Η γρίπη στα παιδιά, όπως και στους ενήλικες, αποτελεί μια οξεία ιογενής μεταδοτική λοίμωξη του ανώτερου ή/ και του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος με εποχική κατανομή τους χειμερινούς κυρίως μήνες. Προκαλείται από τους ιούς της γρίπης τύπου Α και τύπου Β (και τύπου C που είναι εξαιρετικά σπάνιος), ευνοείται από τις χαμηλές θερμοκρασίες και τον συγχρωτισμό κι έχει υψηλή μεταδοτικότητα γι'αυτό και μπορεί να λάβει διαστάσεις επιδημίας.
Σύμφωνα με την Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης (Εβδομάδα 2/2013) του Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων, η δραστηριότητα της γρίπης στην Ελλάδα για την περίοδο 2012- 2013 αρχίζει να παρουσιάζει ανοδική τάση, βρίσκεται όμως ακόμα σε χαμηλά επίπεδα, ενώ αυξημένη κυκλοφορία του ιού της γρίπης αναμένεται, όπως κάθε χρόνο στην Ελλάδα, από τα τέλη Ιανουαρίου έως τα μέσα Μαρτίου. Από τον Οκτώβριο ως τα μέσα Ιανουαρίου έχουν καταγραφεί τρία σοβαρά κρούσματα επιβεβαιωμένης γρίπης τα οποία χρειάστηκαν νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και επρόκειτο για άνδρες ηλικίας 52-73 ετών. Τα στελέχη του ιού που έχουν ως τώρα απομονωθεί καλύπτονται επαρκώς από το αντιγριπικό εμβόλιο που κυκλοφορεί.
Στις ΗΠΑ, η περίοδος αυξημένης νοσηρότητας από τη γρίπη, είχε πρώιμη εναρξη και ο επιπολασμός παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Η νοσηρότητα και η θνητότητα που αφορούν την παιδική ηλικία είναι συγκρίσιμες με προηγούμενες χρονιές. Σε ευρωπαικό επίπεδο υψηλά επίπεδα κυκλοφορίας του ιού της γρίπης αναφέρονται στη Βορειοδυτική Ευρώπη (κυρίως Σκανδιναυικές χώρες και Ηνωμένο Βασίλειο).
Πόσο σοβαρή είναι η γρίπη;
Η γρίπη, σε γενικές γραμμές, έχει καλή πορεία στα υγιή παιδιά. Οι γονείς, ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζουν τα συμπτώματα της, να ενημερώνουν έγκαιρα και να συμβουλεύονται τον παιδίατρό τους. Η αδιαφορία όπως κι ο πανικός δε βοηθούν στις περιόδους που ανακοινώνεται μια πιθανή επιδημία γρίπης,. Η σωστή και από έγκυρες πηγές ενημέρωση θα βοηθήσει τους γονείς να μην υποπέσουν σε λάθη που θα είναι εις βάρος της υγείας των παιδιών τους.
Πως μεταδίδεται η γρίπη;
Η μετάδοση γίνεται άμεσα από άνθρωπο σε άνθρωπο με σταγονίδια από το βήχα και τις ρινικές εκκρίσεις και λιγότερο συχνά από αντικείμενα που έχουν μολυνθεί από τον ιό κι έρχονται σε επαφή με το στόμα ή τη μύτη ενός υγιούς παιδιού. Σε μεταλλικά, ξύλινα και πλαστικά αντικείμενα μπορεί να παραμείνει από μερικά δευτερόλεπτα ώς και 48 ώρες. Σε υφασμάτινες ή χάρτινες επιφάνειες, ωστόσο, δεν μπορεί να επιζήσει. Η νόσος μεταδίδεται 24 ώρες πριν και 5-7 ημέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων στον ασθενή.
Ποιά είναι τα συμπτώματα της γρίπης;
Η συμπτωματολογία της γρίπης ποικίλει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και την παρουσία ή όχι υποκείμενης νόσου. Τα συνήθη συμπτώματα είναι:
– Πυρετός με ή χωρίς ρίγος ή φρίκια (είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η απουσία πυρετού δεν αποκλείει τη γρίπη)
– Βήχας
– Φαρυγγαλγία
– Ρινική καταρροή και συμφόρηση
– Αρθραλγίες και μυαλγίες
– Κεφαλαλγία
– Μειωμένη σίτιση
– Κακουχία, κόπωση, καταβολή
– Ναυτία, έμετοι και διάρροιες (πολύ συχνά στα παιδιά)
Πότε πρέπει το παιδί να εξετασθεί από παιδίατρο;
– Αν πρόκειται για βρέφος ηλικίας < 3 μηνών κι έχει πυρετό > 38 βαθμούς C.
– Αν πρόκειται για βρέφος ηλικίας μεταξύ 3 και 6 μηνών κι έχει πυρετό > 38.5 βαθμούς C.
