Ειρήνη Ντάκου
Συμβουλευτική – Ψυχοθεραπεία
Τεράστιο επίσης και ως προς τις παραμέτρους που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα μ’ αυτό καθώς εμπλέκει και εμπλέκεται με παράγοντες κοινωνικούς, οικογενειακούς, οικονομικούς, ηθικούς, πολιτικούς.
Οι στατιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο για τη χρήση αλκοόλ από την παιδική ηλικία είναι αν μη τι άλλο απογοητευτικές. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα, τα στοιχεία δείχνουν ότι κατά μέσο όρο τ’ αγόρια δοκιμάζουν το πρώτο ποτήρι κρασιού ή μπύρας στα 12 έτη, με τα κορίτσια ν’ ακολουθούν ένα χρόνο μετά, και μόλις ένα χρόνο αντιστοίχως αργότερα δοκιμάζουν και καταναλώνουν βαριά ποτά (ουίσκι, βότκα, τεκίλα, κλπ). Στα αγόρια η πρώτη μέθη συμβαίνει κατά μέσο όρο στα 14,6 έτη και στα κορίτσια στα 15 έτη.
Το 28,2% των εφήβων ηλικίας 14 – 18 ετών καταναλώνουν αλκοόλ τουλάχιστον 1-2 φορές την εβδομάδα και μάλιστα η προτίμηση τους είναι σε βαριά ποτά και όχι στην μπύρα ή το κρασί που παλιότερα ήταν η πρώτη επιλογή τους. Οι έφηβοι θεωρούν ότι η κατανάλωση αυτή (συχνότητα, ποσότητα αλκοόλης) είναι ακίνδυνη.
Οι γονείς με παιδιά στο δημοτικό ή και το γυμνάσιο θεωρούν συνήθως ότι δεν τίθεται θέμα αντιμετώπισης χρήσης ή κατάχρησης αλκοόλ από το παιδί τους, οπότε κατά συνέπεια δεν μπαίνουν καν στον κόπο να ενημερωθούν και να επικοινωνήσουν με τα παιδιά τους για το θέμα αυτό. Την ίδια στιγμή η οικογένεια γίνεται ο πρώτος διδάξας μιας και το αλκοόλ καταναλώνεται ελεύθερα και συχνά καταχρηστικά από τους γονείς και το περιβάλλον τους εντός και εκτός σπιτιού. Στην Ελλάδα το αλκοόλ είναι ενταγμένο με κάθε τρόπο στην προσωπική και κοινωνική ζωή, είναι εύκολα προσβάσιμο, και δυστυχώς συνυφασμένο στην κουλτούρα μας με την ανεξαρτητοποίηση, τη «μαγκιά», τη διασκέδαση.
Οι γονείς με παιδιά από 2 ετών και άνω (ξεκινάει η μίμηση συμπεριφορών των γονιών) είναι σημαντικό να κατανοήσουν ότι η πρόληψη ξεκινάει από τους ίδιους. Πέραν αυτού, οι έρευνες δείχνουν και άλλες παραμέτρους που είναι καθοριστικές στην πρόληψη της χρήσης αλκοόλ και ουσιών.
Η ύπαρξη ισχυρού δεσμού, δηλαδή η συναισθηματική κοντινότητα, μεταξύ γονιών και παιδιών είναι η πιο σταθερή βάση για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών. Ο δεσμός αυτός μπορεί να ενδυναμωθεί μέσω εκπαίδευσης δεξιοτήτων στους γονείς στο πώς να επικοινωνούν ουσιαστικά με τα παιδιά τους, πώς να έχουν ενεργή συμμετοχή σε ότι απασχολεί τα παιδιά, πώς να καθοδηγούν και να επιβλέπουν – στοιχεία πολύ σημαντικά για την πρόληψη της χρήσης αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών. Δεξιότητες όπως η οριοθέτηση, η ενδυνάμωση και επιβράβευση και η ήπια και συνεπής πειθαρχία παράλληλα με εκπαίδευση και ενημέρωση των γονιών για το αλκοόλ και τις συνέπειές του έχουν θετικά αποτελέσματα στην πρόληψη.
Στην Αμερική κατά βάση, διάφορα Πανεπιστήμια έχουν διεξάγει σχετικά προγράμματα πρόληψης σε οικογένειες με ή χωρίς αυξημένο ρίσκο χρήσης αλκοόλ. Ένα απ’ αυτά, το SFP (Strengthening Families Program) που διαμορφώθηκε σε τελική μορφή στο Πανεπιστήμιο της Αιόβα από τους Spoth & Molgaard, και αφορά παράλληλη παρέμβαση στους γονείς και τα παιδιά, είχε τα πλέον θετικά αποτελέσματα.
Οι στόχοι, οι οποίοι επετεύχθησαν, ήταν να βοηθήσουν τους γονείς ν’ αναπτύξουν λειτουργικούς τρόπους επικοινωνίας με τα παιδιά τους, να μάθουν να βάζουν όρια όταν και όπου χρειάζεται, να είναι πιο τρυφεροί και υποστηρικτικοί και περισσότερο αφιερωμένοι στις σχολικές και γενικότερες ασχολίες των παιδιών. Παράλληλα βοήθησαν τα παιδιά (ηλικίες 10 – 16 ετών) να βάζουν θετικούς στόχους για το μέλλον, να σέβονται τα όρια και τους κανόνες, να επικοινωνούν πιο λειτουργικά με τους γονείς τους και να καλυτερεύσουν τη σχέση τους, καθώς και να εκπαιδευτούν σε δεξιότητες αντιμετώπισης της πίεσης από συνομηλίκους αρνούμενοι να δοκιμάσουν προσφορές για αλκοόλ ή ναρκωτικές ουσίες.
Ειρήνη Ντάκου
Συμβουλευτική – Ψυχοθεραπεία
Επαγγελματικός Προσανατολισμός
e-mail: info@psychology-athens.com