Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας – Γίνεται ολοένα και πιο κοινό για τις γυναίκες σήμερα να αναβάλουν την μητρότητα για αργότερα στη ζωή τους. Σε μεγάλο βαθμό, αυτό μπορεί να αποδοθεί στον μοντέρνο τρόπο ζωής που ενθαρρύνει τις γυναίκες να ολοκληρώσουν πρώτα τις ακαδημαϊκές τους σπουδές, στην συνέχεια να ξεκινήσουν επαγγελματική καριέρα τους και αφότου έχουν πετύχει κάποια οικονομική ασφάλεια, να αρχίσουν να σκέφτονται την έναρξη μιας οικογένειας.
Από την άλλη πλευρά, η στατιστική έρευνα δείχνει ότι οι γυναίκες ηλικίας μεταξύ 38 και 40 ετών έχουν ήδη χάσει το 50% της γονιμότητάς τους (ως ποσοστό της επιτυχούς εγκυμοσύνης μέσω φυσικής σύλληψης). Στην πραγματικότητα, το ποσοστό αυτό μειώνεται δραματικά μετά την ηλικία των 42 ετών. Επιπλέον, φαίνεται να υπάρχει η εσφαλμένη αντίληψη ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να ξεπεράσει οποιαδήποτε δυσκολία και να επιτύχει θετικά αποτελέσματα κάθε φορά που μια γυναίκα αισθάνεται έτοιμη να μείνει έγκυος.
Είναι αλήθεια ότι πολλές γυναίκες έχουν ξεπεράσει τη στειρότητα μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης, αλλά η ηλικία παραμένει ο πιο αποφασιστικός παράγοντας. Όσο μεγαλύτερης ηλικίας είναι η γυναίκα μια τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να έχει μια επιτυχημένη εξωσωματική γονιμοποίηση.
Οι εμπειρογνώμονες γονιμότητας επισημαίνουν ότι όλες οι γυναίκες πρέπει να είναι καλά πληροφορημένες και να ελέγχουν τη γονιμότητά τους εκ των προτέρων, παράλληλα με τον ετήσιο γυναικολογικό έλεγχο (πχ. τεστ Παπανικολάου). Συνιστάται σε όλες τις γυναίκες να ελέγχουν τη γονιμότητά τους μετά την ηλικία των 30 ετών και με κάθε τρόπο πριν από την ηλικία των 35 ετών, εφόσον δεν υπάρχει ιδιαίτερο ιατρικό ιστορικό, όπως χειρουργικές επεμβάσεις, οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης κλπ.
Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας και έλεγχος γονιμότητας
Ο όρος “έλεγχος γονιμότητας” αναφέρεται στο ραντεβού με τον γυναικολόγο και συνήθως περιλαμβάνει ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό και εξέταση με υπερηχογράφημα για τον έλεγχο της μήτρας, των ωοθηκών κλπ. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο γιατρός θα ελέγξει:
- Τις ωοθήκες: ιδιαίτερα το μέγεθος και το απόθεμα ωαρίων, την ωορρηξία, την ύπαρξη οποιωνδήποτε κύστεων κλπ.
- Την μήτρα: το μέγεθός της, το ενδομήτριο, την ύπαρξη τυχόν πολυπόδων, ή ινομυωμάτων κλπ.
Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξέταση αίματος για ορισμένες ωοθηκικές ορμόνες (FSH, LH κλπ.), οι οποίες είναι ενδεικτικές της λειτουργίας των ωοθηκών. Πολύ συχνά, απαιτείται επίσης το τεστ AMH (Anti-Mullerian Hormone) προκειμένου να καθοριστούν τα αποθέματα ωαρίων (ο αριθμός των ωαρίων που παραμένουν στις ωοθήκες). Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αίματος αξιολογούνται σε συνδυασμό με τα ευρήματα υπερήχων για την παροχή μιας συνολικής εκτίμησης της γονιμότητας μιας γυναίκας.
Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας και Υπογονιμότητα: Ένα αυξανόμενο πρόβλημα παγκοσμίως
Παγκοσμίως, 90 εκατομμύρια ζευγάρια αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα σύλληψης. Το 85% από τα ζευγάρια αυτά (77 εκατομμύρια), δεν αναζητούν ποτέ βοήθεια για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Από τα 13 εκατομμύρια ζευγάρια που αναζητούν ιατρική βοήθεια, ποσοστό μικρότερο από το 42%, θα αρχίσει τελικά θεραπεία. Έτσι, λοιπόν, από όλα τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα, μόνο το 6% έχουν την ιατρική βοήθεια που απαιτείται.
