Αλτσχάιμερ: Ο άγνωστος ψυχολογικός παράγοντας που οδηγεί στη νόσο

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
αλτσχάιμερ
Οι άνθρωποι που επηρεάζονται περισσότερο από τα αρνητικά κοινωνικά στρεότυπα για τους ηλικιωμένους και κάνουν πολύ αρνητικές σκέψεις για τα γηρατειά, είναι πιθανότερο να εμφανίσουν Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Η μελέτη αναδεικνύει έναν παραγνωρισμένο ψυχολογικό παράγοντα, που φαίνεται να λειτουργεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης της ανίατης νευροεκφυλιστικής νόσου του Αλτσχάιμερ.

Οι ερευνητές της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Γιέηλ, με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας Μπέκα Λέβι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα γήρανσης «Psychology and Aging», πραγματοποίησαν μαγνητικές απεικονίσεις στους εγκεφάλους 158 εθελοντών με μέση ηλικία 68 ετών, μια φορά ετησίως επί δέκα έτη. Οι ίδιοι άνθρωποι κλήθηκαν να απαντήσουν σε ψυχολογικά τεστ.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όσο πιο αρνητικές αντιλήψεις είχε κάποιος για τα γηρατειά, τόσο μεγαλύτερη ήταν με το πέρασμα του χρόνου η συρρίκνωση του όγκου του ιππόκαμπου, της εγκεφαλικής περιοχής που είναι ζωτική για την λειτουργία της μνήμης. Η σμίκρυνση του ιππόκαμπου συνιστά δείκτη για τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Η συσχέτιση αρνητικής ψυχολογίας για τα γηρατιά και μεγέθους ιππόκαμπου επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια και από 78 νεκροψίες. Οι εγκέφαλοι των ανθρώπων που στο παρελθόν είχαν εμφανίσει μεγαλύτερο άγχος για τα γηρατιά, εμφάνιζαν επίσης μεγαλύτερες πλάκες της πρωτεϊνης αμυλοειδούς, ενός άλλου δείκτη για τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι άνθρωποι που κατανικούν τις αρνητικές αντιλήψεις για τα γηρατειά, έχουν αυξημένες πιθανότητες είτε να αποφύγουν το Αλτσχάιμερ, είτε αυτό να εξελιχθεί με πιο αργό ρυθμό.

«Το στρες που γεννούν οι αρνητικές πεποιθήσεις της κοινωνίας για τα γηρατειά, εσωτερικεύεται από τους ανθρώπους και μπορεί να έχει ως συνέπεια παθολογικές μεταβολές στον εγκέφαλό τους» δήλωσε η Λέβι, η οποία επεσήμανε την ανάγκη να σκέφτεται κανείς -και όλη η κοινωνία- θετικά για την τρίτη ηλικία.

Γι’ αυτό, κατά τους επιστήμονες, είναι σημαντικό τόσο ο κοινωνικός περίγυρος να δείχνει σεβασμό στους ηλικιωμένους, ώστε αυτοί να μην νιώθουν αγνοημένοι, όσο και οι ίδιοι να αντιμετωπίζουν θετικά την προχωρημένη ηλικία τους, διατηρώντας -στο μέτρο του δυνατού- μια αισιόδοξη και ενεργητική ζωή.

Οι ερευνητές δεν απέκλεισαν ότι η διεθνής «επιδημία» της νόσου Αλτσχάιμερ μπορεί να πυροδοτείται και από το γεγονός ότι τα γηρατειά γίνονται όλο και πιο δύσκολη υπόθεση στις σύγχρονες κοινωνίες. Αντίθετα, σε άλλες πιο παραδοσιακές χώρες, όπως η Ινδία, όπου οι γέροι χαίρουν μεγαλύτερου σεβασμού, το ποσοστό εμφάνισης Αλτσχάιμερ είναι μόλις το ένα πέμπτο του αντίστοιχου στις ΗΠΑ.

Από το ΑΠΕ-ΜΠΕ