Πιστεύετε ότι τα επιτεύγματά σας στην δουλειά οφείλονται στην καλή σας τύχη ή στις συγκυρίες; Συγκρίνετε συνεχώς τον εαυτό σας με τους άλλους και ο νικημένος είστε πάντοτε εσείς; Αισθάνεστε άβολα όταν κάποιος εκδηλώνει τον θαυμασμό του για τη δουλειά σας; Αν ναι, μπορεί να πάσχετε από το σύνδρομο του απατεώνα.
Το σύνδρομο αυτό είναι μία συμπεριφορική διαταραχή, που περιγράφεται ως αυτοαμφισβήτηση της νοημοσύνης, των δεξιοτήτων ή/και των επιτευγμάτων, αναφέρουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Louisville, στο Κεντάκι.
Συνήθως πλήττει ανθρώπους με επαγγελματική επιτυχία, την οποία όμως δεν μπορούν να δεχθούν. Η συνέπεια είναι να τους κατατρώγουν συναισθήματα αυτό-αμφισβήτησης, άγχους, κατάθλιψης ή και φόβου ότι κάποιος θα αποκαλύψει ότι είναι απατεώνες στην δουλειά τους. Τα συναισθήματα αυτά αναπτύσσονται ακόμα και όταν υπάρχουν τεκμηριωμένες και αντικειμενικές αποδείξεις για την επιτυχία τους.
«Το σύνδρομο του απατεώνα εκδηλώνεται όταν ένα άτομο σκέφτεται πως δεν του αξίζει η επιτυχία του και πως ό,τι έχει επιτύχει είναι προϊόν απάτης», λέει στη Daily Mail η διαισθητική ψυχολόγος Dr. Carmen Harra, από τη Νέα Υόρκη.
Οι ερωτήσεις του τεστ
Πώς μπορεί όμως κάποιος να ξέρει εάν πάσχει από το σύνδρομο αυτό; Το τεστ που ακολουθεί μπορεί να σας βοηθήσει. Σε κάθε ερώτηση, διαλέξτε μία από τις πιθανές απαντήσεις.
Αποδίδω την επιτυχία μου:
Α. Στην συνεπή και επιμελή σκληρή δουλειά μου
Β. Στην δουλειά μου σε συνδυασμό με λίγη τύχη
Γ. Κυρίως στην τύχη και όχι τόσο στη δουλειά μου
Δ. Ξεκάθαρα στην τύχη. Δεν μου αξίζει τίποτε από αυτήν.
Έχω την τάση να υποβαθμίζω τα επιτεύγματά μου:
Α. Ποτέ
Β. Σπανίως
Γ. Συχνά
Δ. Πάντοτε
Όταν διεκπεραιώνω μία άγνωστη εργασία αισθάνομαι:
Α. Απόλυτη σιγουριά. Ξέρω τι κάνω!
Β. Αρκετή σιγουριά. Νομίζω ότι ξέρω τι κάνω
Γ. Κάπως ανασφαλής. Επινοώ κυρίως διάφορα πράγματα, καθώς προχωράω.
Δ. Εντελώς ανασφαλής. Δεν έχω ιδέα γιατί συμφώνησα να το κάνω αυτό
Πιστεύω ότι το επίπεδο των ικανοτήτων μου είναι:
Α. Άνω του μέσου όρου
Β. Στον μέσο όρο
Γ. Κάτω από τον μέσο όρο
Δ. Εξαιρετικά χαμηλό
Όταν κάποιος επαινεί την επάρκεια ή τις ικανότητές μου νιώθω:
Α. Εκπληκτικά! Το έχω κερδίσει
Β. Καλά, αλλά ξέρω ότι θα μπορούσα να τα πάω ακόμα καλύτερα
Γ. Ντρέπομαι λίγο, γιατί δεν είμαι τόσο ικανός/-ή όσο νομίζουν όλοι
Δ. Ντρέπομαι πολύ. Δεν είμαι καθόλου ικανός/-ή
Νιώθω ότι παλεύω περισσότερο από άλλους για να ολοκληρώσω μια δουλειά.
Α. Δεν συμφωνώ καθόλου
Β. Δεν συμφωνώ, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις
Γ. Συμφωνώ κάπως
Δ. Συμφωνώ απολύτως
Έχω την τάση να συγκρίνω τον εαυτό μου με άλλους:
Α. Ποτέ
Β. Σπανίως
Γ. Συχνά
Δ. Πάντοτε
Όταν μου αναθέτουν ένα δύσκολο έργο στη δουλειά, η πρώτη μου αντίδραση είναι:
Α. Φέρτε το, μου αρέσει μια καλή πρόκληση!