Στην Ελλάδα, καταξιωμένοι επιστήμονες, γνωρίζοντας ότι τα περίπου 300.000 υπογόνιμα ζευγάρια της χώρας μας και ο ευρύτερος κοινωνικός τους περίγυρος έχουν ανάγκη υπεύθυνης ενημέρωσης και καθοδήγησης, προχώρησαν στη δημιουργία της ACT HELLAS. Η Ελλάδα είναι η 20η χώρα στο κόσμο που συμμετέχει στη δράση της ACT International.
Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας και Εξωσωματική γονιμοποίηση: Τι ισχύει με την κατάψυξη ωαρίων στην Ελλάδα
Όπως αναφέραμε και παραπάνω, ολοένα και περισσότερες γυναίκες επιλέγουν να καθυστερήσουν για αρκετά χρόνια την μητρότητα, λόγω κοινωνικοοικονομικών αναγκών. Μία από τις λύσεις που προσφέρει η επιστήμη στο πρόβλημα της υπογονιμότητας μετά την ηλικία των 40 ετών είναι η κρυοσυντήρηση, δηλαδή η κατάψυξη ωαρίων της γυναίκας, ώστε να χρησιμοποιηθούν για εξωσωματική γονιμοποίηση αργότερα.
Ο δρ Κωνσταντίνος Κωσταράς, μαιευτήρας-γυναικολόγος, ειδικευμένος στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και στην ενδοσκοπική χειρουργική, λέει ότι τα τελευταία οκτώ χρόνια, η χρήση της κρυοσυντήρησης ωαρίων (κατάψυξη ωαρίων), από γυναίκες χωρίς ιατρικά ογκολογικά προβλήματα, έχει πενταπλασιαστεί. Στην Ελλάδα, γινόταν κατάψυξη ωαρίων από τη δεκαετία του 1980, αλλά η αποτελματικότητα ήταν πολύ περιορισμένη. Αντίθετα, τώρα, οι νέες τεχνικές επιτρέπουν πολύ καλά ποσοστά επιτυχίας.
Όπως αναφέρει ο ίδιος, η κατάψυξη ωαρίων είναι μια διαδικασία “ρουτίνας”, αφού σε μια επίσκεψη μπορεί να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις και να επιλεγεί το πρωτόκολλο αντιμετώπισης, ώστε να αποθηκεύσει τον “ιδανικό αριθμό” ωαρίων. Η όλη διαδικασία είναι ασφαλής και απαιτεί 3-4 επισκέψεις στη διάρκεια περίπου 10 ημερών.
Τα ωάρια μπορεί να διατηρηθούν για απεριόριστο χρόνο αλλά να χρησιμοποιηθούν έως την ηλικία των 50 ετών. Ο δρ Κωσταράς επισημαίνει ότι η κατάψυξη 8 ωαρίων πριν από τα 36 έτη θεωρείται ασφαλής αριθμός για την δυνατότητα εγκυμοσύνης, ενώ για ηλικίες μετά τα 38 χρόνια χρειάζεται μεγαλύτερος αριθμός.
Η όλη διαδικασία είναι ασφαλής τόσο για την ίδια τη γυναίκα όσο και για τα παιδιά που γεννούνται από κατεψυγμένα ωάρια. Με την τεχνική της «υαλοποίησης» έχουν γεννηθεί περισσότερα απο 6.000 παιδιά. Τα παιδιά αυτά δεν παρουσίασαν αυξημένα ποσοστά χρωμοσωμιακών ανωμαλιών και το περιγεννητικό αποτέλεσμα ήταν όμοιο με αυτό του γενικού πληθυσμού (συγγενείς ανωμαλίες, αναπτυξιακά προβλήματα κ.λ.π).
Όσο για το κόστος, αυτό είναι ανάλογο μιας “εξωσωματικής”. Τα ασφαλιστικά ταμεία σε αρκετές περιπτώσεις χορηγούν δωρεάν τα φάρμακα.