γράφει η Ιωάννα Θεοδωρακοπούλου, ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια, ειδική γονιμότητας
Το περιβάλλον τους προσπαθεί να τις κάνουν να χαλαρώσουν συμβουλεύοντάς τους να το βγάλουν απ` το μυαλό τους και θα έρθει. Τέτοιου είδους συμβουλές μπορεί τη δεδομένη στιγμή να προκαλούν έως και οργή αλλά μπορεί και να έχει μια δόση αλήθειας.
Από την στιγμή που το ζευγάρι παίρνει την απόφαση, η όποια χρονική καθυστέρηση εκπλήρωσης αυτής της επιθυμίας τους προκαλεί αναστάτωση.
Και σε αυτό, ο καθοριστικός παράγοντας δεν είναι πάντοτε το χρονικό διάστημα κατά το οποίο προσπαθούν και δεν τα καταφέρνουν. Είναι σημαντικό να τονίσω ότι αρκετές φορές η υπερβολική επικέντρωση σε αυτό που δεν έχουν (ακόμα!) μπορεί να οδηγήσει σε εμμονή και όσο περισσότερο εστιάζουν στο αρνητικό, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχουν να βιώσουν καταθλιπτικά συναισθήματα. Είναι λοιπόν καθοριστικό το πώς θα λειτουργήσουν ενώ προσπαθούν, προκειμένου να φτάσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα σωματικά και ψυχικά υγιείς με αποθέματα ενέργειας, θετική στάση για τη ζωή τους και τον απαραίτητο ενθουσιασμό για το νέο μέλος της οικογένειάς τους.
Όσο δύσκολο είναι να είσαι θετικός ενώ προσπαθείς να αποκτήσεις παιδί, τόσο εύκολο είναι να σκεφτείς αρνητικά.
Δεν υπάρχει στο μυαλό ότι θα αντιμετωπίσεις δυσκολία για εγκυμοσύνη ενώ οι περισσότεροι θεωρούν ότι την επομένη της διακοπής της αντισύλληψης, η εγκυμοσύνη είναι εφικτή. Το ζευγάρι βρίσκεται αντιμέτωπο με μηνιαίους κύκλους απογοήτευσης και ελπίδας οι οποίοι συχνά δημιουργούν την ανάγκη προστασίας του εαυτού τους από τις συναισθηματικές μεταπτώσεις προ της σύλληψης. Και τότε συνήθως χάνουν την επιθυμία συνέχισης των προσπαθειών και βιώνουν συναισθήματα κατάθλιψης. Μαζί αλλά και στο ατομικό του ο καθένας μπορεί να βρει τους κατάλληλους τρόπους διαχείρισης του στρες με απώτερο σκοπό να μην σαμποτάρουν την προσπάθεια που κάνουν.
Η επαφή με τον γιατρό θα τους δώσει οδηγίες σε περίπτωση που είτε υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο ιστορικό τους και χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις, είτε δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια παθολογία. Αν εντοπιστεί κάτι, η σωστή καθοδήγηση και παρέμβαση θα τους φέρει κοντά σε όποιες εναλλακτικές έχουν μέσω της τεχνολογίας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Λόγω της φύσης της ιατρικής παρέμβασης, αισθάνονται ότι οι πιο προσωπικές τους πτυχές εκτίθενται στο εργαστήριο.
Έτσι το σεξ μπορεί να γίνει αγγαρεία καθώς οι προϋποθέσεις είναι ο προγραμματισμός ή εκσπερμάτιση σε δοχείο. Με την εξωσωματική, το σεξ δεν είναι αναγκαίο και αυτό από μόνο του μπορεί να αλλοιώσει την σεξουαλική σχέση. Η σεξουαλικότητα του ζευγαριού πρέπει να διατηρηθεί ζωντανή – εντός κι εκτός ημερών ωορρηξίας . Δεν χρειάζεται να συζητούν για το θέμα όταν είναι στο κρεβάτι αλλά οπουδήποτε αλλού. Το φλερτ και οι εκπλήξεις πρέπει να χαρακτηρίζουν τη καθημερινότητά τους.
