Μηνιγγίτιδα: Ενημέρωση και εμβολιασμός ΤΩΡΑ – Κρίσιμης σημασίας οι επόμενοι μήνες

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
μηνιγγίτιδα
Κάθε χρόνο τέτοια μέρα η παγκόσμια ιατρική κοινότητα εστιάζει επάνω στην ανάγκη ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και δράσης για την πρόληψη της μηνιγγίτιδας. Γι' αυτό η 24η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Μηνιγγίτιδας.

Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος είναι μια ραγδαίως εξελισσόμενη νόσος η οποία παρουσιάζεται αρχικά με συμπτώματα μιας απλής ίωσης, όπως πυρετό, εμετό και πονοκέφαλο, αλλά που εντός 24 ωρών μπορεί να προκαλέσει βακτηριακή μηνιγγίτιδα και σηψαιμία που απαιτούν επείγουσα νοσηλεία στην εντατική και μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε θάνατο.

Τα προτερήματα του εμβολιασμού ΠΡΙΝ από την έξαρση της νόσου

Οι πιο σοβαρές επιστημονικές έρευνες μέχρι στιγμής, όλες συγκλίνουν στο ότι είναι καίριας σημασίας η άμεση ενημέρωση των γονέων από τους παιδιάτρους τους σχετικά με την μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο τύπου Β.

Με δεδομένο ότι η έξαρση της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου τύπου Β, όπως και πολλών άλλων λοιμώξεων, τοποθετείται στις αρχές του φθινοπώρου σε συνδυασμό με το γεγονός ότι για να επιτευχθεί πλήρης προστασία ενάντια στη νόσο, απαιτείται να έχουν χορηγηθεί όλες οι συνιστώμενες, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, δόσεις του εμβολίου, ίσως να συνιστά τον σημαντικότερο λόγο για να επισκεφθούν οι γονείς τον παιδίατρο τους από τους πρώτους κιόλας μήνες του χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ενημερώσετε και να ενημερωθείτε από τον παιδίατρό σας ΤΩΡΑ, αυτές τις εβδομάδες!

Διότι, ένα επιπλέον προτέρημα της έγκαιρης επίσκεψης των γονέων στον παιδίατρο, ενισχύεται από το ότι οι μήνες της άνοιξης δεν σχετίζονται με την έξαρση λοιμώξεων με αποτέλεσμα ο μεγαλύτερος παιδικός πληθυσμός να μην νοσεί, γεγονός που τον καθιστά ικανό για εμβολιασμό.

Τέλος, ένας ακόμα ιδιαίτερα σημαντικός και ταυτόχρονα πρακτικός λόγος που συμβάλει  στα προτερήματα της έγκαιρης επίσκεψης των γονέων στον παιδίατρο, αποτελεί ο μειωμένος, σε σχέση με τους φθινοπωρινούς μήνες, συνωστισμός ο οποίος εκτός του ότι αυξάνει τις πιθανότητες ευκολότερης και γρηγορότερης πρόσβαση στον παιδίατρο, εξασφαλίζει και τον μέγιστο δυνατό χρόνο μαζί του με  αποτέλεσμα τον καλύτερο προγραμματισμό των εμβολιαστικών δόσεων που απαιτούνται για την μέγιστη προστασία των παιδιών τους αλλά και την ορθότερη και πληρέστερη ενημέρωση των γονέων γύρω από την πρόληψη διάφορων νόσων.

Τι ισχύει με το εμβόλιο της μηνιγγίτιδας στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα επικρατεί η οροομάδα Β (MenB) που μπορεί να προκαλέσει μηνιγγοκοκκαιμία, μηνιγγίτιδα ή και τα δύο και η οποία προσβάλλει περίπου 52 παιδιά τον χρόνο με τα βρέφη κάτω του ενός έτους να αποτελούν την κυριότερη ευπαθή ομάδα που διατρέχει τον υψηλότερο κίνδυνο λοίμωξης.

