Ο πρόωρος τοκετός μπορεί να έχει πολλές αιτίες, αλλά υπάρχει ένας παράγοντας που ως φαίνεται ευθύνεται για το σχεδόν 40% των περιστατικών που καταγράφονται κάθε χρόνο στον πλανήτη.
Ο παράγοντας αυτός είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση. Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι είναι υπεύθυνη για σχεδόν 6 εκατομμύρια πρόωρους τοκετούς, επί συνόλου σχεδόν 15 εκατομμυρίων που καταγράφονται ετησίως σε όλο τον κόσμο. Ευθύνεται επίσης για τη γέννηση άλλων 3 εκατομμυρίων βρεφών με σωματικό βάρος χαμηλότερο από το φυσιολογικό.
Προγενέστερη μελέτη που είχε δημοσιευθεί το 2017 είχε υπολογίσει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί 2,7 εκατομμύρια πρόωρους τοκετούς ετησίως. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχούσε στο 18% των γεννήσεων.
Οι επιστήμονες που πραγματοποίησαν τη μελέτη λένε ότι οι αριθμοί είναι τεράστιοι. Προφανώς παρουσιάζουν διακύμανση από ήπειρο σε ήπειρο και από χώρα σε χώρα, αφού η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είναι παντού η ίδια. Και πάλι, όμως, αφορούν σχεδόν όλες τις χώρες που συμπεριέλαβαν στη μελέτη τους.
Όπως εξηγούν, περισσότερο από το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές με μολυσμένο ατμοσφαιρικό αέρα. Μοιραία λοιπόν επηρεάζεται και η έκβαση των κυήσεων.
Πρόωρος τοκετός στο 10,6% των γεννήσεων
Ωστόσο ο πρόωρος τοκετός και η γέννηση με χαμηλό βάρος σώματος δεν είναι αθώες καταστάσεις. Η προωρότητα σχετίζεται με αυξημένα ποσοστό σοβαρών νοσημάτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, λένε. Είναι επίσης κύρια αιτία νεογνικής θνησιμότητας σε όλο τον κόσμο.
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο γεννιούνται στον κόσμο περίπου 140 εκατομμύρια παιδιά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι από αυτά το 10,6% έρχονται πρόωρα στη ζωή. Ως «πρόωρος τοκετός» ορίζεται από τον Οργανισμό η γέννηση πριν από την 37η εβδομάδα της κυήσεως.
Ο ΠΟΥ αναφέρει ακόμα ότι το ποσοστό των πρόωρων τοκετών παρουσιάζει διακύμανση μεταξύ των διαφόρων περιοχών του πλανήτη. Κυμαίνεται από 8,7% των γεννήσεων στην Ευρώπη έως 13,4% στην Αφρική.
Έως 1.700 παιδιά ετησίως στην Ελλάδα
Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF) και το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον υπολόγισαν τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού με βάση στοιχεία για την ατμοσφαιρική ρύπανση σε 204 χώρες και περιοχές του πλανήτη. Υπολόγισαν επίσης για κάθε χώρα τον αριθμό των πρόωρων τοκετών που μπορεί να αποδοθεί στην ρύπανση.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τους περισσότερους πρόωρους τοκετούς λόγω ρύπανσης έχουν η Νοτιοανατολική Ασία και η υποσαχάριος Αφρική. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο πρόωρος τοκετός είναι αμελητέος στις προηγμένες χώρες.
Αντιθέτως, και αυτές έχουν πρόβλημα. Στις ΗΠΑ λ.χ. η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί σχεδόν 12.000 πρόωρους τοκετούς ετησίως. Στην Ελλάδα, ο αντίστοιχος αριθμός υπολογίσθηκε σε 750 έως 1.700 τοκετούς ετησίως!
Στον χάρτη φαίνονται οι πρόωροι τοκετοί σε κάθε χώρα που αποδίδονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση
«Η ατμοσφαιρική ρύπανση πρέπει πλέον να θεωρείται σημαντικός παράγοντας βρεφικής νοσηρότητας και θνησιμότητας. Δεν ευθύνεται μόνο για χρόνιες παθήσεις των ενηλίκων», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Rakesh Ghosh, ειδικός σε θέματα Δημοσίας Υγείας από το UCSF. «Η λήψη μέτρων που θα ανακόψουν την κλιματική αλλαγή και θα μειώσουν τα επίπεδα της ρύπανσης, θα έχει σημαντικά οφέλη για τα νεογέννητα μωρά».
Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση PLOS Medicine.
Φωτογραφία: iStock