Αν μιλάμε τακτικά στα παιδιά μας για την καλοσύνη, τους υποδηλώνουμε ότι η καλοσύνη έχει σημασία. Αν συχνά συγχαίρουμε τα παιδιά όταν μοιράζονται τα παιχνίδια ή το φαγητό τους, αυτό αποδεικνύει πόσο αξιολογούμε την γενναιοδωρία τους.
Και όταν λέμε συνεχώς σε μικρά κορίτσια “πόσο όμορφα είναι”, τους επικοινωνούμε ότι το “φαίνεσθαι” είναι σημαντικό. Και αυτό αποκτάει ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα για τα κορίτσια και τα “όπλα” τους στην εφηβεία και αργότερα, απέναντι στις πιέσεις της κοινωνίας για τα πρότυπα ομορφιάς. Όταν σχολιάζουμε το “πόσο γλυκό” είναι ένα κοριτσάκι πιο συχνά από οτιδήποτε άλλο για αυτήν, τότε του δίνουμε να καταλάβει η εμφάνισή της σημαίνει κάτι περισσότερο από τις άλλες ιδιότητες της, ως άτομο.
Η εμμονή των κοριτσιών με την εμφάνισή τους ξεκινάει από τα μηνύματα που λαμβάνουν από πολύ μικρή ηλικία
Αυτή η εστίαση στην εμφάνιση των κοριτσιών ξεκινά πολύ μικρότερη ηλικία από ό,τι ίσως φαντάζεστε. Σε μια μελέτη, ερευνητές έκαναν ερωτήσεις σε νέους γονείς, μόλις 24 ώρες μετά τη γέννηση του παιδιού τους. Αν και τα αρσενικά και θηλυκά βρέφη στην μελέτη δεν διέφεραν από άποψη μεγέθους ή βαθμολογίας Apgar (μια βασική περίληψη της υγείας ενός νεογέννητου βρέφους), οι γονείς ήταν πιο πιθανό να περιγράψουν τα νεογέννητα κοριτσάκια τους με ορολογία που σχετίζεται με την εμφάνιση, όπως “όμορφο” και “χαριτωμένο”. Μια πιο πρόσφατη αναθεώρηση αυτής της μελέτης διαπίστωσε ότι οι γονείς αξιολογούν τα νεογέννητα κορίτσια ως “λεπτότερα”, “λιγότερο δυνατά” και “πιο ευαίσθητα”, παρά το γεγονός ότι αγόρια και κορίτσια δεν διέφεραν ως βρέφη σε μέγεθος, ή δύναμη.
Προκαταλήψεις
Η εστίαση στον τρόπο με τον οποίο τα κορίτσια “φαίνονται” δεν επικοινωνεί μόνο το ότι αξιολογούμε την εξωτερική τους εμφάνιση περισσότερο σε σχέση με άλλες τους ιδιότητες ως άτομα. Μπορεί επίσης να μας οδηγήσει να βλέπουμε τα κορίτσια ως λιγότερο σωματικά ικανά από τα αγόρια. Τα κοριτσάκια και τα αγοράκια, ως βρέφη, δεν διαφέρουν στις κινητικές τους ικανότητες. Ωστόσο, όταν οι ερευνητές ρώτησαν μητέρες βρεφών ηλικίας 11 μηνών να εκτιμήσουν πόσο καλά θα τα κατάφερναν τα μωρά τους σε έναν “διαγωνισμό μπουσουλήματος”, οι μητέρες συστηματικά υποτίμησαν τις κόρες τους. Επίσης, οι μητέρες των αγοριών σκέφτηκαν ότι τα μικρά τους θα ήταν καλύτερα από τα κορίτσια. Οι μητέρες αντιλαμβανόταν επίσης ότι τα αγοράκια είναι “πιο γενναία”, προβλέποντας ότι θα ακολουθήσουν πιο ριψοκίνδυνες διαδρομές στον “αγώνα μπουσουλήματος”. Στην πραγματικότητα, τα βρέφη αγόρι και κορίτσια επέδειξαν φυσικά ίσες ικανότητες στον… διαγωνισμό.
