Η κατάθλιψη που εμφανίζεται για πρώτη φορά μετά την ηλικία των 65 ετών μπορεί να πηγάζει από τη συσσώρευση των ίδιων παθολογικών πρωτεϊνών που οδηγούν στη νόσο Αλτσχάιμερ, αναφέρουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.
Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι η ψυχική νόσος μπορεί να αποτελεί πρώιμη εκδήλωση της άνοιας και να μην είναι πάντοτε απόρροιά της.
Η σχετική μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Network Open. Όπως γράφουν οι ερευνητές, τα νευροψυχιατρικά συμπτώματα και κυρίως η κατάθλιψη, είναι συχνά στους ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ. Ωστόσο η ακριβής συσχέτιση μεταξύ των δύο δεν είναι πλήρως αποσαφηνισμένη.
Για να διερευνήσουν το θέμα, οι επιστήμονες ενέταξαν στη μελέτη τους 154 εθελοντές. Το 61% ήταν γυναίκες. Κατά την έναρξη της μελέτης είχαν ηλικία 65 ετών και άνω. Τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν μεταξύ 2010 και 2022.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν κάθε εθελοντή τους επί σχεδόν 9 χρόνια. Σε ετήσια βάση αξιολογούσαν τα συμπτώματα κατάθλιψης και τις νοητικές δεξιότητές τους. Επιπλέον, κάθε 2-3 χρόνια τους υπέβαλλαν σε τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET scan) για να ελέγχουν τις συσσωρεύσεις β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλό τους.
Το β-αμυλοειδές είναι μία πρωτεΐνη, η οποία συσσωρεύεται και δημιουργεί τοξικές πλάκες στον εγκέφαλο των ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ.
Τα ευρήματα
Κατά την έναρξη της μελέτης πολλοί εθελοντές είχαν ήπια ή καθόλου κατάθλιψη. Η αύξηση των συμπτωμάτων τους στη διάρκεια της μελέτης «συσχετίσθηκε με πρώιμη συσσώρευση β-αμυλοειδούς σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον έλεγχο των συναισθημάτων», σημειώνουν στο άρθρο τους.
Το πιο σημαντικό, όμως, ήταν πως η συσχέτιση της πρωτεΐνης με την κατάθλιψη ήταν ανεξάρτητη από το αν οι εθελοντές είχαν ήδη αρχίσει να επιδεικνύουν προβλήματα μνήμης ή σκέψης.
«Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν την άποψη ότι τα καταθλιπτικά συμπτώματα στην τρίτη ηλικία μπορεί να αποτελούν πρώιμη ένδειξη της προκλινικής νόσου Αλτσχάιμερ», γράφουν οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και άλλα ακαδημαϊκά κέντρα των ΗΠΑ.
Τι σημαίνουν
Κατά το παρελθόν πολλοί επιστήμονες πίστευαν ότι οι ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ εκδηλώνουν συμπτώματα που μιμούνται την κατάθλιψη. Τώρα πια καθίσταται σαφές ότι «η κατάθλιψη μπορεί να αποτελεί πολύ πρώιμη εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ», ανέφερε ο Dr. Marc Gordon, καθηγητής Νευρολογίας & Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Hofstra, της Νέας Υόρκης.
Με άλλα λόγια, οι ασθενείς δεν εκδηλώνουν πάντοτε κατάθλιψη λόγω των νοητικών δυσκολιών που τους προκαλεί το Αλτσχάιμερ. Τα καταθλιπτικά συμπτώματά τους μπορεί να σχετίζονται με την παθολογία που οδηγεί στη νόσο.
«Η νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η νευροπαθολογία της νόσου σε ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου είναι αυτή που άγει την σχετικά πρώιμη εκδήλωση των συμπτωμάτων αυτών», εξήγησε ο Dr. Gordon, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Οι ερευνητές από την πλευρά τους εκτιμούν ότι η κατάθλιψη θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πρώιμος δείκτης της άνοιας στα άτομα υψηλού κινδύνου. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε έγκαιρη διάγνωση και έναρξη θεραπείας.
Αυτό είναι σημαντικό δεδομένου ότι τα υπάρχοντα φάρμακα μπορεί να επιβραδύνουν την εξέλιξή της, εάν χορηγηθούν νωρίς στην πορεία της. Επιπλέον θα μπορούσαν και επιβραδύνουν και την επιδείνωση της κατάθλιψης, εκτίμησε ο Dr. Gordon. Ωστόσο επειδή η όλη έρευνα βρίσκεται ακόμα σε αρχικά στάδια, αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμα, πρόσθεσε.
Σε κάθε περίπτωση, τα πρωτοεμφανιζόμενα καταθλιπτικά συμπτώματα μετά την ηλικία των 65 ετών δεν πρέπει να αμελούνται, αλλά να παρακολουθούνται. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό στο πλαίσιο του ελέγχου για ανάπτυξη άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ, καταλήγουν οι ερευνητές.
Φωτογραφία: iStock