Τάσος Χατζής: Ο παιδίατρος – εντατικολόγος δίνει χρήσιμες συμβουλές για προστασία από τον καύσωνα
Με άρθρο του στο iatropedia.gr ο παιδίατρος – εντατικολόγος και επί χρόνια διευθυντής της ΜΕΘ του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία» Τάσος Χατζής, εξηγεί πώς θα πρέπει να προφυλαχθούν τα παιδιά, αλλά και τα ηλικιωμένα άτομα, από τον παρατεταμένο καύσωνα.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο:
Και φέτος μας επισκέπτεται ο ετήσιος καλοκαιρινός καύσωνας. Ήδη τις επόμενες μέρες θα είναι η κορύφωση του.
Αν και πρακτικά όλοι απειλούμαστε από την υπερθερμία που προκαλεί ο καύσωνας, υπάρχουν αναμφίβολα ηλικιακές ομάδες στις οποίες η απειλή είναι σαφώς μεγαλύτερη. Κι αυτές είναι οι δύο ακραίες ηλικίες:
Τα πολύ μικρά παιδιά και οι υπερήλικες
Κι οι δύο αυτές ομάδες χρειάζονται ειδική προφύλαξη και φροντίδα για να τις προστατέψουμε από την απορρύθμιση του οργανισμού τους λόγω αύξησης της θερμοκρασίας, δηλαδή τη θερμοπληξία.
Αξίζει όμως να διευκρινίσουμε τη διαφορά της υπερθερμίας από την υπερπυρεξία (ή τον πυρετό), καθόσον τόσο ο μηχανισμός όσο και η αντιμετώπιση τους έχουν σημαντικές διαφορές.
Η μεν υπερθερμία είναι το αποτέλεσμα της υπερβολικής αύξησης της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, που υπερβαίνει τα όρια της δυνατότητας θερμορύθμισης, η δε υπερπυρεξία οφείλεται σε διαταραχή της θερμορύθμισης από την επίδραση ενός πυρετογόνου (όπως τοξίνες, ιοί, ουσίες), πάνω στο ρυθμιστή θερμοκρασίας (θερμοστάτη), που βρίσκεται στον εγκέφαλο.
Ως εκ τούτου η υπερθερμία αντιμετωπίζεται με ελάττωση της έκθεσης στην υπερβολική θερμότητα και παράλληλα με αύξηση της αποβολής της από τον οργανισμό.
Στην υπερπυρεξία οι στόχοι μας είναι διαφορετικοί:
Αφ’ ενός να καταπολεμήσουμε την αιτία της (πχ αντιμετώπιση της λοίμωξης), αφ’ ετέρου να καταπολεμήσουμε τον πυρετό με αντιπυρετικά.
Όμως σήμερα μας ενδιαφέρει πρωτίστως να δούμε κάτω από ποιες συνθήκες οι ομάδες υψηλού κινδύνου απειλούνται από τον καύσωνα.
Έτσι, τα νεογνά και τα βρέφη καθώς και οι ηλικιωμένοι, ιδιαίτερα οι μη αυτοεξυπηρετούμενοι, απειλούνται από την έντονη ζέστη με υψηλή υγρασία, σε κλειστούς – μη αεριζόμενους χώρους) το υπερβολικό ντύσιμο και την αφυδάτωση.
Τα παραπάνω αφορούν κυρίως τρεις διαφορετικές συνθήκες:
1ον τα άτομα που διαβιούν σε αστικό περιβάλλον και ιδιαίτερα σε διαμερίσματα πολυκατοικιών
2ον τα άτομα που μετακινούνται ή ταξιδεύουν με ιδιωτικά αυτοκίνητα
3ον τα άτομα που βρίσκονται σε διακοπές, ιδιαίτερα κοντά στη θάλασσα
Σημείωση: στη θάλασσα (και γενικότερα στην ύπαιθρο) ελλοχεύει και ο κίνδυνος της ηλίασης, που οφείλεται στην υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
Πώς προλαμβάνουμε την υπερθερμία και την ηλίαση
Η πρόληψη της υπερθερμίας (αλλά και της ηλίασης) απαιτεί να αντιστρέψουμε όλες τις παραπάνω γενεσιουργές αιτίες.
Πώς;
- Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο και στις υψηλές θερμοκρασίες, άρα παραμονή σε σκιερό και δροσερό αίθριο περιβάλλον
- Ανανέωση του αέρα με φυσικό ή τεχνητό αερισμό (ανοικτά παράθυρα ή χρήση ανεμιστήρα) των κλειστών χώρων
- Μείωση της θερμοκρασίας και της υγρασίας του εσωτερικού χώρου με τη χρήση κλιματιστικού
- Ελαφρύ ντύσιμο με άνετα ρούχα που επιτρέπουν την κυκλοφορία του αέρα γύρω από το σώμα
- Ενυδάτωση με δροσερό νερό (όχι με αναψυκτικά) και αποφυγή υπερβολικής διατροφής με προϊόντα ζωικής προέλευσης
- Πλύσιμο με δροσερό νερό για απομάκρυνση του ιδρώτα και διευκόλυνση της απομάκρυνσης θερμότητας από το σώμα
Όλα τα παραπάνω αποτελούν ουσιαστικά μέτρα πρόληψης, τα οποία αρκούν για την αποφυγή των κινδύνων από την υπερβολική αύξηση της θερμοκρασίας.
Αν παρόλα αυτά κάποιο άτομο, είτε μικρό παιδί είτε υπερήλικας, παρουσιάσει συμπτώματα και σημεία υπερθερμίας και πολύ περισσότερο θερμοπληξίας, όπως αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος και διαταραχή του επιπέδου συνείδησης, (τα οποία υποδηλώνουν ότι ο οργανισμός τους χάνει το θερμορυθμιστικό του μηχανισμό), η αντιμετώπιση τους είναι επείγουσα και καθαρά νοσοκομειακή.
Άρα σε κάθε τέτοια περίπτωση δε θα πρέπει να χάνεται πολύτιμος χρόνος με ημίμετρα και θα πρέπει τάχιστα να ζητείται άμεση ιατρική βοήθεια.
Καλό και δροσερό καλοκαίρι!
Αναστάσιος Δ. Χατζής
Παιδίατρος – Εντατικολόγος
Πρώην Συντονιστής – Διευθυντής ΜΕΘ