουν το εμβόλιο. Αν παρουσιάσουν αλλεργική αντίδραση στην πρώτη δόση από το εμβόλιο, δεν πρέπει να προχωρήσουν στη δεύτερη.

Αν ο έφηβος έχει ιστορικό σοβαρής αλλεργίας σε άλλη ουσία (π.χ. τροφή, γύρη, ακάρεα κ.λπ.) πρέπει να ενημερώσει το εμβολιαστικό κέντρο. Επιπλέον, πρέπει να παραμείνει εκεί για τουλάχιστον 30 λεπτά μετά το εμβόλιο. Και πάλι, καλό είναι να συνεννοηθεί με τον γιατρό του πριν από τον εμβολιασμό.

Θα εγκριθεί το εμβόλιο και για τα μικρότερα παιδιά;

Προγραμματίζονται μελέτες και για παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών. Τα αποτελέσματά τους αναμένονται εντός του έτους, επομένως είναι πολύ νωρίς για να λεχθεί κάτι περί εγκρίσεως.

Εγώ έχω εμβολιαστεί κατά του κορωνοϊού, αλλά το παιδί μου όχι. Μπορεί να του μεταδώσω τον ιό;

Αν δεν σας μολύνει ο κορωνοϊός από άλλο άτομο, όχι. Τα εμβόλια έναντι της λοίμωξης Covid-19 δεν περιέχουν ζωντανό ιό. Συνεπώς, δεν εκδηλώνει τη λοίμωξη Covid-19 όποιος εμβολιάζεται, ούτε μπορεί να τη μεταδώσει σε άλλο άτομο.

Ωστόσο η προστασία που παρέχουν τα εμβόλια δεν είναι απόλυτη. Υπάρχει πάντοτε μία -έστω και μικρή- περίπτωση να σας μολύνει ο κορωνοϊός. Αν συμβεί αυτό, τότε μπορεί να τον μεταδώσετε στα παιδιά σας. Επειδή, όμως, η προστασία από τα εμβόλια είναι πάρα πολύ μεγάλη (υπερβαίνει το 90%), εμμέσως προστατεύονται τα παιδιά σας, αφού είναι πολύ δύσκολο να μολυνθείτε εσείς όταν παρέλθει αρκετός καιρός από την ολοκλήρωση του εμβολιασμού.