Οι οπτικές ψευδαισθήσεις λειτουργούν προκαλώντας τον εγκέφαλό μας να ξεφύγει από το συνηθισμένο μοτίβο οπτικής αντίληψης του κόσμου, αναδιαμορφώνοντας τον τρόπο με τον οποίο επεξεργάζεται, προβλέπει και αναλύει οπτικά ερεθίσματα.
Αυτό απαιτεί περίπλοκη επικοινωνία και ανατροφοδότηση μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου. Νέα έρευνα δείχνει ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι διαφορετική στον εγκέφαλο παιδιών με αυτισμό.
“Όταν βλέπουμε ένα αντικείμενο ή μια εικόνα, ο εγκέφαλός μας χρησιμοποιεί διαδικασίες που λαμβάνουν υπόψη την εμπειρία μας (τα όσα ήδη ξέρουμε για το πώς είναι ο κόσμος γύρω μας) και τις συναφείς πληροφορίες του εν λόγω αντικειμένου για να επεξεργαστεί την εισροή αισθητηριακών πληροφοριών, για να ‘εξηγήσει’ τυχόν ασάφειες και για να ‘συμπληρώσει’ πληροφορίες που λείπουν από την εικόνα αυτή”, εξήγησε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Emily Knight.
Ωστόσο, προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (ASD) επεξεργάζονται αυτές τις αισθητηριακές εισροές με μοναδικό, ξεχωριστό τρόπο.
Για παράδειγμα, πέρυσι η Knight συνέταξε μια άλλη μελέτη που έδειξε ότι τα παιδιά που είχαν διαγνωστεί στο φάσμα του αυτισμού δεν επεξεργάζονταν αυτόματα την λεγόμενη “γλώσσα του σώματος” με τον ίδιο τρόπο όπως τα παιδιά χωρίς αυτισμό. Διαπιστώνοντας αυτήν την καθυστέρηση στην ασυνείδητη επεξεργασία της οπτικής πληροφορίας, η ομάδα της άρχισε να υποψιάζεται ότι η ανατροφοδότηση μεταξύ υψηλότερης επεξεργασίας περιοχών και πρωτογενών αισθητηρίων περιοχών του εγκεφάλου μπορεί να διαταραχθεί σε άτομα με αυτισμό.
Οι οπτικές ψευδαισθήσεις αποτελούν το τέλειο εργαλείο με το οποίο μπορεί να δοκιμαστεί αυτή η υπόθεση. Έτσι η Knight και οι συνεργάτες της χρησιμοποίησαν τις διάσημες ψευδαισθήσεις Kanizsa, για να εξερευνήσουν την υπόθεσή τους.
Η εν λόγω τεχνική δημιουργίας οπτικών ψευδαισθήσεων πήρε το όνομά της από τον Ιταλό ψυχολόγο Gaetano Kanizsa. Περιλαμβάνει διάφορα σχήματα διατεταγμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργούν τα περιγράμματα μιας άλλης εικόνας, όπως τα δύο ανθρώπινα πρόσωπα που φαίνονται να κοιτάζουν το ένα το άλλο, δημιουργώντας ταυτόχρονα το περίγραμμα ενός αγγείου στον κενό χώρο μεταξύ τους (κεντρική φωτό).
Οι συγγραφείς της μελέτης στρατολόγησαν 60 παιδιά -συμπεριλαμβανομένων 29 στο φάσμα του αυτισμού- για να λάβουν μέρος σε ένα πείραμα: τους ζητήθηκε να εστιάσουν σε μια κουκκίδα στην μέση μιας οθόνης ενώ φιγούρες τύπου Kanizsa εμφανίζονταν στο βάθος. Μη εστιάζοντας απευθείας σε αυτές τις ψευδαισθήσεις, τα παιδιά τις είδαν παθητικά και όχι ενεργητικά, δίνοντας στους ερευνητές την ευκαιρία να μελετήσουν την αυτόματη εγκεφαλική τους δραστηριότητα ως απάντηση σε αυτές τις περίεργες εικόνες.
Χρησιμοποιώντας ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα (EEG) για την καταγραφή της δραστηριότητας των εγκεφαλικών κυμάτων των παιδιών, οι συγγραφείς της μελέτης παρατήρησαν ότι τα παιδιά με αυτισμό επεξεργάζονταν πιο αργά τις εικόνες Kanisza από τα μη αυτιστικά παιδιά.
“Αυτό μας λέει ότι τα αυτιστικά παιδιά ίσως αδυνατούν να κάνουν την ίδια πρόβλεψη και συμπλήρωση οπτικών πληροφοριών με τα μη-αυτιστικά συνομήλικα άτομα”, είπε η Knight.
Με βάση αυτήν την παρατήρηση, οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα άτομα με αυτισμό φαίνεται να εμφανίζουν ελλείμματα στην “επεξεργασία οπτικής ανατροφοδότησης”.
Αυτό σημαίνει ότι η επικοινωνία μεταξύ των περιοχών αισθητηριακής εισαγωγής και εκείνων που εμπλέκονται στην ανάλυση αυτών των σημάτων μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματική στα αυτιστικά παιδιά.
“Συνεχίζοντας να χρησιμοποιούμε αυτά τα νευροεπιστημονικά εργαλεία, ελπίζουμε να κατανοήσουμε καλύτερα το πώς βλέπουν τον κόσμο τα άτομα με αυτισμό, ώστε να μπορούμε να βρούμε νέους τρόπους υποστήριξης παιδιών και ενηλίκων στο φάσμα του αυτισμού”, αναφέρουν.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο The Journal of Neuroscience.
Πηγές: https://www.urmc.rochester.edu, https://www.iflscience.com
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ένα φάρμακο που θεραπεύει τον αυτισμό; Νέα μελέτη αφήνει πολλές υποσχέσεις
Η οπτική ψευδαίσθηση που αποκαλύπτει αν έχετε συμπτώματα αυτισμού
Αυτισμός παιδιού: Συμπτώματα ανά ηλικία και επιστημονικό ερωτηματολόγιο για τους γονείς
Σύνδρομο Άσπεργκερ: Συμπτώματα, διάγνωση και σε τι διαφέρει από τον αυτισμό
φωτό: iStock