Κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας: Τι είναι και ποια συμπτώματα την χαρακτηρίζουν

Μιχάλης Θερμόπουλος
01 Ιουλίου 2023 | 15:00

Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τον όρο κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας, αλλά αυτό δεν είναι ούτε διάγνωση ούτε κλινική διαταραχή.

Πολλοί επαγγελματίες ψυχικής υγείας διαφωνούν επίσης με τη χρήση του όρου. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι ο όρος κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας προέρχεται από την έλλειψη σαφήνειας σχετικά με την επίμονη καταθλιπτική διαταραχή (PDD) ή τη δυσθυμία, η οποία είναι μια συνεχής μορφή κατάθλιψης. Η PDD διαφέρει από την μείζονα καταθλιπτική διαταραχή (MDD), καθώς τα συμπτώματα τείνουν να είναι λιγότερο σοβαρά, αλλά έχουν μεγαλύτερη διάρκεια.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περισσότεροι από 264 εκατομμύρια άνθρωποι όλων των ηλικιών βιώνουν κατάθλιψη παγκοσμίως.

Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τις αιτίες, τα συμπτώματα και τις επιλογές θεραπείας για αυτό που πολλοί ίσως βιώνουν ως κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας.

Τι είναι η κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας

Ο όρος μπορεί να είναι παραπλανητικός καθώς εξαρτάται από τον τρόπο που τον ορίζει ένα άτομο και τη στάση του απέναντι στη θεραπεία. Πολλοί μπορεί να θεωρούν την υψηλής λειτουργικότητας κατάθλιψη ως επεισόδια κατάθλιψης χωρίς συγκεκριμένα διαγνωστικά σημάδια και συμπτώματα.

Αυτή η μορφή κατάθλιψης είναι λιγότερο εξουθενωτική από άλλες μορφές και κατά κανόνα επιτρέπει στο άτομο να ζήσει μια σχετικά “φυσιολογική” ζωή, να διατηρεί σχέσεις και να κάνει επαρκώς την εργασία του.

Πολλοί άνθρωποι μπορεί να μπερδέψουν τον όρο με το PDD, που περιλαμβάνει μακροχρόνιες περιπτώσεις κατάθλιψης με περιόδους φυσιολογικής διάθεσης ενδιάμεσα. Ωστόσο, η PDD είναι μια κλινική διάγνωση και τα συμπτώματά της μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την ευημερία, την κοινωνική ζωή, την εργασία ή άλλους σημαντικούς τομείς της ζωής ενός ατόμου.

Κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας: Σημάδια και συμπτώματα

Καθώς οι ειδικοί δεν αναγνωρίζουν την υψηλής λειτουργικότητας κατάθλιψη ως διαταραχή, δεν υπάρχουν αντικειμενικά κλινικά συμπτώματα.

Ωστόσο, πολλοί μπερδεύουν την κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας με την PDD. Η PDD περιλαμβάνει κατάθλιψη χαμηλού βαθμού με συμπτώματα που επιμένουν για τουλάχιστον 2 χρόνια.

Με την PDD, η καταθλιπτική διάθεση ενός ατόμου διαρκεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας και η κατάθλιψη εμφανίζεται πιο συχνά.

Εκτός από την κακή διάθεση, τα άτομα με PDD μπορεί επίσης να έχουν τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα συμπτώματα:

αλλαγές στην όρεξη
υπερβολικός ύπνος, ή αϋπνία
υπερβολική κόπωση
χαμηλή αυτοεκτίμηση
δυσκολία συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων
αισθήματα απελπισίας, αναξιότητας ή ενοχής

Τα άτομα που έχουν PDD μπορεί να εμφανίσουν περιόδους φυσιολογικής διάθεσης που διαρκούν λιγότερο από 2 μήνες. Είναι επίσης πιο πιθανό να αναπτύξουν μείζονα καταθλιπτική διαταραχή από άλλους ανθρώπους.

Κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας: Θεραπευτική αγωγή

Καθώς η κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας δεν αποτελεί κλινική διάγνωση, δεν υπάρχουν διαθέσιμες συγκεκριμένες θεραπευτικές επιλογές.

Ωστόσο, για την PDD, η θεραπεία μπορεί να είναι διττή και να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία (επίσης γνωστή ως θεραπεία ομιλίας) και φαρμακευτική αγωγή. Ένας ψυχίατρος μπορεί να συνταγογραφήσει διάφορα φάρμακα γι’ αυτό.

Μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να βρεθεί ο σωστός συνδυασμός θεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής για τη θεραπεία αυτού του τύπου κατάθλιψης.

Κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας: Διάγνωση

Ένας ψυχίατρος δεν μπορεί να διαγνώσει ότι ένα άτομο έχει κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας. Ωστόσο, εάν ένα άτομο εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης, θα πρέπει να μιλήσει αμέσως με έναν ψυχολόγο.

Καταστάσεις που συχνά μπερδεύουν οι άνθρωποι με κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας, όπως η PDD, μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστούν. Είναι πιθανό να έχετε συμπτώματα χαμηλού βαθμού και μπορεί να μην γνωρίζετε καν ότι έχετε κατάθλιψη.

Ένας γιατρός πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει μια τυπική κλινική συνέντευξη για τη διάγνωση. Για να έχει ένα άτομο PDD, πρέπει να έχει βιώσει χρόνια κατάθλιψη για τουλάχιστον 2 χρόνια και να έχει κάποια επιπλέον συμπτώματα.

Κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας: Παράγοντες που αποτελούν έναυσμα

Η κατάθλιψη δεν απαιτεί πάντα ένα έναυσμα. Ωστόσο, ορισμένες καταστάσεις και παράγοντες είναι πιο πιθανό να πυροδοτήσουν μια αρνητική ψυχική κατάσταση, όπως οι εξής: