Σκλήρυνση κατά πλάκας: Η κακιά συνήθεια των γονέων που αυξάνει τον κίνδυνο στα παιδιά

Η σκλήρυνση κατά πλάκας εκδηλώνεται μεν σε νεαρούς ενήλικες, αλλά οι ρίζες της μπορεί να ανάγονται στην παιδική ηλικία, αναφέρουν επιστήμονες από την Ολλανδία.

Σε μελέτη που πραγματοποίησαν ανακάλυψαν πως στα παιδιά με γενετική προδιάθεση στην ανάπτυξή της, ο κίνδυνος αυξάνεται ακόμα περισσότερο όταν μεγαλώνουν σε νοικοκυριό με καπνιστές.

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ή πολλαπλή σκλήρυνση, όπως είναι η σύγχρονη ονομασία της) είναι μία αυτοάνοση ασθένεια. Αναπτύσσεται όταν υπερλειτουργεί το ανοσοποιητικό σύστημα και επιτίθεται στο προστατευτικό στρώμα των νεύρων, την ουσία μυελίνη. Η καταστροφή της οδηγεί σταδιακά σε διαταραχές κίνησης, ισορροπίας, νοητικών δεξιοτήτων και άλλα συμπτώματα.

Στη νέα μελέτη, οι επιστήμονες θέλησαν να εξετάσουν πόσο συμβάλλουν στην ανάπτυξή της περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες. Στους περιβαλλοντικούς παράγοντες συμπεριλαμβάνονταν:

• Προγενέστερη λοίμωξη με τον ιό Epstein-Barr (προκαλεί, μεταξύ άλλων, λοιμώδη μονοπυρήνωση)
• Τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα
• Το κάπνισμα των γονέων στο σπίτι
• Το σωματικό βάρος κατά την παιδική ηλικία
• Το επίπεδο της υπαίθριας δραστηριότητας σε ηλικία 5 ετών

Οι ερευνητές υπέβαλλαν σε τομογραφίες εγκεφάλου περισσότερα από 5.000 παιδιά, ηλικίας 9 έως 13 ετών. Σε αυτές εξέτασαν τον όγκο του εγκεφάλου τους και τις μικροδομές του. Επιπλέον, εξέτασαν γενετικά στοιχεία από περισσότερα από 2.800 παιδιά.

Τα ευρήματα

Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση Journal of Neurology Neurosurgery & Psychiatry. Όπως γράφουν οι ερευνητές, 642 από τα παιδιά ήταν θετικά στη λοίμωξη από τον ιό Epstein-Barr (Έπσταϊν Μπαρ). Τα 405 είχαν ιστορικό έκθεση στο κάπνισμα των γονέων τους.

Όπως διαπίστωσαν, η γενετική προδιάθεση των παιδιών για σκλήρυνση κατά πλάκας σχετιζόταν με το κάπνισμα των γονέων τους και με ορισμένες αλλαγές στον εγκέφαλό τους.

Στην πραγματικότητα, όσα παιδιά είχαν ήδη υψηλό γενετικό κίνδυνο και ήσαν παθητικοί καπνιστές στο σπίτι, είχαν:

• Μειωμένο όγκο εγκεφάλου
• Μειωμένο όγκο φαιάς ουσίας στον εγκέφαλό τους

Οι διαφορές αυτές υποδηλώνουν ότι «ο γενετικός κίνδυνος για σκλήρυνση κατά πλάκας στα παιδιά σχετίζεται με αυξημένη ευπάθεια στις αρνητικές επιδράσεις του καπνίσματος στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλό τους», γράφουν οι ερευνητές.

Αυτό σημαίνει πως μπορεί να αυξάνεται ο κίνδυνος να εκδηλώσουν σκλήρυνση κατά πλάκας αργότερα στη ζωή τους. Ταυτοχρόνως όμως δείχνει πως ίσως υπάρχει και περιθώριο πρόληψης της νόσου, εάν προστατευθούν από το παθητικό κάπνισμα όσα έχουν γενετική ευπάθεια στην σκλήρυνση.

Πιθανές εξηγήσεις

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν με ποιον τρόπο ακριβώς θα μπορούσαν να συνδυάζονται γονίδια και παθητικό κάπνισμα για να αυξήσουν τους κινδύνους για τον εγκέφαλο των παιδιών.

Εικάζουν, όμως, ότι μπορεί κάποια παιδιά να είναι για γενετικούς λόγους ευάλωτα στον ιό Epstein-Barr. Ο ιός αυτός έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια ως πιθανός παράγοντας που πυροδοτεί την σκλήρυνση κατά πλάκας.

Το παθητικό κάπνισμα μπορεί επίσης να εντείνει τη φλεγμονή και τη δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού, αυξάνοντας περισσότερο τον κίνδυνο να εκδηλωθεί η νόσος.

Φωτογραφία: iStock