Άνοια: Τα αντιψυχωσικά φάρμακα κρύβουν σοβαρούς κινδύνους για τους ασθενείς

Τα αντιψυχωσικά φάρμακα που χορηγούνται συχνά στους ασθενείς με άνοια για να αντιμετωπίσουν συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα της νόσου τους, μπορεί να έχουν πολύ σοβαρές παρενέργειες, αναφέρουν βρετανοί επιστήμονες.

Σε μελέτη με χιλιάδες ανοϊκούς ασθενείς κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η χρήση των φαρμάκων σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο:

• Εγκεφαλικού επεισοδίου
• Φλεβικής θρομβοεμβολής
• Εμφράγματος
• Καρδιακής ανεπάρκειας
• Καταγμάτων
• Πνευμονίας
• Οξείας νεφρικής βλάβης

Οι κίνδυνοι αυτοί είναι περισσότεροι απ’ ό,τι πίστευαν έως τώρα οι επιστήμονες, γράφουν οι ερευνητές στην Βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση (BMJ).

Τα αντιψυχωσικά φάρμακα χορηγούνται ευρέως στους ασθενείς με άνοια, για να καταπραΰνουν συμπτώματα όπως:

• Η απάθεια
• Η κατάθλιψη
• Η επιθετική συμπεριφορά
• Οι αγχώδεις διαταραχές
• Η ευερεθιστότητα
• Το παραλήρημα (delirium)
• Οι ψυχώσεις

Η νέα μελέτη

Οι υπάρχουσες προειδοποιήσεις των ρυθμιστικών Αρχών για τα αντιψυχωσικά φάρμακα αφορούν τον αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού και θανάτου, λένε οι ερευνητές. Τα στοιχεία για τις άλλες παρενέργειες στους ασθενείς με άνοια, ήταν λιγότερο ισχυρά.

Για να καλύψουν αυτό το κενό,  οι επιστήμονες από τα πανεπιστήμια του Μάντσεστερ, του Νότιγχαμ, του Εδιμβούργου και του Νταντή εξέτασαν τις εκβάσεις 35.339 ασθενών με άνοια. Το 63% ήσαν γυναίκες. Η άνοιά τους είχε διαγνωστεί σε μέση ηλικία 82 ετών.

Κανένας από αυτούς τους ασθενείς δεν είχε λάβει αντιψυχωσικά πριν διαγνωστεί με άνοια. Μετά τη διάγνωση όμως, του είχε χορηγηθεί κάποια στιγμή ένα. Τα πιο συχνά χορηγούμενα αντιψυχωσικά ήσαν η ρισπεριδόνη, η κουετιαπίνη, η αλοπεριδόλη και η ολανζαπίνη.

Κάθε ένας από αυτούς τους ασθενείς συγκρίθηκε με έως και 15 άλλους ανοϊκούς ασθενείς, οι οποίοι δεν είχαν λάβει αντιψυχωσικά.

Οι ερευνητές εξέτασαν τις δυνητικές παρενέργειες από τα φάρμακα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και άλλους συμβάλλοντες παράγοντες, όπως:

• Τα προσωπικά χαρακτηριστικά κάθε ασθενούς
• Ο τρόπος ζωής
• Προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας
• Άλλα λαμβανόμενα φάρμακα

Τα ευρήματα

Όπως έδειξαν τα στοιχεία, τρεις μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας οι ασθενείς που έπαιρναν αντιψυχωσικά είχαν:

• Διπλάσιο κίνδυνο να εκδηλώσουν πνευμονία
• 72% περισσότερες πιθανότητες οξείας νεφρικής βλάβης
• 62% περισσότερες πιθανότητες φλεβικής θρομβοεμβολής
• 61% μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού
• 43% περισσότερες πιθανότητες κατάγματος οστού
• 28% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφράγματος
• 27% περισσότερες πιθανότητες καρδιακής ανεπάρκειας

Στο τρίμηνο, λ.χ., πνευμονία εκδήλωσε το 4,48% των ασθενών που έπαιρναν αντιψυχωσικά και το 1,49% όσων δεν έπαιρναν. Στον έναν χρόνο, τα ποσοστά αυτά είχαν γίνει 10,41% και 5,63% αντιστοίχως.

Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι ο κίνδυνος μειωνόταν σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Οι ερευνητές υπολόγισαν, λ.χ., ότι κατά τους 6 πρώτους μήνες θεραπείας, τα αντιψυχωσικά σχετίζονται με:

• 1 επιπλέον κρούσμα πνευμονίας για κάθε 9 ασθενείς που τα παίρνουν
• 1 επιπλέον έμφραγμα ανά 167 ασθενείς

Στα 2 χρόνια λήψης,  όμως, μπορεί να υπάρχει 1 πρόσθετο κρούσμα πνευμονίας ανά 15 ασθενείς. Αντίστοιχα, υπάρχει 1 πρόσθετο έμφραγμα ανά 254 ασθενείς.

Οι ερευνητές τονίζουν πως αυτή είναι μία μελέτη παρατήρησης. Επομένως υποδηλώνει απλώς μία συσχέτιση και όχι μία σχέση αιτίας-αποτελέσματος. Εκτιμούν ωστόσο ότι τα ευρήματά τους είναι επαρκή για να χορηγούνται τα αντιψυχωσικά πολύ προσεκτικά και μόνο σε ασθενείς με άνοια που έχουν σοβαρά συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα.

Φωτογραφία: iStock