Τι προκαλεί η ατμοσφαιρική ρύπανση στον εγκέφαλο των παιδιών

Η ατμοσφαιρική ρύπανση από τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, τις πυρκαγιές και τα οχήματα πλήττει την υγεία όλων των εμβίων όντων του πλανήτη. Τώρα, μια νέα ανάλυση αποκαλύπτει πως, ακόμα κι όταν βρίσκεται εντός των ορίων ασφαλείας, σχετίζεται με δομικές και λειτουργικές αλλαγές στον εγκέφαλο των παιδιών.

Την ανάλυση πραγματοποίησαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις (UCD). Οι επιστήμονες εξέτασαν συνδυαστικά (μετανάλυση) τα ευρήματα 40 προγενέστερων κλινικών μελετών. Στις μελέτες είχε εξεταστεί ο αντίκτυπος της ρύπανσης στον εγκέφαλο παιδιών κάθε ηλικίας (από νεογέννητα έως 18 ετών).

Η πλειονότητα των μελετών είχαν διεξαχθεί σε ΗΠΑ, Μεξικό και Ευρώπη. Ωστόσο υπήρχαν και δύο που είχαν εκπονηθεί σε Ασία και Αυστραλία.

Στις μελέτες είχε αξιολογηθεί με διάφορους τρόπους ο εγκέφαλος και η λειτουργία του στα παιδιά. Άλλες είχαν βασιστεί σε απεικονιστικές μεθόδους, όπως η μαγνητική τομογραφία (MRI). Άλλες είχαν ελέγξει τις διαφορές σε ορισμένες χημικές ουσίες που παίζουν ρόλο στην λειτουργία του εγκεφάλου. Και κάποιες είχαν αναζητήσεις όγκους στον εγκέφαλο ή γενικότερα το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Τα ευρήματα

Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Developmental Cognitive Neuroscience. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, τα παιδιά είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα στην ατμοσφαιρική ρύπανση, επειδή ο οργανισμός τους ακόμα αναπτύσσεται. Επιπλέον, απορροφά περισσότερους ρύπους αναλογικά με το βάρος τους, σε σύγκριση με τους ενήλικες.

Τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με το γεγονός ότι περνούν πολύ χρόνο σε υπαίθριους χώρους υποδηλώνουν ότι έχουν αυξημένη έκθεση στη ρύπανση.

Αυτό αποτυπώθηκε και στη νέα ανάλυση. «Είδαμε σημαντικές διαφορές στις εκβάσεις του εγκεφάλου μεταξύ των παιδιών με τα υψηλότερα επίπεδα έκθεσης και εκείνα με τη χαμηλότερη», δήλωσε η επιβλέπουσα ερευνήτρια Dr. Camelia Hostinar, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχολογίας στο UCD.

Ειδικότερα, η μετανάλυση έδειξε πως η ατμοσφαιρική ρύπανση σχετίζεται με διαφοροποιήσεις:

• Στη λευκή ουσία του εγκεφάλου (παίζει ρόλο στη νοητική λειτουργία)
• Τις συνδέσεις (συνάψεις) μεταξύ των κυττάρων του εγκεφάλου
• Τις πολύ πρώιμες ενδείξεις της νόσου Αλτσχάιμερ

Ορισμένες μελέτες έδειξαν πως υπήρχαν σημαντικές διαφορές και στη δομή του εγκεφάλου, αναλόγως με τα επίπεδα της ρύπανσης στον τόπο κατοικίας των παιδιών. Υπήρχαν επίσης διαφορές στη συχνότητα των όγκων του εγκεφάλου, καθώς και ποικίλες μεταβολικές και μοριακές επιδράσεις.

Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις οι διαφοροποιήσεις αυτές παρατηρήθηκαν με επίπεδα ρύπανσης εντός των θεσπισμένων ορίων ασφαλείας.

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση σχετίζεται με ποικίλες δομικές και λειτουργικές διαφοροποιήσεις στον εγκέφαλο των παιδιών. Επομένως πρέπει να θεσπιστούν μέτρα που θα προστατεύουν τα παιδιά, καταλήγουν οι ερευνητές.

Φωτογραφία: iStock