Εκτεθειμένα σε επικίνδυνα παθογόνα έχει αφήσει η πανδημία του κορωνοϊού τα παιδιά, καθώς οδήγησε σε σημαντική μείωση των απαιτούμενων εμβολιασμών για νόσους όπως η μηνιγγίτιδα Β, που είναι σπάνια αλλά ιδιαιτέρως σοβαρή και επικίνδυνη.
Ταυτοχρόνως, η πανδημία εξασθένησε το ανοσοποιητικό των παιδιών, αφού λόγω των περιοριστικών μέτρων δεν ήρθαν επί μήνες σε επαφή με άτομα εκτός της οικογενείας τους.
Δυστυχώς, παρότι έχει περάσει πολύς καιρός από την άρση των μέτρων της πανδημίας, οι σωτήριοι εμβολιασμοί εξακολουθούν να υπολείπονται από τα προς της πανδημίας επίπεδα. Ο αντίκτυπος αυτής της κατάστασης έχει πια αρχίσει να γίνεται εμφανής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Η μηνιγγίτιδα Β μπορεί να προσβάλλει βρέφη και παιδιά κάθε ηλικίας. Τον μεγαλύτερο κίνδυνο όμως διατρέχουν τα βρέφη και τα νήπια κάτω των 4 ετών, ενώ ακολουθούν οι έφηβοι.
Η νόσος οφείλεται σε ένα βακτήριο, τον μηνιγγιτιδόκοκκο οροομάδας Β. Το βακτήριο αυτό προκαλεί φλεγμονή στις προστατευτικές μεμβράνες (μήνιγγες) που καλύπτουν το εγκεφαλικό στέλεχος και το νωτιαίο μυελό. Εκτιμάται ότι φορείς του είναι ένας στους δέκα ενήλικες, οι οποίοι όμως δεν έχουν συμπτώματα. Μπορεί όμως να το μεταδώσουν στα βρέφη, που έχουν ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα, μέσω απλών ενεργειών, όπως το φιλί, ο βήχας ή το φτάρνισμα.
Η μηνιγγίτιδα Β είναι μία ύπουλη νόσος. Τα πρώτα συμπτώματά της μοιάζουν με το κοινό κρυολόγημα (π.χ. πυρετός, νωθρότητα, κεφαλαλγία, φωτοφοβία κ.λπ.). Ωστόσο μπορεί να εξελιχθεί ραγδαία, μέσα σε μόλις ένα 24ωρο. Στην πραγματικότητα, σχεδόν ένα στα πέντε περιστατικά έχουν σοβαρές επιπλοκές, όπως μόνιμες αναπηρίες ή βλάβες. Σε μερικές περιπτώσεις (στο περίπου 6%) η κατάληξη είναι μοιραία.
Αυξάνονται τα κρούσματα στην Ευρώπη – εντοπίζονται και στην Ελλάδα
Δυστυχώς, το εμβολιαστικό κενό των τελευταίων ετών έχει ήδη σοβαρό αντίκτυπο. Σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία έχει ήδη αρχίσει να αναφέρεται σημαντική αύξηση των κρουσμάτων μηνιγγίτιδας Β.
Στην Αγγλία, λ.χ., ο οργανισμός Meningitis Now προειδοποίησε πριν από λίγες εβδομάδες ότι σχεδόν τριπλασιάστηκαν τα κρούσματα διηθητικής μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου. Ειδικότερα, το 12μηνο Ιούλιος 2021-Ιούνιος 2022 έφθασαν τα 205, όταν την αντίστοιχη περίοδο του 2020-2021 ήταν μόλις 80. Τα 179 από αυτά τα κρούσματα οφείλονταν στην μηνιγγίτιδα Β.
Στην Ελλάδα επίσης επικρατεί ανησυχία. Με την άρση των μέτρων παρατηρείται αυξημένη και μη αναμενόμενη νοσηρότητα στον παιδιατρικό πληθυσμό από διάφορα μεταδομένα νοσήματα. Ανάμεσά τους συμπεριλαμβάνεται η μηνιγγίτιδα Β, που είναι η συχνότερη μορφή της νόσου στη χώρα μας, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Συγκεκριμένα, από τα κρούσματα βακτηριακής μηνιγγίτιδας της περιόδου 2004-2021, το 77,4% οφείλονταν στην οροομάδα Β.
Το 2022 η μηνιγγίτιδα Β προκάλεσε τουλάχιστον πέντε κρούσματα σε μικρά παιδιά στη χώρα μας. Πολύ πρόσφατα, τον Ιανουάριο του 2023, καταγράφηκε κρούσμα σε βρέφος κάτω του 1 έτους.
Εμβολιασμός η πιο αποτελεσματική προστασία
Ευτυχώς η μηνιγγίτιδα Β είναι μια νόσος που μπορεί να προληφθεί μέσω του εμβολιασμού, ήδη από την βρεφική ηλικία (από 2 μηνών και πάνω). Ο πιο κατάλληλος για να ενημερώσει σχετικώς τους γονείς είναι ο παιδίατρός τους. Εκείνος μπορεί να τους πει αν το παιδί είναι προστατευμένο από τον μηνιγγιτιδόκοκκο οροομάδας Β, δεδομένου ότι υπάρχουν διαφορετικά εμβόλια που προστατεύουν από τους υπόλοιπους τύπους του.
Άλλωστε και ο ίδιος ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα της πρόληψης της μηνιγγίτιδας. Ο διεθνής οργανισμός έχει θέσει ως στόχο να απαλλαγεί ο πλανήτης από τη μηνιγγίτιδα έως το 2030. Ο εμβολιασμός είναι το μοναδικό όπλο που συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση.
Φωτογραφία: iStock