Το χρόνιο στρες βλάπτει σοβαρά την αντίληψη του ήχου: Γιατί συμβαίνει αυτό

Το χρόνιο στρες είναι γνωστό ότι επηρεάζει αρνητικά τη μάθηση και τη λήψη αποφάσεων, αλλά μπορεί να επηρεάσει και την ακοή μας; Ως φαίνεται ναι και μάλιστα με τρόπο που δεν θα περίμενε κανείς, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

«Γνωρίζουμε ότι το χρόνιο στρες αποτελεί παράγοντα κινδύνου για αρκετές ψυχιατρικές και αισθητήριες διαταραχές. Λίγες μελέτες, όμως, έχουν εξετάσει αν και τι είδους συνέπειες θα μπορούσε να έχει σε βασικές λειτουργίες του εγκεφάλου», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Jennifer Resnik, από το Τμήμα Επιστημών Ζωής του Πανεπιστημίου Ben-Gurion, στο Ισραήλ.

Η Dr. Resnik και οι συνεργάτες της εστίασαν την έρευνά τους σε μία από αυτές τις βασικές λειτουργίες, την επεξεργασία του ήχου. Στο πλαίσιό της, περιόριζαν για μισή ώρα την ημέρα και επί επτά ημέρες την κινητικότητα ομάδας ποντικιών, τοποθετώντας τα σε έναν σωλήνα.

Ο περιορισμός αυτός τους προκαλούσε ήπιο στρες, καθώς αυξάνονταν τα επίπεδα των ορμονών του στον οργανισμό τους. Μάλιστα παρέμεναν αυξημένα για μία ώρα μετά την αποδέσμευσή τους.

Καθώς περνούσαν οι ημέρες, τα επίπεδα των ορμονών αυτών άρχισαν να είναι αυξημένα και πριν από τον περιορισμό της κινητικότητας. Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι το στρες των ζώων γινόταν χρόνιο.

Η χρονιότητα συνδυάστηκε με αλλαγή στη συμπεριφορά τους τις ώρες που κινούνταν ανεμπόδιστα σε μεγάλους χώρους. Στην πραγματικότητα, επιδείκνυαν μειωμένα επίπεδα δραστηριότητας, έναντι του φυσιολογικού.

Οι ερευνητές τα εξέθεταν επίσης μέρα παρά μέρα σε διαφορετικής έντασης «λευκούς ήχους». Ο λευκός ήχος (ή λευκός θόρυβος) περιέχει όλες τις συχνότητες που μπορεί να ακούσει το αυτί. Οι συχνότητες αυτές όμως είναι αναμεμιγμένες μεταξύ τους και ακούγονται με τυχαία σειρά, δημιουργώντας έναν ακαθόριστο, μονότονο ήχο.

Παραδείγματα λευκών ήχων είναι π.χ. το θρόισμα των φύλλων, ο ήχος της θάλασσας ή του νερού σε έναν καταρράκτη ή ακόμα και το «χσσσσσ» ενός χαλασμένου ραδιοφώνου.

Επιλεκτική ακοή

Οι ερευνητές εξέτασαν πως αντιδρούσαν τα ζώα στους λευκούς ήχους. Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση PLOS Biology. Όπως γράφουν, το χρόνιο στρες έπληττε με την πάροδο του χρόνου την αντίληψη του ήχου. Στην πραγματικότητα, έδειχναν να μην αντιλαμβάνονται όπως παλαιότερα την έντασή του.

Έτσι, οι πιο χαμηλοί ήχοι προκαλούσαν ολοένα πιο αδύναμες αντιδράσεις εκ μέρους τους. Εξακολουθούσαν να αντιδρούν στους ήχους μόνο όταν ήταν δυνατοί ή δυνάμωναν.

Περαιτέρω έρευνες έδειξαν ότι αυτό οφειλόταν στην ενεργοποίηση ορισμένων κυττάρων του εγκεφάλου λόγω του χρόνιου στρες και στην αδρανοποίηση ορισμένων άλλων. Οι αντιδράσεις αυτές είχαν ως συνέπεια να αμβλύνονται οι ήχοι.

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι «το χρόνιο στρες δεν επηρεάζει μόνον τις αντιδράσεις μας στα συναισθηματικώς φορτισμένα ερεθίσματα. Επεμβαίνει και στις αντιδράσεις μας στα καθημερινά, ουδέτερα ερεθίσματα», είπε η Dr. Resnik.

Αυτό είναι σημαντικό διότι υποδηλώνει ότι ο εγκέφαλος προσαρμόζεται όταν νιώθει επίμονα πιεσμένος, «σβήνοντας» τις αντιδράσεις του σε ορισμένα ακουστικά ερεθίσματα.

Με αυτό τον τρόπο, ο ακουστικός φλοιός του εγκεφάλου μειώνει το φορτίο επεξεργασίας που καλείται να διαχειριστεί λόγω του στρες. Έτσι κάνει «συντήρηση δυνάμεων» και τις ανακατευθύνει στις διεργασίες όπου πραγματικά είναι απαραίτητες.

Φωτογραφία: iStock