Όταν το παιδί έχει τικ…

Της Παιδιάτρου- Νεογνολόγου Φωτεινής Παπαδημητρίου

Δεν είναι σπάνια η εμφάνιση των συνεχόμενων αυτών κινήσεων στα παιδιά. Ένα στα δέκα παιδιά μπορεί να εμφανίσει κάποιο tic σε κάποιο στάδιο της παιδικής του ηλικίας, που θα προκαλέσει δυσφορία και άγχος στους γονείς, κυρίως για το πώς θα χειριστούν το συγκεκριμένο θέμα.

Τα tics είναι μια παροξυσμική, ακούσια κινητική κυρίως στερεοτυπική διαταραχή, αρκετά συχνή στην παιδική ηλικία, που μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στη ψυχολογία των παιδιών.

Τέτοιες τυπικές κινήσεις είναι το ανοιγοκλείσιμο των ματιών, η εκτίναξη των ώμων και η προσήλωση του βλέμματος σε ακραίες θέσεις. Υπάρχουν και τα φωνητικά tics, όπως το συνεχές «καθάρισμα» του λαιμού.

Η συνηθισμένη ηλικία εκδήλωσης είναι μεταξύ του 5ου και του 7ου έτους ζωής, μπορεί ωστόσο σπανιότατα να αρχίσουν και από την ηλικία των 2 ετών. Φαίνεται πως τα αγόρια πλήττονται πολύ πιο συχνά από τα κορίτσια.

Η αιτία είναι άγνωστη, θεωρείται όμως ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση. Εκλυτικοί παράγοντες των tics, αποτελούν το stress και η σωματική κόπωση.

Τα tics παρουσιάζουν χαρακτηριστικές εξάρσεις και υφέσεις. Συχνά διαρκούν λιγότερο από 3 μήνες και στις περιπτώσεις αυτές η πρόγνωση είναι καλή, με χαμηλά ποσοστά υποτροπής. Όταν διαρκούν περισσότερο από ένα έτος, τότε μιλάμε για χρόνια διαταραχή tic. Τα συμπτώματα υποχωρούν συνήθως στην προεφηβεία ή στην εφηβεία, έτσι ώστε στην ενήλικη ζωή μόνο το ένα τέταρτο των ασθενών θα έχει κάποια υπολειπόμενη διαταραχή.

Θα πρέπει να γίνει διαφοροδιάγνωση από άλλες νευρολογικές διαταραχές (π.χ εστιακές επιληπτικές κρίσεις), γι'αυτο και καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας.Αφού αποκλείσετε τα παθολογικά αίτια, συγκεντρωθείτε στην ψυχολογική υποστήριξη του παιδιού σας.

Αρκετά παιδιά με tics αισθάνονται μειονεκτικά, αναφέρουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και οδηγούνται σε απομόνωση.

Να θυμάστε ότι δεν απαιτείται φαρμακοθεραπεία.

Αγνοείστε το και μη διορθώνετε το παιδί σας.

Μην το τιμωρείτε, αλλά ούτε και να υπόσχεστε δώρα για να το σταματήσει.

Ζητήστε από το στενόπεριβάλλον να έχουν την ίδια συμπεριφορά.

Αποφύγετε καταστάσεις που αγχώνουν το παιδί σας, καθώς και εντάσεις μέσα στην οικογένεια.

Προσπαθήστε να πηγαίνει νωρίς για ύπνο και να μην κουράζεται υπερβολικά

Σημαντικό έδαφος έχουν κερδίσει τα τελευταία χρόνια οι θεραπείες συμπεριφοράς και κυρίως η τεχνική «αντίστροφης συνήθειας» κατά την οποία το παιδί εκπαιδεύεται να αντικαταστήσει την παθολογική κίνηση με μια άλλη κίνηση που αποτρέπει την παθολογική.

Για παράδειγμα, στο ανοιγοκλείσμο των ματιών, το παιδί εκπαιδεύεται να κρατά τα μάτια του διάπλατα ανοιχτά και να καρφώνει το βλέμμα του σε ένα σταθερό σημείο. Αυτό βέβαια μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγαλύτερα παιδιά που μπορούν να συνεργαστούν.

Τέλος θα πρέπει να αναφερθεί πώς σε χρόνια tics που μπορεί να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του παιδιού (βίαιη εκτίναξη της κεφαλής προς τα πίσω), ίσως έχει νόημα και η φαρμακευτική αγωγή.

ΦΩΤΕΙΝΗ Β. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

papadimfotini@yahoo.gr

Παιδίατρος – Νεογνολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημιού Ιωαννίνων

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Από την πάνα στο γιογιό: Εκπαιδεύστε το παιδί σας!

Όταν το παιδί βρέχει ακόμη το κρεβάτι του!

Γιατί να θηλάσω το μωρό μου;

Τι να ταΐσω το παιδί μου;