Καθημερινά περίπου 900 εκατομμύρια άνθρωποι «μπαίνουν» στο Facebook για να συνδεθούν με φίλους τους, διαδικτυακούς και μη. Όμως κάποιοι περνούν περισσότερο χρόνο on line συγκρίνοντας τον εαυτό τους με άλλους και λιγότερο για κοινωνική δικτύωση. Τώρα, νέα έρευνα συσχετίζει την συμπεριφορά αυτή –σε συνδυασμό με την… κατάχρηση των social media– με την εκδήλωση καταθλιπτικών συμπτωμάτων, μοναξιάς και απομόνωσης…
Όπως υποστηρίζουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στην επιθεώρηση Journal of Social and Clinical Psychology, η κοινωνιολογική σύγκριση με άλλους μέσω του Facebook μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογική υγεία. Δεν είναι το μέσον κοινωνικής δικτύωσης αυτό καθ’ εαυτό που προκαλεί κατάθλιψη, εξηγούν, αλλά τα συμπτώματα κατάθλιψης, ο υπερβολικός χρόνος on line και η σύγκριση με άλλα άτομα φαίνεται ότι πάνε… χέρι-χέρι.
Η ιδέα της κοινωνικής σύγκρισης, ότι δηλαδή όλοι νιώθουμε ανάγκη να αξιολογούμε τους εαυτούς μας έναντι των άλλων, δεν είναι καινούργια –για την ακρίβεια διατυπώθηκε από τον ψυχολόγο Λέον Φέστινγκερ την δεκαετία του ’50. Ανέκαθεν γινόταν, αλλά γινόταν μέσω μιας διά ζώσης διαδραστικής διαδικασίας, πρόσωπο με πρόσωπο. Αυτό ήλθε να αλλάξει η διαδικτυακή «κοινωνική δικτύωση» μέσω μιας οθόνης κι έτσι η κοινωνιολογική σύγκριση γίνεται on line.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι ότι στο Facebook οι άνθρωποι τείνουν να «ποστάρουν» συνήθως θετικά πράγματα για τους εαυτούς τους, δημιουργώντας σε άλλους την παραμορφωτική εικόνα ότι όλα πάνε καλά γι’ αυτούς στην ζωή τους. Και το πρόβλημα γίνεται… κρίση από την στιγμή που κάποιοι, συγκρίνοντας τους εαυτούς τους με τους «τέλειους» διαδικτυακούς φίλους, θεωρούν ότι βρίσκονται σε υποδεέστερη θέση.
Έτσι, αισθάνονται πολύ χειρότερα απ’ ότι αν συνέβαινε το ίδιο πρόσωπο με πρόσωπο όπου η δυνατότητα συζήτησης ασκεί έναν έλεγχο στην κατάσταση, επισημαίνουν ψυχολόγοι. «Ο κίνδυνος είναι ότι το Fb συχνά μας δίνει πληροφορίες για τους φίλους μας στις οποίες δεν θα έπρεπε κανονικά να έχουμε πρόσβαση. Κι αυτό δίνει περισσότερες ευκαιρίες να συγκριθούμε κοινωνικά» λένε χαρακτηριστικά.
Αλέξανδρος Θεολόγου