Πόσο παράλογοι είναι οι φόβοι και οι ανησυχίες για την υγεία και την ασφάλειά μας;

«Μην ανησυχείς»

Μια χαρά συμβουλή είναι το «μην ανησυχείς». Αρκεί να μπορείς να το κάνεις.

Φυσικά αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, ειδικά για θέματα υγείας.

Η αλήθεια είναι πως είναι αδύνατο (και κακό) να μην ανησυχείς ποτέ για την υγεία σου. Ανησυχούμε όμως για τα σωστά πράγματα; Ας συγκρίνουμε κάποιες κοινές ανησυχίες με τις πιο συνηθισμένες καταστάσεις που απειλούν όντως τη ζωή. Μετά από αυτό, μπορούμε να σκεφτούμε και τι μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε καταστάσεις.

Σημείωση: Οι ανησυχίες, όπως παρατίθενται παρακάτω, αφορούν τις ΗΠΑ, αλλά η αντιστοίχιση με την ελληνική πραγματικότητα δεν είναι δύσκολη…

Επικίνδυνες, αλλά σπάνιες απειλές για την υγεία

Ένας Αμερικανός κωμικός, ο John Mulaney, λέει ότι τα κινούμενα σχέδια που έβλεπε ως παιδί τού έδιναν την εντύπωση ότι η κινούμενη άμμος, τα αμόνια που πέφτουν από τον ουρανό και οι αναμμένοι δυναμίτες αντιπροσώπευαν μεγάλους κινδύνους για την υγεία. Για αυτόν (όπως και για τους περισσότερους από εμάς), κανένα από όλα αυτά δεν μπορεί να αποτελεί σοβαρό λόγο ανησυχίας.

Αν και πολλά γίνονται, ορισμένες από τις ανησυχίες μας δεν είναι τόσο πιθανό να συμβούν:

Κεραυνοί: Στις ΗΠΑ, οι κεραυνοί σκοτώνουν περίπου 25 ανθρώπους κάθε χρόνο. Ετησίως, ο κίνδυνος για το μέσο άτομο είναι μικρότερος από 1 στο 1.000.000. Υπάρχουν επίσης αρκετές εκατοντάδες τραυματισμοί λόγω κεραυνών. Όμως, αν και κάθε χρόνο πέφτουν στη γη εκατομμύρια κεραυνοί, οι πιθανότητες να σας χτυπήσει κάποιος από αυτούς είναι πολύ μικρές.

Θάνατος σε αεροπορικό δυστύχημα: Ο ετήσιος κίνδυνος για έναν μέσο Αμερικανό να σκοτωθεί σε αεροπορικό δυστύχημα είναι περίπου 1 στα 11 εκατομμύρια. Φυσικά, ο κίνδυνος είναι ακόμη μικρότερος αν δεν πετάτε ποτέ και μεγαλύτερος εάν πετάτε τακτικά με μικρά αεροπλάνα σε κακές καιρικές συνθήκες με άπειρους πιλότους. Συγκριτικά, ο μέσος ετήσιος κίνδυνος θανάτου σε τροχαίο δυστύχημα είναι περίπου 1 στις 5.000.

Τραυματισμοί και θάνατοι από δάγκωμα φιδιών: Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, εκτιμάται ότι κάθε χρόνο δαγκώνονται από δηλητηριώδη φίδια στις ΗΠΑ 7.000 έως 8.000 άνθρωποι. Οι μόνιμοι τραυματισμοί είναι ασυνήθιστοι και οι θάνατοι είναι αρκετά σπάνιοι (περίπου πέντε τον χρόνο). Σε περιοχές της χώρας όπου δεν ζουν δηλητηριώδη φίδια, ο κίνδυνος είναι ουσιαστικά μηδενικός.

Επιθέσεις καρχαρία: Όσο οι άνθρωποι δεν ξεκινούν οι ίδιοι επαφή με καρχαρίες, οι επιθέσεις είναι αρκετά ασυνήθιστες. Σε όλο τον κόσμο, οι απρόκλητες επιθέσεις καρχαρία είναι πάνω-κάτω περίπου 70 τον χρόνο και θανατηφόρες είναι έξι από αυτές. Το 2022, σημειώθηκαν 41 επιθέσεις στις ΗΠΑ, δύο από τις οποίες ήταν θανατηφόρες.

Δημόσιες τουαλέτες: Μπορεί να μην φαίνονται καθαρές (ή να φαίνονται ακόμη και βρόμικες), αλλά ενέχουν ελάχιστο ή μηδαμινό κίνδυνο για την υγεία του μέσου ανθρώπου. Αν και είναι λογικό να καθαρίζετε το κάθισμα και να βάζετε χαρτί πριν το αγγίξετε, ο φόβος για την υγεία σας δεν πρέπει να σας αποθαρρύνει από τη χρήση μιας δημόσιας τουαλέτας.

Δεν σημαίνει ότι όλα αυτά δεν αποτελούν κίνδυνο, ειδικά εάν βρίσκεστε σε καταστάσεις αυξημένου κινδύνου. Αν βρίσκεστε σε μια παραλία όπου έχει παρατηρηθεί ότι πλησιάζουν καρχαρίες και φώκιες, είναι καλύτερο να αποφύγετε το κολύμπι. Σε περίπτωση αμφιβολίας, είναι σίγουρα καλύτερο να ακολουθείτε την κοινή λογική και να υπερβάλλετε προς την πλευρά της ασφάλειας.

Τι μας λένε Google και TikTok σχετικά με τις ανησυχίες για την υγεία;

Η ανάλυση θεμάτων διαδικτυακής αναζήτησης μπορεί να μας πει πολλά για τις ανησυχίες μας για την υγεία.