Μπορείτε να επιβεβαιώσετε αυτά τα στερεότυπα ακόμα και στις ευχετήριες κάρτες που έχουν σχεδιαστεί για να συγχαρούν τους νέους γονείς για τα μωρά τους. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι κάρτες που απευθύνονταν στους γονείς αγοριών είχαν περισσότερες εικόνες “σωματικής δραστηριότητας”, ενώ οι κάρτες που απευθύνονταν σε γονείς κοριτσιών περιελάμβαναν περισσότερα διακοσμητικά στοιχεία, όπως δαντέλες και κορδέλες.
Το τι κάνουμε μετράει ΚΑΘΕ ΣΤΙΓΜΗ
Όταν συναντάμε ένα μικρό κορίτσι, το να σχολιάσουμε την εμφάνισή του μπορεί να μας έρχεται σχεδόν σαν αυτοματοποιημένη αντίδραση. Οι περισσότεροι από εμάς το κάνουν χωρίς σκέψη. Αλλά με λίγη εξάσκηση μπορούμε να στείλουμε ένα διαφορετικό μήνυμα στα κοριτσάκια. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις συνομιλίες μας για να δείξουμε ότι τα εκτιμούμε για ποιότητες που δεν έχουν καμία σχέση με το πώς φαίνονται. Την επόμενη φορά που θα μπείτε στον πειρασμό να πείτε σε ένα κοριτσάκι “πόσο όμορφο είναι”, σκεφτείτε όλες τις άλλες ιδιότητες που την ξεχωρίζουν.
Κατευθύνετε τη συζήτηση σε διαφορετική κατεύθυνση:
- Κάντε της ερωτήσεις: Οι ερωτήσεις της επιτρέπουν να καταλάβει ότι ενδιαφέρεστε για τη ζωή της. Οι ανοικτές ερωτήσεις (δηλαδή εκείνες όπου η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονολεκτική) βοηθούν επίσης στην ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων μνήμης. Ρωτήστε την τι κάνει, τι μαθαίνει, τι αγαπά. Ζητήστε της να σας περιγράψει κάτι. Ζητήστε της να σας δείξει ένα αγαπημένο παιχνίδι, ή βιβλίο. Ρωτήστε για τα σχέδιά της.
- Συζητήστε για τον λόγο που είναι σημαντική στην δική σας ζωή: Πες της ότι είστε χαρούμενοι που την βλέπετε. Πείτε της ότι την σκέφτεστε πολύ συχνά και ότι αναρωτιόσαστε τι να κάνει.
- Επικροτήστε την για χαρακτηριστικά/ιδιότητες που μπορεί να ελέγξει: Όταν προσπαθεί σκληρά για κάτι, μην το αφήσετε ασχολίαστο. Πείτε της ότι το βλέπετε και παρακινήστε την να μην παραιτηθεί. Πείτε της “ευχαριστώ” που είναι ευγενική με τους άλλους ανθρώπους. Κάντε της ένα θετικό σχόλιο που έχει αυξημένη περιέργεια για όσα παρατηρεί.
Όλες αυτές οι ιδέες λειτουργούν εξίσου καλά και για τα αγόρια, φυσικά. Απλά, τείνουμε να μην είμαστε τόσο προκατειλημμένοι στην εξωτερική εμφάνιση των μικρών αγοριών.
Ένα σημαντικό καθήκον κάθε γονιού είναι να επικοινωνούν στο παιδί τις αξίες τους στην ζωή. Μην αφήνετε μια “αυτοματοποιημένη” γλωσσική συνήθεια να στέλνει διαρκώς ακούσια μηνύματα στα κοριτσάκια, ότι το “φαίνεσθαι” είναι πιο σημαντικό από το πώς σκέφτονται, αισθάνονται ή συμπεριφέρονται.