Μύθος ότι η ζάχαρη προκαλεί υπερκινητικότητα στα παιδιά

Επί δεκαετίες ήταν ευρέως διαδεδομένη η πεποίθηση ότι η ζάχαρη προκαλεί υπερκινητικότητα στα παιδιά. Γι’ αυτό πολλοί γονείς απέφευγαν να τους δίνουν γλυκά από το απόγευμα και μετά, ώστε να κοιμηθούν το βράδυ.

Η άποψη αυτή όμως έχει καταρριφθεί από πολλές μελέτες που απέτυχαν να βρουν κάποια συσχέτιση, αναφέρει μία ειδικός από την Αυστραλία.

Σε άρθρο της που δημοσιεύεται στην επιστημονική πύλη The Conversation, η Dr. Amy Reichelt, λέκτορας Διατροφικής Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας, εξηγεί ότι οι μελέτες δεν δείχνουν να επηρεάζει η ζάχαρη την ικανότητα προσοχής ή τη συμπεριφορά των παιδιών.

Μάλιστα έχει διαπιστωθεί ότι δεν προκαλεί υπερκινητικότητα ούτε καν σε παιδιά διαγνωσμένα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).

Γιατί τότε επιδεικνύουν πολλά παιδιά ενθουσιασμό όταν βλέπουν γλυκά; Η απάντηση δεν είναι η ζάχαρη, αλλά ενδεχομένως ο νευροδιαβιβαστής ντοπαμίνη, γράφει.

Όπως εξηγεί,  ο εγκέφαλος εκκρίνει την ουσία αυτή όταν περιμένει μία επιβράβευση, όπως είναι ένα απροσδόκητο γλυκό. Το κύμα της ντοπαμίνης τονώνει την κίνηση και ίσως γι’ αυτό ενθουσιάζονται εμφανώς τα παιδιά με τα γλυκά.

Πρόσφατη μελέτη στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Communications έδειξε ότι η αύξηση της ντοπαμίνης σε ποντίκια, προκαλεί αύξηση της φυσικής δραστηριότητας σαν να είχαν πάρει ψυχοδραστικές ουσίες, όπως οι αμφεταμίνες.

Οι πάσχοντες από ΔΕΠΥ πιστεύεται ότι έχουν μειωμένους υποδοχείς ντοπαμίνης στον εγκέφαλό τους. Ορισμένα φάρμακα για τη διαταραχή αυξάνουν τα επίπεδα της ουσίας σε επίπεδα πολύ υψηλότερα απ’ ό,τι όταν κάποιος βλέπει ένα γλυκό. Η σημαντική αυτή αύξηση βοηθεί τα παιδιά με την εστίαση της προσοχής και τη συμπεριφορά τους.

Από πού άρχισε ο μύθος

Όπως εξηγεί η Dr. Reichelt, o μύθος με τη ζάχαρη άρχισε από μελέτες των δεκαετιών 1970 και 1980. Στις μελέτες είχε εξεταστεί ένα διατροφικό πρόγραμμα που λεγόταν δίαιτα Feingold ως πιθανή θεραπεία της ΔΕΠΥ.

Το πρόγραμμα είχε επινοήσει ο αμερικανός παιδοαλλεργιολόγος Benjamin Feingold. Απαγόρευσε την κατανάλωση κάθε τροφίμου που περιείχε πρόσθετες χρωστικές, συντηρητικά, γλυκαντικά και σαλικυλικά.

Εκείνες οι μελέτες δεν ήταν καλά σχεδιασμένες, ενώ είχαν διεξαχθεί σε μικρό αριθμό παιδιών. Επιπλέον, μεταγενέστερες μελέτες κατέρριψαν τα ευρήματά τους. Το εν λόγω πρόγραμμα δεν βοηθούσε το 75% των παιδιών με ΔΕΠΥ όπως είχε συμπεράνει ο επινοητής του, αλλά μόνο το 2%.

Εκτός, εξ άλλου, από ανθυγιεινά, επεξεργασμένα τρόφιμα, περιόριζε και πολλά υγιεινά. Και αυτό διότι τα σαλικυλικά υπάρχουν εκ φύσεως σε τρόφιμα όπως τα μήλα, τα μούρα, οι ντομάτες, το μπρόκολο και πολλά άλλα.

Γιατί επιμένει ο μύθος

Γιατί, όμως, πολλοί γονείς επιμένουν ότι η ζάχαρη αλλάζει τη συμπεριφορά των παιδιών τους; Το κλειδί ως φαίνεται είναι οι προσδοκίες τους, οι οποίες επηρεάζουν την ερμηνεία που δίνουν σε όσα βλέπουν.

Σε μία παλαιότερη μελέτη, οι ερευνητές έλεγαν στους συμμετέχοντες γονείς ότι τα παιδιά τους είχαν πιει είτε ένα ρόφημα με ζάχαρη είτε ένα χωρίς. Όσοι γονείς πίστευαν πως τα γλυκά προκαλούν υπερκινητικότητα, ερμήνευσαν ως υπερδραστήρια τα παιδιά τους, ακόμα και όταν αυτά είχαν στην πραγματικότητα καταναλώσει το ρόφημα χωρίς ζάχαρη!

Το συμπέρασμα είναι πως μολονότι η ζάχαρη δεν είναι υγιεινή και πρέπει να καταναλώνεται σποραδικά, δεν θα κάνει το παιδί σας να τρέχει πάνω-κάτω.

Φωτογραφία: iStock