Η υπογονιμότητα μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα και ξαφνικές αλλαγές στο σώμα, που διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Μερικοί ασθενείς μπορεί να έχουν σαφείς και ξεκάθαρες ενδείξεις, άλλοι να έχουν ποικίλα προβλήματα που δεν γνωρίζουν ότι μπορεί να επηρεάσουν την αναπαραγωγική ικανότητά τους.
«Η υπογονιμότητα είναι η δυσκολία σύλληψης με φυσικό τρόπο. Επειδή δεν πρόκειται για νόσημα, οι εκδηλώσεις της μπορεί να ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή», λέει ο μαιευτήρας-ιατρός αναπαραγωγής Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος. «Ωστόσο, υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που παραπέμπουν σε πρόβλημα γονιμότητας και δεν πρέπει να τα αγνοούμε».
Η ύπαρξη αυτών των συμπτωμάτων δεν συνεπάγεται οπωσδήποτε αδυναμία απόκτησης παιδιού, τονίζει. Δεν παύει όμως να αποτελούν τις πιο συχνές προειδοποιητικές ενδείξεις για υπογονιμότητα. Οι ενδείξεις αυτές στις γυναίκες είναι οι εξής:
Αλλαγές στον έμμηνο κύκλο
Η απουσία της εμμήνου ρύσεως, η ακανόνιστη περίοδος και η έντονη αιμορραγία είναι καταστάσεις που βιώνουν πολλές γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, καλό είναι να παρακολουθείτε και να καταγράφετε τον εμμηνορροϊκό κύκλο. Όσο πιο πλήρης είναι η καταγραφή του ιστορικού, τόσο καλύτερη η καθοδήγηση από τον γιατρό.
Επώδυνη έμμηνος ρύση
Οι έντονοι πόνοι στην κοιλιά στη διάρκεια της περιόδου, σε σημείο που να προκαλούν ναυτία και τάση για έμετο, πρέπει να διερευνώνται. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό εάν συνυπάρχουν και άλλα ενοχλήματα, όπως:
- Πόνος κατά τη διείσδυση στην ερωτική επαφή
- Αιματουρία
- Αίμα στα κόπρανα
- Άλλα προβλήματα του εμμήνου κύκλου
Επανεμφάνιση της ακμής
Η εμφάνιση της ακμής μετά την ενηλικίωση αποτελεί συχνά ένδειξη ορμονικής διαταραχής. Η ακμή αποτελεί, λ.χ., ένα από τα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, το οποίο ευθύνεται συχνά για τη γυναικεία υπογονιμότητα.
Υπερτρίχωση ή τριχόπτωση
Η αυξημένη τριχοφυΐα αποτελεί ένα ακόμα σύμπτωμα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Οφείλεται στις αυξημένες ανδρικές ορμόνες που έχουν συνήθως οι γυναίκες με το σύνδρομο. Η αυξημένη τριχοφυΐα μπορεί να παρατηρείται:
- Στο πρόσωπο
- Σο στήθος
- Στα χέρια
- Στην πλάτη
Αντίστοιχα, η τριχόπτωση ή η αραίωση των μαλλιών μπορεί να σχετίζονται με αναιμία, διαταραχές του θυρεοειδούς, αυτοάνοσα νοσήματα, κ.λπ. Όλες αυτές οι καταστάσεις εμπλέκονται στην υπογονιμότητα.
Αύξηση του σωματικού βάρους
Η αιφνίδια αύξηση του σωματικού βάρους χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη αύξηση των ημερήσιων θερμίδων, πρέπει να διερευνάται. Και σε αυτή την περίπτωση η αιτία μπορεί να είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Ωστόσο αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι πως τόσο τα περιττά κιλά όσο και το υπερβολικά χαμηλό σωματικό βάρος, μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την αναπαραγωγική ικανότητα.
Ύποπτες ενδείξεις για υπογονιμότητα στους άνδρες
Αντίστοιχα στους άνδρες, ύποπτα για υπογονιμότητα μπορεί να είναι τα εξής:
- Προβλήματα στύσης: Η στυτική δυσλειτουργία κρύβεται πίσω από το 25% των υπογόνιμων ζευγαριών. Τα προβλήματα στη στύση συνδέονται με πολλούς παράγοντες όπως ορμονική δυσλειτουργία, τραυματισμούς, φάρμακα, κατάθλιψη ή άγχος.
- Πόνος ή πρήξιμο στους όρχεις: Οι αιφνίδιες αλλαγές στους όρχεις από μολύνσεις ή λόγω κήλης, επιδρούν παροδικά στο σπέρμα. Στις περιπτώσεις αυτές είναι απαραίτητη η ιατρική βοήθεια.
- Αλλαγές στην ερωτική επιθυμία: Αν ένας άνδρας διαπιστώσει ξαφνικές αλλαγές στην ερωτική επιθυμία του, πιθανώς αποτελούν ένδειξη ορμονικού προβλήματος. Το πρόβλημα μπορεί να σχετίζεται με τον εγκέφαλο (με τον υποθάλαμο ή τους αδένες της υπόφυσης). Οι αλλαγές στην ερωτική επιθυμία παρατηρούνται και σε άνδρες οι οποίοι κάνουν χρήση αναβολικών στεροειδών.
Κοινές ενδείξεις σε άνδρες και γυναίκες
Η υπογονιμότητα έχει επίσης ορισμένες ενδείξεις που είναι κοινές σε άνδρες και γυναίκες. Αυτές σχετίζονται με παλαιότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, με ανθυγιεινές συνήθειες (κάπνισμα, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ) ή με έκθεση σε τοξικές ουσίες.
«Όλα αυτά τα προβλήματα είναι υπαρκτά και πολλά ζευγάρια είναι πιθανόν να μην γνωρίζουν ότι αντιμετωπίζουν μία κατάσταση που υπονομεύει την προσπάθεια δημιουργίας οικογένειας», τονίζει ο κ. Βασιλόπουλος. «Αν, όμως, συνδυάσουμε αυτά τα προβλήματα με το γεγονός ότι οι πιθανότητες φυσικής σύλληψης είναι 25% τον μήνα στα απολύτως υγιή ζευγάρια, διαπιστώνουμε ότι οι πιθανότητες εγκυμοσύνης μειώνονται σημαντικά για ένα ζευγάρι με ενδείξεις υπογονιμότητας».
Φωτογραφία: iStock