Πόσες φορές παρερμηνεύεται η αντίδραση του άνδρα παρουσία αρνητικού τεστ εγκυμοσύνης, ιδίως όταν προσπαθώντας να διατηρήσει την ψυχραιμία του, δεν το κάνει μεγάλο ζήτημα αντιθέτως δείχνει αισιόδοξος ότι θα τα καταφέρουν τον επόμενο μήνα, και συνεχίζει οτιδήποτε έκανε νωρίτερα. Η καλή επικοινωνία στο ζευγάρι είναι το κλειδί για μια καλή σχέση εν γένει πόσο μάλλον ενώ προσπαθούν για έναν τόσο σημαντικό κοινό στόχο. Αν δεν βρίσκονται στην ίδια σελίδα, η ένταση είναι στην γωνία καθώς πολύ εύκολα ξεκινάει το παιχνίδι των αλληλοκατηγοριών. Κάθε έμμηνος ρύση αποτελεί έναν θάνατο για το ζευγάρι. Αν δεχτούν την πραγματικότητα, θα μπορούν να προσαρμόζονται και να ωριμάζουν όλο και περισσότερο ως ζευγάρι, έχοντας την δύναμη να μετατρέψουν την θλίψη και το πένθος σε δύναμη.
Ένα άλλο αρκετά δυνατό συναίσθημα είναι η ζήλεια που συχνά βιώνει μια γυναίκα και μπορεί να επιβαρύνει την προσπάθεια ιδίως όταν κάποια φίλη είναι έγκυος χωρίς προσπάθεια. Μοιάζει όλοι να αποκτούν μωρό εύκολα.
Είναι απαραίτητο να αναγνωρίσουν την απαισιόδοξη λογική για να διαμορφώσουν μια πιο ρεαλιστική αντίδραση συνειδητοποιώντας ότι αν ήταν τόσο εύκολο, δεν θα υπήρχαν κλινικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Η ίδια θα αποφασίσει τι θέλει να μοιραστεί με τη φίλη της αφού πρώτα δεχτεί ότι ζηλεύει και αξιολογήσει την σχέση τους.
Μελανό σημείο των προσπαθειών οι επαναλαμβανόμενες αποτυχίες.
Το σοκ και ο φόβος είναι αναμενόμενα αλλά πρέπει να τα διαχειριστούν με συνεχή υπενθύμιση ότι πάντα υπάρχει ένα επόμενο βήμα. Ορισμένες φορές το επόμενο βήμα είναι τρομακτικό αλλά κάθε βήμα τους φέρνει πιο κοντά στον στόχο. Και αυτό ισχύει για κάθε κατάσταση όπου δεν πραγματοποιείται με ευκολία ή άμεσα, ο στόχος.
Για την μείωση της πίεσης και της ανησυχίας θα βοηθήσει η ενασχόληση με δραστηριότητες που απολάμβαναν πριν ξεκινήσουν την προσπάθεια ή πριν διαγνωστούν υπογόνιμοι.
Αλλιώς το project της εγκυμοσύνης γίνεται το μόνο ενδιαφέρον τους – εμμονή.
Η προσπάθεια είναι γεμάτη αναμονές : Tης περιόδου, των αποτελεσμάτων των τεστ, της σωματικής και συναισθηματικής ανάρρωσης, του δότη ή παρένθετης, της χοριακής και υπέρηχου, της γονιμοποίησης στο εργαστήριο, και των 2 εβδομάδων για να ανακαλύψουν αν υπάρχει εγκυμοσύνη. Πρέπει να αναπτύξουν υπομονή ο ένας με τον άλλον, ο ένας για τον άλλον, και μαζί για τη διαδικασία.
Ζωτικής σημασίας η θετική στάση.