Ήδη από την αρχή του έτους έχουν καταγραφεί συνολικά 8 κρούσματα της νόσου στην χώρα μας (Χίος, Βόλος, Σέρρες, Ιωάννινα, Χανιά, Ηράκλειο, Μυτιλήνη), ενώ εντός του 2016 δύο νήπια έχασαν τη ζωή τους και άλλα ακρωτηριάστηκαν, ενώ νέα κρούσματα συνεχίζουν να εμφανίζονται σε παιδιά ακόμα και τις μέρες που διανύουμε.

Αρκετές φορές η νόσος ξεφεύγει της προσοχής γονιών και γιατρών στα πρώιμα στάδιά της, καθώς τα συμπτώματα είναι συχνά ασαφή, μπορεί να μην αξιολογηθεί σωστά από τους γονείς η σοβαρότητα τους ή και να παρερμηνευτούν ακόμη και από έμπειρο παιδίατρο. Επίσης η εισβολή είναι ύπουλη, η εξέλιξη ραγδαία και δεν υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος για την κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης και ελέγχου της μηνιγγίτιδας είναι ο εμβολιασμός. Σήμερα παρέχεται στα παιδιά της χώρας μας δωρεάν ο εμβολιασμός για τις οροομάδες A,C,Y,W, ενώ για την καταπολέμηση της μηνιγγίτιδας Τύπου Β, η οποία είναι η πιο συχνή, υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο από το 2014, αλλά δεν παρέχεται δωρεάν.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι στην Ελλάδα του 2016, το 70% των γονέων δεν εμβολιάζει τα παιδιά κατά της μηνιγγίτιδας επειδή δεν έχει χρήματα!

«Οδηγός» το παράδειγμα της Μ. Βρετανίας

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet πριν μερικούς μήνες παρέχει τα πρώτα δεδομένα κλινικής πράξης, που αφορούν στην αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά της οροομάδας Β της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου. Η Μεγάλη Βρετανία είναι η πρώτη χώρα, η οποία εισήγαγε το εμβόλιο κατά της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου τύπου Β στο -χρηματοδοτούμενο από το δημόσιο- εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού. Το ποσοστό χορήγησης του εμβολίου στο πλαίσιο του βρετανικού Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών είναι υψηλό. Πάνω από το 90% από τα τουλάχιστον 600.000 βρέφη ηλικίας 0-1 ετών που ήταν κατάλληλα για εμβολιασμό, έλαβαν δύο δόσεις. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τους πρώτους δέκα μήνες εφαρμογής του προγράμματος, τα προκαταρκτικά δεδομένα κατέδειξαν εκτιμώμενη αποτελεσματικότητα του εμβολίου 82,9% έναντι οποιουδήποτε στελέχους της μηνιγγίτιδας Β και 94,2% κατά των στελεχών που μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού, για όλα τα παιδιά που έλαβαν τις πρώτες δύο από τις τρεις συνιστώμενες δόσεις.

Δυστυχώς στην Ελλάδα το εμβόλιο κατά  της μηνιγγίτιδας Β δεν έχει συμπεριλφθεί ακόμα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών. Η τελευταία εξέλιξη σε αυτό το θέμα είναι ότι το εμβόλιο θα χορηγείται δωρεάν μόνο στα παιδιά που έχουν υποκείμενα νοσήματα, αλλά αυτό φυσικά δεν είναι αρκετό. Το εμβόλιο αυτήν τη στιγμή που μιλάμε είναι ακόμα αρκετά ακριβό για κάθε τσέπη, πόσο μάλλον μέσα σε περίοδο εκτεταμμένης οικονομικής κρίσης, κάτι που σημαίνει ότι πολλά παιδιά μένουν απροστάτευτα απέναντι σε αυτήν τη δυνατικά θανατηφόρο νόσο.

«Δείτε τα μηνύματα του Προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου κ. Γ. Πατούλη, του Προέδρου της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής κ. Κ. Νταλούκα καθώς και παιδιάτρων από όλη την Ελλάδα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μηνιγγίτιδας, εδώ»