Οι κορυφαίες αναζητήσεις υγείας στην Google το 2023 ήταν:

• Πόσο καιρό είναι μεταδοτικός ο στρεπτόκοκκος;
• Πόσο μεταδοτικός είναι ο στρεπτόκοκκος;
• Πώς μειώνεται η χοληστερίνη;
• Τι βοηθάει στο φούσκωμα;
• Τι προκαλεί υπόταση;

Αλήθεια, τώρα; Ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις και το εγκεφαλικό ή η COVID δεν ήταν στην πρώτη πεντάδα; Η υπέρταση δεν μπήκε στη λίστα, αλλά μπήκε η υπόταση;

Εν τω μεταξύ, στο TikTok τα πιο κοινά θέματα αναζήτησης ήταν η άσκηση, η διατροφή και η σεξουαλική υγεία, σύμφωνα με μια μελέτη. Και πάλι, καμία αναζήτηση για τις πιο κοινές και θανατηφόρες παθήσεις.

Πώς συγκρίνονται οι ανησυχίες μας με τις πιο συχνές αιτίες θανάτου;

Στις ΗΠΑ, οι πέντε κυριότερες αιτίες θανάτου το 2022 ήταν:

• καρδιοπάθεια
• καρκίνος
• ακούσιος τραυματισμός (συμπεριλαμβανομένων τροχαίων, υπερβολικής δόσης ναρκωτικών και πτώσεων)
• COVID-19
• εγκεφαλικό

Η λίστα διαφέρει ανάλογα με την ηλικία αυτού που κάνει την αναζήτηση.

Η έλλειψη ταύτισης μεταξύ των βασικών αιτιών θανάτου και των πιο κοινών διαδικτυακών αναζητήσεων που σχετίζονται με την υγεία δεν προκαλεί έκπληξη. Τις περισσότερες αναζητήσεις τις κάνουν οι νέοι, που μπορεί να μην έχουν την πιθανότητα καρδιοπάθειας, καρκίνου ή εγκεφαλικού στο μυαλό τους. Επιπλέον, οι διαδικτυακές αναζητήσεις ενδέχεται να αντικατοπτρίζουν περισσότερο καθημερινές ανησυχίες (πόσο σύντομα μπορεί το παιδί μου να επιστρέψει στο σχολείο μετά τον στρεπτόκοκκο;) παρά μακροχρόνιες παθήσεις, όπως οι καρδιοπάθειες ή ο καρκίνος. Και ο θάνατος μπορεί να μην είναι το πιο άμεσο αποτέλεσμα για την υγεία που μας ενδιαφέρει.

Αλλά το γεγονός ότι οι δύο παραπάνω λίστες είναι άσχετες μεταξύ τους δείχνει ότι μπορεί να ανησυχούμε για λάθος πράγματα — και να εστιάζουμε πολύ λίγο στις μεγαλύτερες απειλές για την υγεία.

Μετατρέποντας την ανησυχία σε πράξη

Οι περισσότεροι από εμάς μπορούμε με ασφάλεια να ανησυχούμε λιγότερο μήπως πάθουμε κάτι από το κάθισμα της τουαλέτας ή από επίθεση καρχαρία.

Αντίθετα, καλό θα ήταν να πάρουμε μέτρα για να μειώσουμε τους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε από μεγαλύτερες απειλές για την υγεία μας. Η επίτευξη αυτών των πέντε στόχων θα μπορούσε να μας βοηθήσει να ζήσουμε περισσότερο και καλύτερα:

• Να επιλέξουμε μια υγιεινή διατροφή για την καρδιά.
• Να λαμβάνουμε τακτικά τη συνιστώμενη υγειονομική περίθαλψη, ελέγχοντας μεταξύ άλλων την αρτηριακή μας πίεση και κάνοντας τις προληπτικές εξετάσεις που πρέπει για τον καρκίνο, όπως ο προσυμπτωματικός έλεγχος για καρκίνο του παχέος εντέρου.
• Να οδηγούμε με μεγαλύτερη ασφάλεια. Να τηρούμε το όριο ταχύτητας, να οδηγούμε αμυντικά, να φοράμε πάντα ζώνη ασφαλείας και να μην οδηγούμε εάν έχουμε πιει.
• Να μην καπνίζουμε.
• Να ασκούμαστε τακτικά.

Συμπέρασμα

Προσπαθήστε να μην εστιάζετε πολύ σε κινδύνους για την υγεία που είναι απίθανο να σας επηρεάσουν. Αντίθετα, σκεφτείτε κοινές αιτίες κακής υγείας. Στη συνέχεια, λάβετε μέτρα για να μειώσετε τον κίνδυνο. Το να κινηθείτε περισσότερο και να προσθέσετε υγιεινές τροφές στα γεύματά σας είναι μια εξαιρετική αρχή.

Και σε περίπτωση που είστε περίεργοι, ο μέσος αριθμός ετήσιων θανάτων λόγω κινούμενης άμμου είναι μηδενικός στις ΗΠΑ (ΣτΜ: Και στην Ελλάδα, φυσικά…)

Πηγή: Harvard Health Publishing

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Φρένο στην ηχορύπανση από το αεροδρόμιο Schiphol του Άμστερνταμ βάζει ολλανδικό δικαστήριο

Αυτές είναι οι πιο ευτυχισμένες χώρες του κόσμου – Πιο δυστυχισμένοι από ποτέ όμως οι νέοι

Καρκίνος Παχέος Εντέρου: Έρχεται έλεγχος με self test για περίπου 3,8 εκατομ. πολίτες ηλικίας 50-70 ετών