– Αν πρόκειται για βρέφος ηλικίας > 6 μηνών κι έχει πυρετό > 39.3 βαθμούς C.
– Αν το παιδί έχει πυρετό περισσοτερο από τρεις ημέρες
– Αν το παιδί δεν ειναι ζωηρό στα μεσοδιαστήματα μεταξύ των πυρετικών κυμάτων
– Αν το παιδί παρουσιάσει σημεία αναπνευστικής δυσχέρειας, σπασμούς, ευερεθιστότητα ή εξάνθημα
– Ο βήχας διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα
– Αν το παιδί παρουσιάσει ωταλγία (Παραπονιέται για πόνο στο αυτί για τα μεγαλύτερα παιδιά ή τραβάει ή πιάνει το αυτί για τα μικρότερα)
– Αν το παιδί παρουσιάσει άρνηση σίτισης ή λήψης υγρών
– Αν το παιδί παρουσιάσει σημεία αφυδάτωσης: στεγνοί βλεννογόνοι (γλώσσα, χείλη, μάτια, επιπεφυκότες), μειωμένη διούρηση( “στεγνές” πάνες για τα βρέγη), υπνηλία, λήθαργο, μειωμένη σπαργή δέρματος.
– Αν το παιδί παρουσιάσει εκ νέου πυρετό, ενώ ήταν απύρετο για περισσότερες απο 24 ώρες.
Το παιδί μου έχει γρίπη. Τι κάνω;
Η γρίπη, όπως και όλες οι ιώσεις, είναι αυτοπεριοριζόμενη (“θα κάνει τον κύκλο της”)
Κρατάτε το παιδί στο σπίτι. Η τακτική αυτή ειναι βασική για τον περιορισμό μετάδοσης της νόσου σε άλλα παιδιά στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό και για τη γρήγορη ανάρρωση, ώστε να περιοριστούν οι πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών ή νόσησης ταυτόχρονα από άλλη ίωση, που θα επιβαρύνει το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού και θα μπερδεψει την κλινική εικόνα.
Δίνετε σωστές δόσεις αντιπυρετικών- αναλγητικών, αφού συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας. Απαγορεύεται η χορήγηση ασπιρίνης, καθώς έχει ενοχοποιηθεί για σύνδρομο Reye στα παιδιά.
Ντύστε το παιδί με ελαφριά ρούχα και χρησιμοποιείστε ελαφριά κλινοσκεπάσματα.
Το χλιαρό μπάνιο και οι κομπρέσες θα βοηθήσουν στην πτώση του πυρετού
Χορηγήστε αρκετά υγρά στο παιδί σας. Ιδιαίτερα χυμούς φρούτων, που περιέχουν βιταμίνη C, αραιωμένους με νερό.
Μεριμνήστε για ελαφριά διατροφή με σούπες, ζυμαρικά και σιτηρά. Μην πιέζετε για μεγάλες ποσότητες. Οι μικρές επαναλαμβανόμενες ποσότητες φαγητού είναι περισσότερο ανεκτές από τα παιδιά, γενικά σε περιόδους που είναι άρρωστα. Φροντίστε να ταίζετε στα μεσοδιαστήματα, στη διάρκεια της ημέρας, που το παιδί δεν έχει πυρετό και είναι ζωηρό. Η όρεξη για φαγητό επανέρχεται με την υποχώρηση των συμπτωμάτων.
Μην πιέζετε τον παιδίατρό σας για τη χορήγηση αντιβιοτικών. Τα αντιβιοτικά έχουν θέση μόνο σε μικροβιακές λοιμώξεις και δεν πρόκειται να αλλάξουν την κλινική πορεία της γρίπης. Ωστόσο, μπορεί να χορηγηθούν σε πιθανές μικροβιακές επιπλοκές της γρίπης, όπως η ωτίτιδα και η πνευμονία.
Μην προμηθεύεστε φάρμακα που δε γνωρίζετε από το φαρμακείο της γειτονιάς σας. Ο παιδίατρός σας κι όχι ο φαρμακοποιός σας γνωρίζει την κλινική κατάσταση του παιδιού σας.
Τα αντιικά φάρμακα χορηγούνται με ιατρική συνταγή και σε ειδικές περιπτώσεις.
Πως μπορώ να προστατεύσω το παιδί μου, ώστε να μην κολλήσει γρίπη;
Η πρόληψη είναι το Α και το Ω στην αντιμετώπιση της γρίπης. Οι κανόνες υγιεινής θα πρέπει να εφαρμοζονται από όλους μας και να διδάσκονται στα παιδιά με τον σωστό βιωματικό τρόπο. Δεν πρέπι να ξεχνάμε ότι ην επόμενη χρονιά θα έχουμε και πάλι περίοδο γρίπης.
