Ρευματικά νοσήματα στα παιδιά: «Κλειδί» η έγκαιρη διάγνωση και η ψυχολογική στήριξη

Εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο πάσχουν από χρόνια ρευματικά νοσήματα, που τους προκαλούν πόνους και δυσκολίες στην καθημερινότητά τους.

Τα νεανικά ρευματικά νοσήματα είναι διαταραχές στο μυοσκελετικό σύστημα, τις αρθρώσεις και τον συνδετικό ιστό. Μπορεί να προσβάλλουν τις αρθρώσεις, τα μάτια, το δέρμα, τους μυς και την γαστρεντερική οδό των παιδιών. Οι διαταραχές αυτές έχουν κάποια κοινά συμπτώματα, όπως ο πόνος και το οίδημα (πρήξιμο). Έχουν όμως και άλλα, διαφορετικά για κάθε μία.

Η 18η Μαρτίου έχει ορισθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Νεανικών Ρευματικών Νοσημάτων από την Ευρωπαϊκή Παιδορευματολογική Εταιρεία (PReS) και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για Παιδιά με Αρθρίτιδα (ENCA). Η ημέρα αυτή είναι αφιερωμένη στην ενημέρωση του κοινού για τα νεανικά ρευματικά νοσήματα. Στόχος να γνωρίζουν όλοι πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση από τους κατάλληλα εκπαιδευμένους ιατρούς, ώστε να παρέχεται στα παιδιά η βέλτιστη διεπιστημονική περίθαλψη.

Τα χρόνια ρευματικά νοσήματα προσβάλλουν συχνότερα το μυοσκελετικό σύστημα. Διαδράμουν με εξάρσεις και υφέσεις. Κοινό χαρακτηριστικό τους είναι μια χρόνια, άσηπτη φλεγμονή του συνδετικού ιστού, που υπάρχει άφθονος στο σύστημα αυτό.

«Άσηπτη» σημαίνει ότι  δεν εντοπίζεται κάποιο μικρόβιο ή ιός ή άλλος παράγοντας που πυροδοτεί και διατηρεί τη φλεγμονή, η οποία είναι η αντίδραση του ανοσιακού (αμυντικού) συστήματος σε ένα ή περισσότερα άγνωστα ερεθίσματα.

Τα συχνότερα στην Ελλάδα

«Τα νεανικά ρευματικά νοσήματα είναι μια ομάδα σπάνιων χρόνιων φλεγμονωδών καταστάσεων. Αυτό σημαίνει ότι επιμένουν για πολλά χρόνια και συχνά συνεχίζονται μέχρι και την ενήλικη ζωή», αναφέρει ο κ. Δημήτρης Καρόκης, πρόεδρος της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας & Επαγγελματικής  Ένωσης Ρευματολόγων Ελλάδος (ΕΡΕ-ΕΕΡΕ). «Τα συχνότερα νεανικά ρευματικά νοσήματα στη χώρα μας είναι η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα (NIA), οι νεανικές συστηματικές αγγειίτιδες και ο νεανικός συστηματικός ερυθηματώδης λύκος».

Ο ακριβής αριθμός των παιδιών που πάσχουν στην χώρα μας δεν είναι γνωστός. «Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα δεδομένα για την επίπτωση (αριθμός νέων περιπτώσεων κατ’ έτος) και για τον επιπολασμό (αριθμός συνολικών περιπτώσεων κατ’ έτος) των χρόνιων αυτών νοσημάτων», επισημαίνει η κυρία Μαρία Τραχανά, πρόεδρος της Ελληνικής Παιδορευματολογικής Εταιρείας.

Ωστόσο, η ΝΙΑ υπολογίζεται ότι προσβάλλει περίπου 1 στα 1.000 ανηλίκους, λέει ο κ. Καρόκης. Ανήκει στα 10 συχνότερα χρόνια νοσήματα των ανηλίκων. Είναι όμως περίπου 10 φορές πιο σπάνια από το αντίστοιχο νόσημα των ενηλίκων, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζεται ότι περισσότερα από 2 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας κάτω των 16 ετών έχουν νεανική ιδιοπαθή αρθρίτιδα. Περισσότερα από 200.000, εξ άλλου, έχουν νεανικό συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη.

Αιτίες και θεραπεία

Πού οφείλονται όμως τα ρευματικά νοσήματα των ανηλίκων; «Σύμφωνα με τα παγκόσμια επιδημιολογικά δεδομένα, η εκδήλωση των νεανικών ρευματικών νοσημάτων αποδίδεται σε συνδυασμό γενετικής προδιάθεσης και περιβαλλοντικών επιδράσεων», απαντά η κυρία Τραχανά. Γι’ αυτό τον λόγο, «η επίπτωση και ο επιπολασμός τους διαφέρει ανά γεωγραφική περιοχή και φυλή», συμπληρώνει.

Όσον αφορά τη θεραπεία τους, αυτή είναι στοχευμένη, όπως συμβαίνει και στους ενήλικες με ρευματικές παθήσεις.

«Η θεραπεία αποβλέπει στην καταστολή της άσηπτης φλεγμονής και όχι μόνο στην ανακούφιση από τα συμπτώματα», εξηγεί η κυρία Πολυξένη Πρατσίδου-Γκέρτση, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ομοσπονδίας ΡΕΥΜΑΖΗΝ. «Επιπλέον, όπου απαιτείται εφαρμόζεται φυσικοθεραπεία ή ειδικό ασκησιολόγιο στο σπίτι για τη διατήρηση της σωματικής λειτουργικότητας και των καθημερινών δραστηριοτήτων σε επίπεδο ίδιο με των συνομηλίκων τους».

Αντίστοιχα, μπορεί να στηριχθεί και ψυχολογικά η οικογένεια για να μάθει να ζει καλύτερα με το χρόνιο ρευματικό νόσημα του παιδιού.

Φωτογραφία: iStock