Παγκόσμια Ημέρα κατά του Παιδικού Καρκίνου: Ο πιο κοινός παιδικός καρκίνος και τα πρώιμα συμπτώματά του

Για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Παιδικού Καρκίνου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) καλεί σε ευαισθητοποίηση ώστε να κλείσει το χάσμα στη φροντίδα του καρκίνου.

Κάθε μέρα, περισσότερα από χίλια παιδιά διαγιγνώσκονται με καρκίνο. Για τα παιδιά σε χώρες υψηλού εισοδήματος, περισσότερο από το 80% επιβιώνει. Όμως, για πολλά παιδιά που ζουν σε χώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος η πιο κοινή πραγματικότητα είναι ο θάνατος και η τεράστια οικογενειακή καταπόνηση.

Μπορούμε να βελτιώσουμε τα αποτελέσματα για τα παιδιά με καρκίνο, συμβάλλοντας στην Παγκόσμια Πρωτοβουλία του Π.Ο.Υ. για τον Παιδικό Καρκίνο, όπου στόχος είναι να φτάσουμε σε παγκόσμιο ποσοστό επιβίωσης τουλάχιστον 60% για τα παιδιά με καρκίνο έως το 2030.

Οι πιο συχνός παιδικός καρκίνος

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι παιδικών καρκίνων περιλαμβάνουν λευχαιμίες, καρκίνους εγκεφάλου, λεμφώματα και συμπαγείς όγκους, όπως το νευροβλάστωμα. Η λευχαιμία είναι όμως ο πιο κοινός παιδικός καρκίνος.

Έγκαιρη διάγνωση

Όταν εντοπιστεί έγκαιρα, ο καρκίνος είναι πιο πιθανό να ανταποκριθεί σε αποτελεσματική θεραπεία και να οδηγήσει σε μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης, λιγότερη ταλαιπωρία και συχνά λιγότερο δαπανηρή και λιγότερο εντατική θεραπεία. Σημαντικές βελτιώσεις μπορούν να γίνουν στη ζωή των παιδιών με καρκίνο, ανιχνεύοντας έγκαιρα τον καρκίνο και αποφεύγοντας τις καθυστερήσεις στη φροντίδα.

Η σωστή διάγνωση είναι απαραίτητη για τη θεραπεία παιδιών με καρκίνο, επειδή κάθε καρκίνος απαιτεί ένα συγκεκριμένο θεραπευτικό σχήμα που μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.

Παιδική Λευχαιμία: Συμπτώματα

Πολλά από τα συμπτώματα της παιδικής λευχαιμίας μπορεί να έχουν και άλλες αιτίες και τις περισσότερες φορές αυτά τα συμπτώματα να μην προκαλούνται από λευχαιμία. Ωστόσο, εάν το παιδί σας έχει κάποιο από αυτά, είναι σημαντικό να το δει άμεσα γιατρός, ώστε να μπορεί να βρεθεί η αιτία και να αντιμετωπιστεί.

Η λευχαιμία ξεκινά στον μυελό των οστών, όπου δημιουργούνται νέα αιμοσφαίρια. Τα συμπτώματα της λευχαιμίας προκαλούνται συχνά από προβλήματα στον μυελό των οστών. Καθώς τα καρκινικά κύτταρα συσσωρεύονται στον μυελό, μπορούν να παραγκωνίσουν τα φυσιολογικά κύτταρα του αίματος. Ως αποτέλεσμα, το παιδί μπορεί να μην έχει αρκετά φυσιολογικά ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια. Αυτές οι ελλείψεις εμφανίζονται στις εξετάσεις αίματος, αλλά μπορούν επίσης να προκαλέσουν συμπτώματα. Τα καρκινικά κύτταρα μπορεί επίσης να εισβάλουν σε άλλες περιοχές του σώματος, γεγονός που μπορεί επίσης να προκαλέσει συμπτώματα.

