Πόσο συχνά τρώει φακές ή σπανάκι (θυμάστε τον Ποπάϋ το ναυτάκι;) το παιδί σας; Ή κόκκινο κρέας, που περιέχει πιο εύκολα απορροφήσιμο σίδηρο; Μήπως έχει έλλειψη σιδήρου και δεν το γνωρίζετε;
Ο σίδηρος είναι ένα ιχνοστοιχείο το οποίο χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός για την ανάπτυξη και παραγωγή αιμοσφαιρίνης, εξηγεί ο παιδογαστρεντερολόγος Dr. Kadakkal Radhakrishnan, επίκουρος καθηγητής Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας & Ηπατολογίας στο Κολλέγιο Ιατρικής Lerner του Πανεπιστημίου Case Western Reserve, στο Οχάιο.
Η αιμοσφαιρίνη είναι μία πρωτεΐνη σε ορισμένα κύτταρα του αίματος (στα ερυθρά αιμοσφαίρια) που χρησιμεύει για την μεταφορά οξυγόνου σε όλο το σώμα,
Τα επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό μας εξαρτώνται κυρίως από την διατροφή μας. Πολλά είναι τα τρόφιμα που περιέχουν άφθονο σίδηρο, μεταξύ αυτών σπανάκι, φακές, κόκκινο κρέας, συκώτι κ.λπ.
Όταν κάποιος προσλαμβάνει αρκετό σίδηρο μέσω της διατροφής του, ο οργανισμός αποθηκεύει όσον περισσεύει για μελλοντική χρήση. Έλλειψη σιδήρου μπορεί να συμβεί σε δύο περιπτώσεις:
- Εάν δεν λαμβάνει το παιδί αρκετό σίδηρο, ώστε να διατηρήσει ακέραια τα αποθέματά του
- Συμβαίνει κάτι στον οργανισμό που τον αναγκάζει να χρησιμοποιεί περισσότερο σίδηρο από το φυσιολογικό
Όταν ένα παιδί δεν τρώει αρκετό σίδηρο, θα έχει χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης στην γενική εξέταση αίματος. Η συνέπεια θα είναι να μην κυκλοφορεί αρκετό οξυγόνο στο σώμα του. Αυτό προκαλεί συμπτώματα τα οποία αρχικά θα είναι αδιόρατα.
Αν όμως συνεχίζεται η έλλειψη σιδήρου τα συμπτώματα θα εντείνονται και θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα.
Ποιες είναι οι αιτίες της έλλειψης στα παιδιά
Κατά τον Dr. Radhakrishnan, η έλλειψη σιδήρου είναι σχετική συχνή στα παιδιά. Συνήθως εκδηλώνεται για τέσσερις κύριους λόγους:
- Φτωχή διατροφή. Τα παιδιά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν έλλειψη σιδήρου, διότι χρειάζονται περισσότερο απ’ ότι οι ενήλικες. Προσέξτε να μην το παρακάνετε με το γάλα! Μία διατροφή που καθημερινά περιέχει πολύ γάλα, ανοίγει τον δρόμο στην έλλειψη του ιχνοστοιχείου.
- Ταχεία ανάπτυξη. Η ανάπτυξη των παιδιών μπορεί να είναι απρόβλεπτη και απίστευτα γρήγορη. Αν το παιδί βρίσκεται εν μέσω μιας φάσης έντονης ανάπτυξης, χρειάζεται ακόμα περισσότερο σίδηρο απ’ ό,τι συνήθως.
- Απώλεια αίματος. Μερικές φορές η απώλεια είναι εμφανής (π.χ. όταν ένα κορίτσι αρχίζει να έχει έμμηνο ρύση ή αν υπάρξει σοβαρός τραυματισμός). Άλλες φορές, όμως, δεν γίνεται αντιληπτή. Αυτό μπορεί π.χ. να συμβεί αν το παιδί έχει φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, παρασιτική λοίμωξη ή έλκος.
- Μειωμένη απορροφητική ικανότητα. Μερικές φορές ο οργανισμός δεν μπορεί να απορροφήσει καλά τον σίδηρο των τροφίμων και η συνέπεια είναι η έλλειψη σιδήρου. Αυτό μπορεί να συμβεί, λ.χ., με νοσήματα, όπως η κοιλιοκάκη και η νόσος του Crohn.
Τα συμπτώματα που προκαλεί η έλλειψη σιδήρου
Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό τον επηρεάζουν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, γι’ αυτό και είναι ποικίλα τα συμπτώματα που μπορεί να έχει το παιδί. Ο Dr. Radhakrishnan επισημαίνει πως αυτά που ακολουθούν ενδέχεται να υποδηλώνουν έλλειψη σιδήρου:
- Κόπωση και γενική έλλειψη ενεργητικότητας
- Φτωχή όρεξη
- Κατανάλωση μη εδώδιμων πραγμάτων (διαταραχή πίκα)
- Ευερεθιστότητα ή ιδιοτροπία στο φαγητό
- Ωχρό δέρμα
- Εύθραυστα νύχια
- Κρύα χέρια και πόδια
- Σκασίματα στις γωνίες του στόματος
- Κόκκινη, επώδυνη ή διογκωμένη γλώσσα
- Κεφαλαλγίες
- Ζάλη
- Γρήγορα αναπνοή ή/και δύσπνοια
- Ταχυπαλμία
Αν το παιδί σας έχει αρκετά από αυτά τα συμπτώματα, πρέπει να το δει ο παιδίατρός του για να το αξιολογήσει.
Φωτογραφία: iStock