Μια μελέτη με επικεφαλής την Ιατρική Σχολή Perelman του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, διερεύνησε ένα φαινομενικά αντιφατικό φαινόμενο στέρησης ύπνου, που οδηγεί σε βελτίωση της διάθεσης σε ασθενείς με καταθλιπτικές διαταραχές.
Στην σχετική έκθεση, που δημοσιεύτηκε στο PNAS, η ερευνητική ομάδα χαρτογράφησε τη δραστηριότητα του εγκεφάλου (μέσω απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού – rs-fMRI) σε κατάσταση ηρεμίας, για να δει γιατί μερικοί άνθρωποι λαμβάνουν μια υγιή ώθηση από μια κατά τα άλλα αρνητική επιδημία δημόσιας υγείας: την στέρηση ύπνου.
Η μελέτη διαπιστώνει ότι μια νύχτα ολικής στέρησης ύπνου ενίσχυσε τη συνδεσιμότητα της αμυγδαλής με τον πρόσθιο φλοιό, η οποία συσχετίστηκε με καλύτερη διάθεση σε ορισμένα καταθλιπτικά άτομα.
Πειράματα στέρησης ύπνου διεξήχθησαν τόσο σε υγιή άτομα (38 συμμετέχοντες) όσο και σε ασθενείς με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή (30 συμμετέχοντες), μαζί με 16 άτομα σε ομάδα ελέγχου. Ετέθησαν όλοι σε κατάσταση πλήρους στέρησης ύπνου για ία νύχτα. Οι ερευνητές διερεύνησαν τις επιπτώσεις αυτής της ολικής στέρησης ύπνου (TSD) στη διάθεση και λειτουργικά δίκτυα συνδεσιμότητας στον εγκέφαλο.
Πώς έγιναν τα πειράματα στέρησης ύπνου
Τα πειράματα πραγματοποιήθηκαν για πέντε συνεχόμενες ημέρες. Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε τρεις συνεδρίες σάρωσης rs-fMRI. Συνολικά ελήφθησαν 210 εικόνες fMRI ανά συμμετέχοντα.
Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε τρεις συνεδρίες σάρωσης fMRI σε κατάσταση ηρεμίας κατά τη διάρκεια των πέντε ημερών. Η πρώτη σάρωση ήρθε μετά από έναν κανονικό νυχτερινό ύπνο το πρωί της 2ης ημέρας ως βασική γραμμή. Στις ομάδες TSD, οι συμμετέχοντες είχαν τη δεύτερη συνεδρία σάρωσης το πρωί της 3ης ημέρας μετά από καθόλου ύπνο.
Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες είχαν δύο νύχτες ξεκούρασης με ύπνο και είχαν την τελευταία συνεδρία σάρωσης το πρωί της 5ης ημέρας. Επίσης, όλοι οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν μια συντομευμένη έκδοση του τεστ Profile of Mood States (POMS) κάθε δύο ώρες κατά τις ημέρες 2 έως 5. Το POMS δίνει μια κλίμακα που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση παροδικών, διακριτών καταστάσεων ψυχικής διάθεσης.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι περισσότεροι συμμετέχοντες εμφάνισαν επιδείνωση της διάθεσης αμέσως μετά την απώλεια ενός νυχτερινού ύπνου:
- 13 από τους 30 (43%) συμμετέχοντες με κατάθλιψη παρουσίασαν βελτίωση της διάθεσης
- Οι υπόλοιποι 17 συμμετέχοντες παρουσίασαν επιδείνωση της διάθεσης ή καμία αλλαγή μετά από μια νύχτα TSD
- Μετά από μια νύχτα ξεκούραστου ύπνου, 20 συμμετέχοντες με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή παρουσίασαν βελτίωση της διάθεσης και οι υπόλοιποι συμμετέχοντες παρουσίασαν επιδείνωση της διάθεσης ή καμία αλλαγή.
- Η συνδεσιμότητα της αμυγδαλής με τον πρόσθιο φλοιό του φλοιού αυξήθηκε σημαντικά σε ασθενείς με βελτιωμένη διάθεση αλλά λιγότερο σε αυτούς με μη βελτιωμένη διάθεση.
Η αμυγδαλή είναι ο πυρήνας της “απόκρισης μάχης ή φυγής”, επεξεργάζεται τρομακτικά ή απειλητικά ερεθίσματα και σηματοδοτεί άλλα μέρη του εγκεφάλου για μια ενέργεια απόκρισης σε κάποιον αντιληπτό κίνδυνο ή άλλο ερέθισμα.
Η περιοχή του εγκεφάλου του πρόσθιου περιφερικού φλοιού (ACC) εμπλέκεται τόσο με το “συναισθηματικό” μεταιχμιακό σύστημα όσο και με τον “γνωστικό” προμετωπιαίο φλοιό. Μεταξύ άλλων, παίζει σημαντικό ρόλο στην ικανότητα ελέγχου και διαχείρισης συναισθηματικών καταστάσεων.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η συνδεσιμότητα αμυγδαλής-ACC μπορεί να αντανακλά τη νευρική ανθεκτικότητα στη διαταραχή της διάθεσης μετά την απώλεια ύπνου και επομένως μπορεί να είναι ένας πιθανός στόχος για αντικαταθλιπτικές παρεμβάσεις.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, μια πιθανή εξήγηση για τις επιμέρους διαφορές στην επιρροή της ολικής στέρησης ύπνου μπορεί να βρίσκεται στη διάρκεια του ύπνου REM.
Η μείζονα κατάθλιψη έχει συσχετιστεί με ανωμαλίες στον ύπνο REM:
Ο υπερβολικός ύπνος REM μειώνει τη νοραδρεναλίνη. Αυτό έχει αποτέλεσμα τη μειωμένη σύνδεση με τον υποδοχέα ɑ-2 στους έσω μετωπιαίους λοβούς, που αποτελούνται από το ACC και τον έσω προμετωπιαίο φλοιό.
Η απουσία ύπνου REM σε μία κατάσταση ολικής στέρησης ύπνου μπορεί να βοήθησε ορισμένους συμμετέχοντες να βελτιώσουν τον έλεγχο της αμυγδαλής, με αποτέλεσμα ένα αντικαταθλιπτικό αποτέλεσμα.
Πηγή: https://medicalxpress.com
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τροφές με μελατονίνη για καλύτερο ύπνο
Αυξημένος κίνδυνος εγκεφαλικού στους κάτω των 50 αν έχετε αυτές τις δυσκολίες στον ύπνο
Μελατονίνη: Τι παρενέργειες μπορεί να έχουν τα συμπληρώματα που πολλοί παίρνουν για καλύτερο ύπνο
φωτό: iStock