Συμπτώματα από χαμηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων (αναιμία)

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο σε όλα τα κύτταρα του σώματος. Η έλλειψη ερυθρών αιμοσφαιρίων μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως:

• Κόπωση
• Αδυναμία
• Κρυάδες
• Ζάλη
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Πιο χλωμό δέρμα

Συμπτώματα από έλλειψη φυσιολογικών λευκών αιμοσφαιρίων

Τα λευκά αιμοσφαίρια βοηθούν το σώμα να καταπολεμήσει τα μικρόβια. Τα παιδιά με λευχαιμία έχουν συχνά υψηλά λευκά αιμοσφαίρια, αλλά τα περισσότερα από αυτά είναι λευχαιμικά κύτταρα που δεν προστατεύουν από μόλυνση και δεν υπάρχουν αρκετά φυσιολογικά λευκά αιμοσφαίρια. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε:

• Λοιμώξεις, που μπορεί να εμφανιστούν λόγω έλλειψης φυσιολογικών λευκών αιμοσφαιρίων. Τα παιδιά με λευχαιμία μπορεί να νοσήσουν από λοιμώξεις που δεν φαίνεται να υποχωρούν ή μπορεί να κολλούν την μία μόλυνση μετά την άλλη.
• Πυρετός, που είναι συχνά το κύριο σημάδι μόλυνσης. Αλλά μερικά παιδιά μπορεί να έχουν πυρετό χωρίς να έχουν λοίμωξη.

Συμπτώματα από χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων στο αίμα

Τα αιμοπετάλια στο αίμα συνήθως βοηθούν στη διακοπή της αιμορραγίας. Η έλλειψη αιμοπεταλίων μπορεί να οδηγήσει σε:

• Εύκολοι μώλωπες και αιμορραγία
• Συχνές ή σοβαρές ρινορραγίες
• Ούλα που ματώνουν
• Πόνος στα οστά ή στις αρθρώσεις

Αυτός ο πόνος προκαλείται από τη συσσώρευση λευχαιμικών κυττάρων κοντά στην επιφάνεια του οστού ή μέσα στην άρθρωση.

Πρήξιμο στην κοιλιά

Τα λευχαιμικά κύτταρα μπορούν να συγκεντρωθούν στο ήπαρ και τον σπλήνα, διογκώνοντας αυτά τα όργανα. Αυτό μπορεί να παρατηρηθεί ως πληρότητα ή πρήξιμο της κοιλιάς. Τα χαμηλότερα πλευρά συνήθως καλύπτουν αυτά τα όργανα, αλλά όταν μεγεθύνονται ο γιατρός μπορεί συχνά να τα αισθανθεί σε σχετική εξέταση αφής.

Απώλεια όρεξης και απώλεια βάρους

Εάν ο σπλήνας και/ή το ήπαρ διογκωθούν αρκετά, μπορούν να πιέσουν άλλα όργανα όπως το στομάχι. Αυτό μπορεί να κάνει το παιδί να αισθάνεται χορτάτο μετά από μικρή ποσότητα φαγητού, οδηγώντας σε απώλεια όρεξης και απώλεια βάρους με την πάροδο του χρόνου.

Διογκωμένοι λεμφαδένες

Ορισμένες λευχαιμίες εξαπλώνονται στους λεμφαδένες, οι οποίοι έχουν μέγεθος φασολιού και είναι ουσιαστικά συλλογές ανοσοκυττάρων στο σώμα. Οι διογκωμένοι λεμφαδένες μπορεί να παρατηρηθούν ή να γίνουν αισθητοί ως εξογκώματα κάτω από το δέρμα σε ορισμένα μέρη του σώματος (όπως στα πλάγια του λαιμού, στις περιοχές της μασχάλης, πάνω από την κλείδα ή στη βουβωνική χώρα). Οι λεμφαδένες στο εσωτερικό του θώρακα ή της κοιλιάς μπορεί επίσης να διογκωθούν, αλλά αυτοί μπορούν να φανούν μόνο σε απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Στα βρέφη και τα παιδιά, οι λεμφαδένες συχνά μεγαλώνουν όταν καταπολεμούν μια λοίμωξη. Ένας διευρυμένος λεμφαδένας σε ένα παιδί είναι πολύ συχνά σημάδι μόλυνσης παρά λευχαιμίας, αλλά θα πρέπει να ελέγχεται από γιατρό και να παρακολουθείται στενά.

