ΔΕΠΥ των ενηλίκων: Τι σχέση μπορεί να έχει με την άνοια – Τι να γνωρίζουν οι πάσχοντες

Οι ενήλικες που πάσχουν από ΔΕΠΥ μπορεί να διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν άνοια, αναφέρει διεθνής ομάδα επιστημόνων.

Σε μελέτη με δεκάδες χιλιάδες εθελοντές οι επιστήμονες από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ ανακάλυψαν πως η διάγνωσή της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) σε προχωρημένη ηλικία, συσχετιζόταν με τριπλασιασμό του κινδύνου άνοιας.

Η μελέτη παρέχει τα πιο ξεκάθαρα έως στιγμής στοιχεία για την ισχυρή συσχέτιση της διαταραχής με την άνοια. Τα ευρήματά της υποδηλώνουν ότι οι δύο παθήσεις έχουν κοινούς βιολογικούς μηχανισμούς. Επιπλέον, αποκλείουν τα φάρμακα για την διαταραχή ως πιθανή αιτία της άνοιας.

Παρότι η ΔΕΠΥ θεωρείται διαταραχή της παιδικής ηλικίας, υπολογίζεται ότι προσβάλλει και το τουλάχιστον 4% των ενηλίκων. Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι η ΔΕΠΥ των ενηλίκων συσχετίζεται με την άνοια, αλλά τα ευρήματά τους ήταν ασαφή.

Για να διερευνήσουν καλύτερα το θέμα, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης εξέτασαν δεδομένα από 109.218 δικαιούχους ενός ισραηλινού ασφαλιστικού προγράμματος. Όλοι τους είχαν γεννηθεί μεταξύ 1933 και 1953.

Οι ερευνητές εξέτασαν τους ιατρικούς φακέλους τους από το 2003 και μετά. Έως εκείνη τη χρονιά κανένας δεν είχε διαγνωστεί με ΔΕΠΥ ή άνοια. Εκείνη την εποχή είχαν ηλικία 51-70 ετών (μέση ηλικία: 58 έτη).

Τα ευρήματα

Οι ερευνητές δημοσιεύουν τα ευρήματά τους στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Network Open. Όπως αναφέρουν, στα χρόνια που ακολούθησαν, οι 730 από τους ασφαλισμένους διαγνώστηκαν με ΔΕΠΥ των ενηλίκων.  Επιπλέον, έως το 2020 που ολοκληρώθηκε η μελέτη, οι 7.726 από τους εθελοντές (το 7,1%) διαγνώστηκαν με άνοια.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η διάγνωση της διαταραχής συνοδευόταν από 2,8 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας. Ειδικότερα, έως την ηλικία των 85 ετών άνοια εκδήλωσε:

• Το 15,2% των ασφαλισμένων χωρίς ελλειμματική προσοχή/υπερκινητικότητα
• Το 43% όσων είχαν ΔΕΠΥ των ενηλίκων

Ο κίνδυνος να εκδηλωθεί και άνοια ήταν κάπως μικρότερος στους ασφαλισμένους με τη διαταραχή, που έπαιρναν φάρμακα για να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματά της.

Η αντίστοιχη διαφορά στην ηλικία των 60 ετών ήταν υπερτριπλάσια. Διαγνώστηκε με άνοια το 0,5% των ασφαλισμένων που δεν είχαν ελλειμματική προσοχή/υπερκινητικότητα και το 1,6% όσων είχαν.

Η ΔΕΠΥ θεωρείται νευροαναπτυξιακή διαταραχή. Ωστόσο τα υπάρχοντα στοιχεία τεκμηριώνουν την ύπαρξη και της ΔΕΠΥ των ενηλίκων, σημειώνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους.

Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι η διαταραχή που εκδηλώνουν οι ενήλικες και τα παιδιά έχουν διαφορετικά κοινωνικά, ψυχολογικά και γενετικά προφίλ. Λίγα όμως είναι γνωστά για την διαταραχή των ενηλίκων, γι’ αυτό και πρέπει να ενταθούν οι μελέτες, καταλήγουν οι ερευνητές.

Φωτογραφία: iStock