Δύσκολη είναι η ζωή για τους περισσότερους ενήλικες που έχουν κάποια τροφική αλλεργία ή φροντίζουν παιδί που πάσχει από αυτήν. Όπως αποκαλύπτει νέα, διεθνής μελέτη η συντριπτική πλειονότητα καταβάλλονται ψυχικά από την πάθησή τους και ζουν με συνεχές άγχος, φόβο και ψυχολογική επιβάρυνση.
Ωστόσο λιγότεροι από ένας στους πέντε απευθύνονται σε ειδικό στην ψυχική υγεία για να λάβουν βοήθεια.
Οι τροφικές αλλεργίες είναι πολύ συχνές. Υπολογίζεται ότι προσβάλλουν το 4-8% των παιδιών, με τα ποσοστά να είναι υψηλότερα στις μικρές ηλικίες. Προσβάλλουν επίσης έως και το 10% των ενηλίκων – ποσοστό που δείχνει να αυξάνεται, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες.
Η τροφική αλλεργία, όμως, δεν είναι απλή κατάσταση. Σχετίζεται με σημαντικά μειωμένη ποιότητα ζωής και ψυχολογική επιβάρυνση, αφού οι ασθενείς πρέπει μονίμως να προσέχουν τι και που τρώνε.
Στη νέα μελέτη οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Aston, στην Αγγλία, θέλησαν να εξακριβώσουν την έκταση της ψυχικής επιβάρυνσης σε ασθενείς από πολλές χώρες του κόσμου.
Η μελέτη
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση Allergy. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, ενέταξαν στη μελέτη τους:
- 1.329 ενήλικες που έπασχαν από τροφική αλλεργία (ασθενείς)
- 1.907 ενήλικες που φρόντιζαν παιδιά με τροφική αλλεργία (φροντιστές)
Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν αναλυτικά διαδικτυακά ερωτηματολόγια για την ζωή και την ψυχική διάθεσή τους. Συνολικώς ζούσαν σε 20 χώρες του κόσμου. Οι περισσότεροι προέρχονταν από:
- Αυστραλία
- Βραζιλία, Καναδά και ΗΠΑ
- Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Βρετανία
Η μέση ηλικία τους ήταν τα 38 έτη. Οι πιο συχνές τροφικές αλλεργίες ήταν στα φιστίκια (36,1%), στα καρύδια (30,6%) και στο αγελαδινό γάλα (26,9%).
Σχεδόν οι μισοί από τους ασθενείς (το 49,1%) είχαν συνταγή γιατρού για ένεση αδρεναλίνης (επινεφρίνης). Η ένεση αυτή χρησιμοποιείται σε περίπτωση αναφυλαξίας (είναι η πιο επικίνδυνη μορφή αλλεργικής αντίδρασης). Ωστόσο λίγο περισσότεροι (το 50,1%) είχαν ιστορικό αναφυλαξίας από την τροφική αλλεργία τους.
Τα ευρήματα
Όπως έδειξαν οι απαντήσεις τους, τα τρία τέταρτα των ασθενών (το σχεδόν 68%) και λίγο περισσότεροι φροντιστές (το σχεδόν 77%) αντιμετώπιζαν συναισθηματική δυσφορία λόγω της τροφικής αλλεργίας.
Στους περισσότερους, η δυσφορία αυτή εκδηλωνόταν με συνεχές άγχος για μία επικείμενη σοβαρή αλλεργική αντίδραση. Το άγχος αυτό ανέφεραν το 64% των ασθενών και το 74% των φροντιστών.
Σε πολλές περιπτώσεις (στο 62%) οι ασθενείς ένιωθαν ταυτοχρόνως άγχος γενικά για τη ζωή τους με την τροφική αλλεργία. Πάνω από τους μισούς από αυτούς (το 54%) ένιωθαν θλίψη για τον αντίκτυπο της τροφικής αλλεργίας στη ζωή τους. Επιπλέον, πάνω από το ένα τρίτο (το 35%) ανησυχούσαν για τον εκφοβισμό (bullying) που θα δέχονταν για την αλλεργία τους.
Στον αντίποδα, ο μεγαλύτερος φόβος των φροντιστών ήταν πώς να εμπιστευτούν άλλο άτομο να φροντίζει το παιδί τους. Τον φόβο αυτό εξέφρασε το 71% εξ αυτών.
Σε σχεδόν έξι στις δέκα περιπτώσεις (στο 59,7%) ο φόβος αυτός πήγαζε από την αίσθηση ότι οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν τη σοβαρότητα της τροφικής αλλεργίας. Αυτό ίσχυε ακόμα κι όταν την εξηγούσαν σε άλλα άτομα.
Όπως εξ άλλου ανέφεραν οι ασθενείς, έτσι και πολλοί φροντιστές (το 56%) ένιωθαν θλίψη για τον αντίκτυπο που έχει η τροφική αλλεργία στη ζωή τους.
Περισσότεροι από τους μισούς φροντιστές (το σχεδόν 52%) είπαν ότι και τα παιδιά τους με την τροφική αλλεργία είχαν ψυχική επιβάρυνση από αυτήν. Οι κυριότερες αιτίες ήταν η θλίψη για τον αντίκτυπό της στη ζωή τους (57% των παιδιών) και το άγχος για μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση (56%).
Δεν ζητούν βοήθεια
Μολονότι, όμως, η τροφική αλλεργία ασκεί τόσο σημαντική ψυχολογική πίεση σε ασθενείς και φροντιστές, ελάχιστοι είχαν απευθυνθεί σε ειδικούς στην ψυχική υγεία για βοήθεια.
Ειδικότερα, μόνο το 19,4% των ασθενών και το 13,9% των φροντιστών είχαν αξιολογηθεί ψυχικώς από έναν ειδικό. Το αντίστοιχο ποσοστό στα παιδιά με τροφική αλλεργία των φροντιστών ήταν σχεδόν 16%. Το κύριο εμπόδιο στο να αναζητήσουν βοήθεια για το άγχος και τη θλίψη τους ήταν το κόστος, είπαν.
«Η έρευνά μας αποκαλύπτει μία σημαντική, ανεκπλήρωτη ανάγκη για ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών με τροφική αλλεργία και των φροντιστών», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Rebecca Knibb, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Aston. «Το κόστος της ψυχολογικής υποστήριξης αποτελεί σημαντικό εμπόδιο σε όλες τις χώρες. Είναι σαφές ότι πρέπει να αναπτυχθούν στρατηγικές παροχής δωρεάν και εύκολα προσβάσιμης ψυχολογικής βοήθειας στους πληθυσμούς αυτούς».
Φωτογραφία: iStock