Βήχας ή δυσκολία στην αναπνοή

Ορισμένοι τύποι λευχαιμίας μπορεί να επηρεάσουν δομές στο μέσον του θώρακα, όπως οι λεμφαδένες ή ο θύμος αδένα (ένα μικρό όργανο μπροστά από την τραχεία). Ένας διευρυμένος θύμος αδένας ή λεμφαδένες στο στήθος μπορεί να πιέσει την τραχεία, προκαλώντας βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή.

Σε ορισμένες περιπτώσεις όπου ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων είναι πολύ υψηλός, τα λευχαιμικά κύτταρα μπορεί να συσσωρευτούν στα μικρά αιμοφόρα αγγεία των πνευμόνων, γεγονός που μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή.

Πρήξιμο του προσώπου και των χεριών

Ένας διευρυμένος θύμος αδένας μπορεί να πιέσει την άνω κοίλη φλέβα, η οποία είναι μια μεγάλη φλέβα που μεταφέρει αίμα από το κεφάλι και τα χέρια πίσω στην καρδιά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει το αίμα να “επιστρέφει” στις φλέβες. Αυτό είναι γνωστό ως σύνδρομο της άνω κοίλης φλέβας. Μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο στο πρόσωπο, τον λαιμό, τα χέρια και το πάνω μέρος του θώρακα (μερικές φορές με μπλε-κόκκινο χρώμα δέρματος). Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, ζάλη και αλλαγή στη συνείδηση (εάν επηρεάζει τον εγκέφαλο). Το σύνδρομο αυτό μπορεί να είναι απειλητικό για τη ζωή, επομένως πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.

Πονοκέφαλοι, επιληπτικές κρίσεις, έμετοι

Σε κάποια (λίγα) παιδιά η λευχαιμία που έχει ήδη εξαπλωθεί στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό, όταν εντοπίζεται για πρώτη φορά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, προβλήματα συγκέντρωσης, αδυναμία, επιληπτικές κρίσεις, έμετο, προβλήματα ισορροπίας και θολή όραση.

Εξανθήματα ή προβλήματα στα ούλα

Σε παιδιά με οξεία μυελογενή λευχαιμία (ΟΜΛ), τα λευχαιμικά κύτταρα μπορεί να εξαπλωθούν στα ούλα, προκαλώντας πρήξιμο, πόνο και αιμορραγία.

Εάν η AML εξαπλωθεί στο δέρμα, μπορεί να προκαλέσει μικρές, σκούρες κηλίδες που μοιάζουν με κοινά εξανθήματα. Μια συλλογή κυττάρων ΟΜΛ κάτω από το δέρμα ή σε άλλα μέρη του σώματος ονομάζεται κοκκιοκυτταρικό σάρκωμα.

Ακραία κόπωση και αδυναμία

Μια σπάνια αλλά πολύ σοβαρή συνέπεια της ΟΜΛ είναι η υπερβολική κόπωση, αδυναμία και σύγχυση της ομιλίας. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν πολύ μεγάλος αριθμός κυττάρων λευχαιμίας πυκνώνουν το αίμα και επιβραδύνουν την κυκλοφορία στα μικρά αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.

Προσοχή: Τα περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα είναι πιο πιθανό να προκαλούνται από κάτι άλλο και όχι από λευχαιμία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να ελέγχονται αυτά τα συμπτώματα από γιατρό, ώστε να μπορεί να βρεθεί η αιτία και να αντιμετωπιστεί, εάν χρειάζεται.

Πηγές: https://www.emro.who.int, https://www.who.int, https://www.cancer.org

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Καρκίνος Παιδικής Ηλικίας – Ελλάδα: Διαγιγνώσκεται ένα παιδί την ημέρα! Θεραπεύονται τα 4 στα 5

«Το φυλλικό οξύ στην εγκυμοσύνη μειώνει την πιθανότητα καρκινογένεσης στα παιδιά»

Γυναίκες με καρκίνο απέκτησαν παιδί με τη βοήθεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης

φωτό: iStock