Τα παιδιά που πάσχουν από σοβαρή παχυσαρκία μπορεί να μειώσουν στο μισό το προσδόκιμο ζωή τους, προειδοποιεί διεθνής ομάδα επιστημόνων. Μάλιστα όσο μικρότερα είναι όταν παχαίνουν υπερβολικά πολύ, τόσο περισσότερο κινδυνεύουν.
Τα καλά νέα είναι ότι αν καταφέρουν να χάσει το πλεονάζον βάρος, μπορεί να προσθέσουν πολλά χρόνια στη ζωή τους. Εξαρτάται όμως από την ηλικία που θα τα καταφέρουν: όσο νεότερα είναι όταν αδυνατίσουν οριστικά, τόσο το καλύτερο.
Τα ευρήματα αυτά προέρχονται από ανάλυση δεδομένων από εκατομμύρια εθελοντές, την οποία πραγματοποίησαν επιστήμονες από ερευνητικά κέντρα σε Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Σουηδία, Ισπανία και ΗΠΑ.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από 50 προγενέστερες μελέτες για να εξετάσουν τις επιπτώσεις που έχει η παχυσαρκία της παιδικής ηλικίας στο προσδόκιμο ζωής και στον τύπου 2 διαβήτη.
Στις μελέτες είχαν συμμετάσχει περισσότεροι από 10 εκατομμύρια εθελοντές από πολλές χώρες του κόσμου. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονταν σχεδόν 2,7 εκατομμύρια παιδιά και νέοι (ηλικίες 2 έως 29 ετών).
Τα z-scores του ΔΜΣ
Τα νέα ευρήματα παρουσιάσθηκαν στο 31o Ευρωπαϊκό Συνέδριο Παχυσαρκίας (ECO 2024) που διεξάγεται στη Βενετία της Ιταλίας. Τα ευρήματα που ανακοινώνονται σε συνέδρια θεωρούνται προκαταρκτικά, έως ότου δημοσιευθούν σε ιατρική επιθεώρηση μετά από ανεξάρτητη επιστημονική αξιολόγηση.
Στη νέα μελέτη οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τα επονομαζόμενα z-scores του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Τα σκορ αυτά μετρούν πόσο αποκλίνει το σωματικό βάρος των παιδιών από το αναμενόμενο για την ηλικία και το ύψος τους. Όσο μεγαλύτερο είναι το z-score του ΔΜΣ, τόσο πιο παχύσαρκο είναι το παιδί.
Παραδείγματος χάριν, στα αγόρια ηλικίας 4 ετών με ύψος λίγο πάνω από 1 μέτρο, το «φυσιολογικό» βάρος είναι περίπου 16,5 κιλά. Τα αγόρια αυτά θα έχουν z-score του ΔΜΣ ίσο με 0.
Αν όμως το βάρος τους είναι 19,5 κιλά, θα έχουν z-score του ΔΜΣ ίσο με 2. Αυτό σημαίνει πως μόλις θα έχουν μπει στο εύρος της παχυσαρκίας. Αν ζυγίζουν 22,7 κιλά, θα έχουν z-score του ΔΜΣ ίσο με 3,5 και θα πάσχουν από σοβαρή παχυσαρκία.
Τα ευρήματα
Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως όσο πιο νωρίς στη ζωή αναπτυσσόταν η παχυσαρκία και όσο πιο σοβαρή ήταν, τόσο αυξανόταν ο κίνδυνος διαβήτη και μειωνόταν το προσδόκιμο ζωής.
Την μεγαλύτερη επίπτωση είχε η ανάπτυξη παχυσαρκίας κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής. Τα παιδιά με σοβαρή παχυσαρκία σε ηλικία 4 ετών (z-score του ΔΜΣ ίσο με 3,5) είχαν προσδόκιμο ζωής 39 χρόνια, εάν δεν αδυνάτιζαν. Αυτό είναι περίπου το μισό από τον αναμενόμενο μέσο όρο στη Δύση.
Όσο είχαν z-score του ΔΜΣ ίσο με 2 στην ίδια ηλικία, είχαν προσδόκιμο ζωής 65 χρόνια, εάν δεν αδυνάτιζαν. Και όσα είχαν z-score του ΔΜΣ ίσο με 2,5, είχαν προσδόκιμο ζωής 50 χρόνια.
Τα 4χρονα παιδιά με σοβαρή παχυσαρκία είχαν επίσης 27% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 έως τα 25 τους χρόνια. Οι πιθανότητες αυτές γίνονταν 45% μέχρι τα 35 τους χρόνια.
Αντίστοιχα, όσα είχαν z-score του ΔΜΣ ίσο με 2 στα 4 τους χρόνια είχαν:
- 6,5% πιθανότητες διαβήτη στα 25 τους
- 22% πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη μέχρι τα 35 τους χρόνια
Η απώλεια βάρους μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά αυτούς τους κινδύνους. Όσα παιδιά είχαν σοβαρή παχυσαρκία στα 4 τους χρόνια, αλλά μείωσαν το z-score του ΔΜΣ από το 3,5 στο 2, είχαν:
- Προσδόκιμο ζωής 64 έτη (αντί για 39 έτη)
- Πιθανότητες διαβήτη 29% (αντί για 55% στη διάρκεια της ζωής τους)
Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι τα παιδιά με σοβαρή παχυσαρκία (z-score του ΔΜΣ ίσο με 3,5) σε ηλικία 12 ετών, είχαν προσδόκιμο ζωής 42 έτη, εάν δεν αδυνάτιζαν.
Η νέα μελέτη είχε τίτλο «Early-Onset of Obesity-Model: Impact of early-onset obesity on life expectancy and on risks of comorbidities». Η περίληψή της δημοσιεύθηκε στο βιβλίο περιλήψεων του ECO2024.
Φωτογραφία: iStock