Η αρνητικότητα αποτελεί στρες για το σώμα και οι ορμόνες παίζουν σημαντικό ρόλο στην γονιμότητα. Το σώμα μας φτιάχτηκε για να κυοφορεί ενώ τρέχει να ξεφύγει από τα άγρια ζώα. Σήμερα τα άγρια ζώα είναι το εργασιακό στρες, το οικονομικό στρες, το οικογενειακό στρες, το στρες του ανθυγιεινού τρόπου ζωής, το στρες των αρνητικών συναισθημάτων. Όταν η σύλληψη γίνεται άγχος, το σώμα το αναγνωρίζει ως ένα συναίσθημα μάχης ή φυγής και αντιδρά ανάλογα. Αν τα συναισθήματα που βιώνει το σώμα μιας γυναίκας είναι ματαίωση, θυμός, απελπισία, κατηγόρια, και θλίψη τότε αυτό θα ζει. Η μετρίαση της αρνητικότητας και η διατήρηση θετικής στάσης πριν την σύλληψη, εντός ή εκτός υποβοηθούμενης παραγωγής, συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση χαμηλών επίπεδων στρες και περιορισμού των πιθανοτήτων να αναπτύξουν εμμονή.
Ο ρόλος του ψυχολόγου
Η συμβουλευτική με εξειδικευμένο σε θέματα υπογονιμότητας και εγκυμοσύνης επιστήμονα, είναι απαραίτητη καθώς η γυναίκα, ο άνδρας ή το ζευγάρι χρειάζεται κάποιον με γνώση του τι βιώνουν ώστε να βοηθήσει στην εξωτερίκευση και διαχείριση συναισθημάτων σύγχυσης, στεναχώριας, μοναξιάς, ματαίωσης, θυμού, άγχους ή και κατάθλιψης. Κάποιες φορές χρειάζεται να στρέψουν την προσοχή τους στο παρελθόν και να επεξεργαστούν θέματα όπως φόβοι για εγκυμοσύνη ή τοκετό, την σχέση με τους γονείς ή πράγματα που ανησυχούν μην μεταφέρουν στο παιδί. Επιπλέον το γεγονός ότι δεν περίμεναν να συναντήσουν δυσκολία, δικαιολογεί το σοκ που βιώνουν.
Πρέπει να δεχτούν ότι δεν μπορούν να αλλάξουν τις συνθήκες, αλλά πώς αντιμετωπίζουν την πρόκληση. Θα τους κάνει να νοιώσει καλύτερα και να μειώσει και τα επίπεδα τους στρες. Ίσως είναι η καταλληλότερη στιγμή να μάθουν να φροντίζουν τον εαυτό τους κάνοντας πράγματα που αγαπούν. Αυτό θα βοηθήσει να μάθουν να κλείνουν τον διακόπτη και να χαλαρώνουν. Τους τονίζω ότι πρέπει να βρίσκουν κάθε μέρα χρόνο για τον εαυτό τους ώστε να περιορίσουν την εστίαση στο αποτέλεσμα και να αξιολογούν τον εαυτό τους ως μέρος της διαδικασίας. Γι` αυτό είναι σημαντικό να είναι υγιείς και ρεαλιστές.
Είναι γεγονός ότι το σύνηθες είναι πιο βολικό παρ` όλο που η ζωή αλλάζει.
Μερικές αλλαγές είναι μέρος της φυσικής διαδικασίας. Η υπογονιμότητα είναι μία εξ` αυτών. Αυτή η ανεπιθύμητη αλλαγή έρχεται αιφνιδιαστικά και μοιάζει βίαιη. Αντανακλαστικά μπορεί το ζευγάρι να αντιδράσει αρνητικά ή και αμυντικά στις αλλαγές που φέρνει η υπογονιμότητα ή μπορεί να επιλέξει να μάθει να διαχειρίζεται την ματαίωση και τις απογοητεύσεις. Και οι δύο πρέπει να δουν αυτή την πρόκληση ως μια κατάσταση που θα τους δυναμώσει και μόνο ως δυνατοί θα μπορέσουν να πραγματώσουν την επιθυμία τους.