Ψυχολογία: Οι 10 γυναίκες που άλλαξαν τον τρόπο που εξετάζουμε την ανθρώπινη ψυχή

Η 8η Μαρτίου δεν είναι απλώς μια ημερομηνία στο ημερολόγιο. Είναι μια υπενθύμιση ότι οι γυναίκες δεν χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα. Έχουν ήδη γράψει ιστορία. Και θα συνεχίσουν να το κάνουν.

Σε κάθε εργαστήριο, σε κάθε πανεπιστήμιο, σε κάθε θεραπευτικό δωμάτιο, οι γυναίκες συνεχίζουν να φωτίζουν την πιο σύνθετη, την πιο εύθραυστη και την πιο υπέροχη πτυχή του ανθρώπου: την ψυχή του.

Στον κόσμο της επιστήμης, πολλές ήταν εκείνες που αψήφησαν τα στερεότυπα, έσπασαν τα δεσμά της προκατάληψης και άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμα τους. Πρωτοπόρες, ανυποχώρητες, εμπνευσμένες, άλλαξαν τον τρόπο που κατανοούμε την ανθρώπινη ψυχή.

Ας δούμε 10 από αυτές που χάραξαν νέους δρόμους στην Ψυχολογία:

Mary Whiton Calkins (1863-1930): Η γυναίκα που δεν δέχτηκε ένα “όχι”

Όταν η Mary Whiton Calkins ζήτησε να σπουδάσει στο Χάρβαρντ, της αρνήθηκαν το πολυπόθητο γι’ αυτήν πτυχίο επειδή… ήταν γυναίκα. Όμως, εκείνη δεν πτοήθηκε. Και κατάφερε τελικά να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, εξερευνώντας τη μνήμη και το υποσυνείδητο.
Η πορεία της απόδειξε πως οι γυναίκες μπορούν να γίνουν πρωτοπόροι και στην επιστήμη.

Anna Freud (1895-1982): Η κόρη που βάδισε πέρα από τη σκιά του πατέρα της

Όταν ονομάζεσαι Freud και μεγαλώνεις στη σκιά του ανθρώπου που όρισε την ψυχανάλυση, έχεις πολύ λίγες ευκαιρίες να καθορίσεις μια δική σου ανεξάρτητη πορείς.
Κι όμως, η Anna Freud δεν παρέμεινε απλά «η κόρη του Freud». Έχτισε τη δική της κληρονομιά στην παιδοψυχολογία, δίνοντας φωνή σε όσα τα παιδιά δεν μπορούσαν να εκφραστούν.
Μελέτησε τους μηχανισμούς άμυνας και έφερε επανάσταση στην κατανόηση της παιδικής ψυχής.

Melanie Klein (1888-1960): Η επιστήμονας που άκουσε τα παιδιά

Σε μια εποχή που η ψυχανάλυση αφορούσε κυρίως ενήλικες, η αυστριακή ψυχαναλύτρια Melanie Klein «έσκυψε» πάνω από τα παιδιά.
Ανέπτυξε τη θεραπεία μέσω του παιχνιδιού και απέδειξε πως ακόμα και οι πιο μικροί αυτού του πλανήτη έχουν φωνή, αρκεί κάποιος να είναι αρκετά ευφυής και ευαίσθητος για να την ακούσει.
Οι καινοτόμες θεραπευτικές προσεγγίσεις της για τα παιδιά επηρέασαν βαθιά την παιδοψυχολογία και τη σύγχρονη ψυχανάλυση.

Karen Horney (1885-1952): Η γυναίκα που αντιτάχθηκε με πυγμή στον Freud

Όταν ο Freud μιλούσε για το «φθόνο του πέους» στις γυναίκες, η γερμανίδα ψυχαναλύτρια Karen Horney σήκωσε το βλέμμα και απάντησε: «Μήπως και οι άντρες από την πλευρά του βιώνουν φθόνο της μήτρας;».
Η Horney τόλμησε να αμφισβητήσει τις πατριαρχικές θεωρίες της ψυχανάλυσης και διαμόρφωσε μια νέα οπτική στη γυναικεία ψυχολογία, θέτοντας τις βάσεις της φεμινιστικής ψυχανάλυσης.