Εφαρμόστε τους κανόνες υγιεινής για την αντιμετώπιση της γρίπης στην καθημερινότητα σας, ώστε να μάθουν και τα παιδιά σας ότι είναι τόσο σημαντικοί και απαραίτητοι όπως το βούρτσισμα των δοντιών στην πρωινή έγερση και τη βράδυνή κατάκλιση.
Πλένετε συχνά τα χέρια σας, καθώς το πλύσιμο των χεριών μειώνει τη μετάδοση της γρίπης, ιδιαίτερα όταν επιστρέφετε στο σπίτι από την εργασία σας κι αν χρησιμοποιείτε μέσα μαζικής μεταφοράς.
Παροτρύνετε τα παιδιά σας να πλένουν τα χέρια τους στο σχολείο, στον παιδικό σταθμό, μετά από το παιχνίδι σε παιδική χαρά και να μην μοιράζονται το ποτήρι τους, το πιάτο τους ή το κουτάλι τους με άλλα παιδιά.
Καλύψτε το στόμα και τη μύτη με το αντιβράχιο ή με χαρτομάντηλο όταν εχετε βήχα ή φταρνίζεστε και μάθετε στο παιδί σας να έχει την ίδια τακτική
Μην πιάνετε τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα σας με τα χέρια σας, αν δεν τα εχετε προηγουμένως πλύνει.
Μην αφήνετε τα παιδιά σας να βάζουν αντικείμενα ή παιχνίδια στο στόμα, τη μύτη ή το στόμα τους. Μπορεί να έχουν μολυνθεί από τον ιό της γρίπης.
Μην συχνάζετε σε χώρους που υπάρχει συγχρωτισμός.
Αερίζετε συνεχώς τους χώρους στο σπίτι ή στο σχολείο.
Ενημερώστε το σχολείο, αν το παιδί σας έχει συμπτώματα γρίπης και κρατήστε το παιδί σας στο σπίτι μέχρι την πλήρη ανάρρωσή του.
Το αντιγριπικό εμβόλιο. Πρέπει να εμβολιαστούν τα παιδιά και πότε;
Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΥΥΚΑ (εγκύκλιος 31/10/2011 με θέμα “Αντιγριπικός εμβολιασμός για την εποχική γρίπη) είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός σε παιδιά με χρόνιο νόσημα (καρδιοπάθεια, άσθμα ή άλλα πνευμονοπάθεια, ανοσοκαταστολή κληρονομική ή επίκτητη, μεταμοσχευση οργάνων, κακοήθεια, χρόνια νεφροπάθεια, σακχαρώδη διαβήτη, δρεπανοκυτταρική αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες, νευρομυιικό νόσημα) και σε όλα τα άτομα που έρχονται σε επαφή με βρέφη μικρότερα των 6 μηνών που δεν μπορούν λόγω ηλικίας να εμβολιαστούν.
Ο εμβολιασμός αρχίζει τον Οκτώβριο κάθε έτους και είναι δύο δόσεις για παιδί που εμβολιάζεται για πρώτη φορά και μία δόση για κάθε επόμενη χρονιά. Η ανοσία εξασθενεί προοδευτικά μέσα σε έξι μήνες γιαυτό και θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Παιδιά που ανήκουν στις ομάδες υψηλου κινδύνου που προαναφέρθηκαν και δεν έχει εμβολιαστεί έγκαιρα θα πρέπει να εμβολιαστεί έστω και καθυστερημένα.
Η γρίπη δεν είναι μία νέα νόσος. Έχει μελετηθεί από τους ειδικούς και είναι γνωστός ο τρόπος μετάδοσης, ο χρόνος επώασης, η συμπτωματολογία, οι επιπλοκές, οι τρόποι πρόληψης και θεραπείας της. Πανδημία μεταφράζεται ως προσοχή στην πρόληψη και όχι πανικός. Η ευαισθητοποίηση για τον περιορισμό διασποράς της γρίπης και από τον πληθυσμό των παιδιών, θα βοηθήσει στη μείωση της νοσηρότητας και την προστασία των ευπαθών κυρίως ομάδων, κατά την έλευση της νόσου από τη χώρα μας.
Νίκη Μανάκου, Παιδίατρος
nikimanakou@yahoo.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
μάθετε τα πάντα για τη γρίπη στο αφιέρωμα του iatropedia
πως πρέπει να ντύνουμε τα παιδιά μας τον χειμώνα για να μην αρρωσταίνουν
πόσο ασφαλές είναι για μια έγκυο το αντιγριπικό εμβόλιο;
ανησυχία για τη γρίπη. μόνο 1 στους 10 εμβολιάστηκε. τι συνιστά το ΚΕΕΛΠΝΟ
στο πόδι οι αρχές για τη γρίπη. πότε περιμένουν την άφιξη του ιού