Β. Θα το καταφέρω, αν και μπορεί να μην είναι τέλειο
Γ. Θα το καταφέρω, αν και με κάνει να νιώθω άβολα
Δ. Δεν έχω ιδέα τι κάνω, θα το διεκπεραιώσω ως συνήθως
Όταν η προσοχή των άλλων εστιάζεται στην επιτυχία μου νιώθω:
Α. Άξιος
Β. Ικανοποιητικά
Γ. Άβολα
Δ. Ανάξιος/-α
Νιώθω ότι οι άλλοι αξίζουν τα επιτεύγματά μου περισσότερο από εμένα.
Α. Δεν συμφωνώ καθόλου
Β. Δεν συμφωνώ, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις
Γ. Συμφωνώ κάπως
Δ. Συμφωνώ απολύτως
Αν μπορούσα να επιστρέψω στην αρχή της καριέρας μου και να τα κάνω από την αρχή όλα:
Α. Θα τα έκανα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο
Β. Θα τα έκανα με τον ίδιο τρόπο, αλλά με μερικές εξαιρέσεις.
Γ. Θα άλλαζα μερικές από τις αποφάσεις που έχω λάβει
Δ. Θα άλλαζα όλες τις αποφάσεις που έχω πάρει
Με κάθε ειλικρίνεια, νιώθω απατεώνας.
Α. Ποτέ
Β. Σπανίως
Γ. Συχνά
Δ. Πάντοτε
Τα αποτελέσματά σας
Αν απαντήσατε κυρίως Α: Απέχετε πολύ από το να έχετε σύνδρομο του απατεώνα. Αντιθέτως, είστε γεμάτοι σιγουριά για την πρόοδο και τις δυνατότητές σας.
Αν απαντήσατε κυρίως Β: Είναι απίθανο να έχετε το σύνδρομο του απατεώνα. Είστε σίγουροι για τις ικανότητες και τη δουλειά σας, αν και γνωρίζετε πως δεν είστε τέλειοι. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και εξασφαλίζει υγιή ισορροπία μεταξύ βεβαιότητας και σεμνότητας.
Εάν απαντήσατε ως επί το πλείστον C: Μπορεί να έχετε χαμηλού επιπέδου σύνδρομο του απατεώνα. Αν και αναγνωρίζετε ότι έχετε εργαστεί σκληρά, η επιτυχία σας αποτελεί πηγή σημαντικής δυσφορίας για εσάς. Μερικές φορές εκδηλώνετε μία αίσθηση αναξιότητας, την οποία είναι προς όφελός σας να αντιμετωπίσετε και να επιλύσετε.
Εάν απαντήσατε κυρίως D: Μπορεί να έχετε μετρίου έως υψηλού επιπέδου σύνδρομο του απατεώνα. Έχετε την εντύπωση πως καταφέρατε να «ξεγελάσετε» τους άλλους για να πιστέψουν στις ικανότητές σας. Νιώθετε ότι τα επιτεύγματά σας είναι στην πραγματικότητα αποτέλεσμα καθαρής τύχης. Η αλλαγή αυτής της νοοτροπίας όχι μόνο θα συμβάλλει στην ψυχική και συναισθηματική σας ευεξία, αλλά θα ενθαρρύνει την συνεχή πρόοδό σας.
Τι μπορείτε να κάνετε
Αν παλεύετε με το σύνδρομο του απατεώνα «το πιθανότερο είναι ότι τα συναισθήματα ντροπής και αμηχανίας που βιώνετε δεν γεννήθηκαν κατά την ενήλικη ζωή σας», επισημαίνει η Dr. Harra. «Πιθανότατα είναι αποτέλεσμα ψυχικών τραυμάτων των νεότερων χρόνων σας».
Ωστόσο ό,τι νιώθετε για την καριέρα σας, μπορεί να το νιώθετε και στο σπίτι σας, τονίζει. Και αυτές οι αυτομειωτικές σκέψεις, μπορεί να εισχωρήσουν και να βλάψουν τις σχέσεις σας με ανθρώπους που σας αγαπούν.
Επομένως, είναι επιτακτική ανάγκη να βρείτε την πηγή της ελλιπούς αυτοπεποίθησής σας και να την εξαλείψετε. Σε αυτό μπορεί να σας βοηθήσει ένας ειδικευμένος ψυχολόγος.
Φωτογραφία: iStock