Mamie Phipps Clark (1917-1983): Η γυναίκα που ξεσκέπασε τον ρατσισμό στην ψυχολογία

Μια μαύρη γυναίκα στην Αμερική του 20ού αιώνα, η Mamie Phipps Clark, τόλμησε να δείξει στον κόσμο πώς ο ρατσισμός πληγώνει τα παιδιά.
Η πρωτοποριακή έρευνά της, που έμεινε γνωστή στην ιστορία της ψυχιατρικής ως «Doll Test», αποκάλυψε τις επιπτώσεις του φυλετικού διαχωρισμού και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην κατάργησή των φυλετικών διακρίσεων στα σχολεία.
Συγκεκριμένα, η έρευνά της συνέβαλε στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ για την κατάργηση του φυλετικού διαχωρισμού στα σχολεία.

Leta Stetter Hollingworth (1886-1939): Η γυναίκα που κατέρριψε τον μύθο της ανδρικής υπεροχής

Σε μια εποχή όπου κυριαρχούσε η άποψη ότι οι γυναίκες ήταν κατώτερες διανοητικά από τους άνδρες, η Leta Stetter Hollingworth τόλμησε να αμφισβητήσει τις επιστημονικές προκαταλήψεις.
Με τις έρευνές της, απέδειξε ότι η νοημοσύνη δεν έχει φύλο. Ανέδειξε, επίσης, τη σημασία του περιβάλλοντος στην ανάπτυξη των ταλέντων, ανοίγοντας τον δρόμο για μια πιο δίκαιη εκπαιδευτική προσέγγιση.

Mary Ainsworth (1913-1999) : Ο δεσμός που καθορίζει τη ζωή μας

Γιατί κάποια παιδιά μεγαλώνουν με αυτοπεποίθηση, ενώ άλλα κουβαλούν άγχος και ανασφάλεια;
Η Mary Ainsworth απάντησε με τη θεωρία του δεσμού, δείχνοντας πόσο καθοριστική είναι η πρώτη μας σχέση, αυτή με τη μητέρα.
Ένα πείραμα, η «Παράξενη Κατάσταση», αποκάλυψε ότι οι πρώτοι μήνες της ζωής μας γράφουν ανεξίτηλα και καθορίζουν τη συναισθηματική μας πορεία, ως ενήλικες.

Elizabeth Kübler-Ross (1926-2004): Η γυναίκα που μας έμαθε να αποχαιρετούμε

Πώς αντιμετωπίζουμε τον θάνατο; Πώς συμφιλιωνόμαστε με την απώλεια;
Η Ελβετή ψυχίατρος Elizabeth Kübler-Ross μας χάρισε το πιο πολύτιμο ψυχολογικό εργαλείο: τα πέντε στάδια του πένθους.
Η δουλειά της βοήθησε αμέτρητους ανθρώπους να κατανοήσουν τη θλίψη και να κάνουν ειρήνη με το αναπόφευκτο.

Alice Miller (1923-2010): Η φωνή των κακοποιημένων παιδιών

Η Alice Miller έσκυψε πάνω από τις πληγές που αφήνει η παιδική κακοποίηση.
Ανέδειξε πώς η βία που υφίσταται ένα παιδί από τους γονείς του χαράζει ανεξίτηλα την ψυχή του. Η φωνή της έγινε η φωνή των παιδιών που δεν μπόρεσαν ποτέ να μιλήσουν.

Maria Montessori (1870-1952): Η γυναίκα που μας έμαθε να μαθαίνουμε

Ποιος είπε ότι η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται στην τιμωρία και την αποστήθιση;
Η Maria Montessori, αν και περισσότερο γνωστή ως εκπαιδευτικός, δίδαξε πως τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν νιώθουν ελεύθερα και αγαπημένα. Η μέθοδός της άλλαξε την παιδοψυχολογία και έδωσε μια νέα διάσταση στη διδασκαλία.

Αυτές οι  10 γυναίκες, με το πάθος και την αφοσίωσή τους, έσπασαν τα δεσμά των προκαταλήψεων και άνοιξαν νέους δρόμους στην κατανόηση της ανθρώπινης ψυχής.

Η κληρονομιά τους μας υπενθυμίζει, σήμερα Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, πως η ισότητα δεν είναι απλώς ένας στόχος, αλλά μια συνεχής προσπάθεια για έναν δικαιότερο κόσμο.

Φωτογραφίες: iStock