Η ηθική παρενόχληση των εργαζομένων στον επαγγελματικό τους χώρο μπορεί να υπονομεύσει την προσωπικότητα και τον ψυχισμό τους και να απειλήσει την δουλειά τους. Το mobbing, όμως, μπορεί να αντιμετωπιστεί, εάν οι εργαζόμενοι μιλήσουν για όσα βιώνουν.
Εφικτή είναι και η πρόληψή του, μέσω της εκπαίδευσης των εργαζομένων και των εργοδοτών τους, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κυρία Αθηνά Πάσσιου, πρόεδρος του μη κερδοσκοπικού, μη κυβερνητικού οργανισμού «Θάλπος-Ψυχική Υγεία».
Όπως εξηγεί η κυρία Πάσσιου, το mobbing είναι μία μορφή παρενόχλησης, η οποία απαντάται στους εργασιακούς χώρους. Ο όρος προέρχεται από το αγγλικό ρήμα mob που σημαίνει επιτίθεμαι, περικυκλώνω, ενοχλώ. Ουσιαστικά σημαίνει την ηθική παρενόχληση εργαζομένου στον επαγγελματικό του χώρο.
Το mobbing αφορά κάθε καταχρηστική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με λόγια, πράξεις ή γραπτά μηνύματα και μπορεί:
- Να ζημιώνει την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια, τη σωματική ή/και την ψυχική ακεραιότητα του ατόμου
- Να θέτει σε κίνδυνο την εργασία του
- Να διαταράσσει το εργασιακό κλίμα
Η ηθική παρενόχληση του εργαζομένου δεν είναι ένα μεμονωμένο συμβάν. Είναι η συστηματική, μεθοδική, συνεχής (τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα) και παρατεταμένη άσκηση ψυχολογικής ή ηθικής βίας.
Η βία αυτή διαμορφώνει ένα εχθρικό και ταπεινωτικό εργασιακό περιβάλλον. Επιβάλλει επίσης διακριτική μεταχείριση και τρομοκρατία, και προσβάλει την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του εργαζομένου.
«Το επακόλουθο είναι συχνά να οδηγείται ο εργαζόμενος στην ολοκληρωτική εξουθένωση (το γνωστό burnout), ώστε να εξαναγκαστεί σε παραίτηση», αναφέρει η κυρία Πάσσιου. Την ηθική παρενόχληση του εργαζόμενου μπορεί να ασκούν:
- Ο προϊστάμενος σε έναν υφιστάμενό του (είναι η πιο συχνή μορφή)
- Ο συνάδελφος σε συνάδελφό του (το φαινόμενο οφείλεται είτε σε προσωπικές εμπάθειες, είτε σε εργασιακό ανταγωνισμό)
- Ο υφιστάμενος ή ομάδα υφισταμένων στον προϊστάμενο (είναι εξαιρετικά σπάνια μορφή mobbing)
Πρόληψη και αντιμετώπιση
Όπως εξηγεί η κυρία Πάσσιου, οι επιχειρήσεις βάσει του Νόμου 4808/2021 πρέπει να διαθέτουν διαδικασίες και συγκεκριμένο πρωτόκολλο αντιμετώπισης του mobbing. Οφείλουν επίσης να επιδεικνύουν μηδενική ανοχή στη βία. Αυτό προϋποθέτει ότι θα ενημερωθούν για την ηθική παρενόχληση των εργαζομένων και τους τρόπους πρόληψης του φαινομένου.
«Η πρόληψη γίνεται μέσω εκπαίδευσης στο Κέντρο Ημέρας Υποστήριξης Εργαζομένων που έχουμε στην Αθήνα», τονίζει. «Η πρόληψη του φαινομένου με την επιμόρφωση και ενημέρωση των εργαζομένων, αλλά και των εργοδοτών για τους τρόπους αντιμετώπισής του, πρέπει να είναι το κύριο μέλημα όλων των παραγόντων του εργασιακού βίου στην Ελλάδα. Και επιμένω για τους εργοδότες, γιατί και οι ίδιοι θα πρέπει να μάθουν πως να συμπεριφέρονται. Άλλωστε ένας εργαζόμενος, ο οποίος είναι ικανοποιημένος, θα έχει και μεγαλύτερη απόδοση».
Η επιμόρφωση γίνεται εδώ και ένα χρόνο με σεμινάρια στο χώρο του Κέντρου Εργαζομένων (Βύσσης 23 στο Μοναστηράκι). Σεμινάρια γίνονται και σε χώρους εργασίας. «Λειτουργούμε υπό την εποπτεία και χρηματοδότηση του υπουργείου Υγείας και του Ταμείου Ανάκαμψης και ως εκ τούτου τα σεμινάρια είναι δωρεάν», διευκρινίζει η κυρία Πάσσιου.
Αντιδράστε άμεσα
Όσον αφορά την αντιμετώπιση του φαινομένου, το θύμα της πρέπει να προσπαθήσει να αντιδράσει άμεσα και να ζητήσει ψυχολογική και νομική υποστήριξη. Ο φορέας Θάλπος παρέχει ψυχολογική υποστήριξη, αλλά όχι νομική. Μπορεί, όμως, να καθοδηγήσει αναλόγως τους εργαζομένους.
Για όσους ζουν εκτός Αθηνών υπάρχει πρόβλεψη με webinars που διοργανώνει ο φορέας. Τα σεμινάρια αναρτώνται στην ιστοσελίδα του.
Επιπλέον, «είμαστε ο μοναδικός φορέας ψυχικής υγείας που έχουμε μεταφράσει κατόπιν συνεργασίας με το Γραφείο του ΠΟΥ στην Αθήνα βασικές αρχές και οδηγίες του ΠΟΥ για το mobbing. Ο οδηγός υπάρχει και στο site μας, αλλά τον έχουμε τυπώσει και τον δίνουμε σε όποιον έρθει στο Κέντρο μας», καταλήγει η πρόεδρος του Θάλπος.
Οι εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν ηθική παρενόχληση στην εργασία τους μπορούν να καλούν στα κεντρικά γραφεία του Φορέα «Θάλπος» 210-8668365 και στο τηλέφωνο του Κέντρου Ημέρας Υποστήριξης Εργαζομένων 210-3314603
Φωτογραφία: iStock