Δείτε από τι εξαρτάται η σεξουαλική ικανοποίηση!

Iatropedia
01 Απριλίου 2015 | 15:05

Η σεξουαλική ικανοποίηση είναι ένα από τα βασικά συστατικά μίας σχέσης. Εντούτοις, είναι δύσκολο να ορίσουμε τι ακριβώς είναι η σεξουαλική ικανοποίηση. Συχνά η σεξουαλική ικανοποίηση στα πλαίσια μίας σχέσης συγχέεται με την απουσία δυσλειτουργιών ή εν γένει προβλημάτων σε ότι αφορά τη σεξουαλική διάσταση της σχέσης αυτής. Όμως, όπως η απουσία συναισθηματικής ανεπάρκειας ή κατάθλιψης δεν συνεπάγεται αυτόματα και ευτυχία, έτσι και η απουσία δυσλειτουργιών στη σεξουαλική ζωή ενός ζευγαριού δεν συνεπάγεται και σεξουαλική ικανοποίηση για τους συντρόφους.

Του Μενέλαου Κ. Λυγνού Μαιευτήρα Χειρουργού Γυναικολόγου

Επομένως θα μπορούσαμε σχηματικά να αντιμετωπίσουμε τη σεξουαλική ικανοποίηση σαν μία κλίμακα. Στο ένα άκρο της κλίμακας αυτής τοποθετείται η απόλυτη σεξουαλική δυσλειτουργία και στο άλλο άκρο η απόλυτη σεξουαλική ικανοποίηση.

Τη δεκαετία του ’90 οι Kelly-Ann Lawrance και E. Sandra Byers, προκειμένου να αναλύσουν την ουσία της σεξουαλικής ικανοποίησης ανέπτυξαν τη θεωρία της διαπροσωπικής ανταλλαγής σεξουαλικής ικανοποίησης (The Interpersonal Exchange Model of Sexual Satisfaction).

Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή ο καθένας εκ των συντρόφων σε ένα ζευγάρι προσδίδει στα διάφορα στοιχεία, που συνθέτουν την ερωτική σχέση θετικό ή αρνητικό πρόσημο. Τα στοιχεία της σχέσης, τα οποία αντιμετωπίζονται με θετική διάθεση, έχουν την έννοια της ανταμοιβής (reward), ενώ αντίστοιχα τα στοιχεία, που αντιμετωπίζονται με αρνητική διάθεση, έχουν την έννοια της ζημίας (cost). Καθένας εκ των συντρόφων έχει προσωπική άποψη ως προς το τι συνιστά ανταμοιβή και τι συνιστά ζημία μέσα στην ερωτική σχέση και προσπαθεί να μεγιστοποιήσει τις ανταμοιβές και να ελαχιστοποιήσει τις ζημίες.

Στο σημείο αυτό θα ήταν να δοθούν κάποιες εξηγήσεις ως προς τον ορισμό των εννοιών της ανταμοιβής και της ζημίας στα πλαίσια μιας ερωτικής σχέσης. Ως ανταμοιβές εκλαμβάνονται τα στοιχεία αυτά της ερωτικής σχέσης, που επιφέρουν ευχαρίστηση και ικανοποίηση. Αντίθετα, ως ζημίες εκλαμβάνονται τα στοιχεία αυτά, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν σωματικό πόνο, αμηχανία, ντροπή, συναισθηματική πίεση ή απαιτούν προσπάθεια.

Τόσο οι ανταμοιβές, όσο και οι ζημίες μπορεί να είναι σωματικής ή συναισθηματικής φύσης ή να σχετίζονται με συγκεκριμένες συμπεριφορές. Οι Lawrance και Byers παρατήρησαν πως οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εκλάβουν συναισθηματικά στοιχεία μιας σχέσης ως ανταμοιβές («με αγαπάει και με κάνει να αισθάνομαι σημαντική»), ενώ σωματικά στοιχεία της σχέσης ή συγκεκριμένες συμπεριφορές, είναι πιο πιθανό να τα εκλάβουν ως ζημίες («αναγκάζομαι κατά την επαφή να κάνω πράγματα, που δεν αρέσουν σε εμένα, αλλά αρέσουν σε αυτόν»).

Ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης, που απολαμβάνουν οι σύντροφοι στα πλαίσια μιας ερωτικής σχέσης φαίνεται πως εξαρτάται από την επίτευξη ισορροπίας σε τέσσερα επίπεδα της σχέσης αυτής.

Σε ένα πρώτο επίπεδο, ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης αυξάνεται, όσο ο συναισθηματικός σύνδεσμος των δύο συντρόφων βαθαίνει.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης συνδέεται με την μεγιστοποίηση των ανταμοιβών και ελαχιστοποίηση των ζημιών.

Σε ένα τρίτο επίπεδο ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης αυξάνεται όσο το επίπεδο των ανταμοιβών και των ζημιών πλησιάζει τις προσδοκίες, που ο καθένας τρέφει για την ερωτική σχέση του. Οι προσδοκίες αυτές είναι χρήσιμο να αξιολογούνται στα πλαίσια της σχέσης, ώστε να παραμένουν ρεαλιστικές.

Το τέταρτο και τελευταίο επίπεδο της σχέσης από το οποίο εξαρτάται η σεξουαλική ικανοποίηση αναφέρεται στην ύπαρξη μιας αίσθησης ισότητας και ισοτιμίας μεταξύ των συντρόφων. Η σεξουαλική ικανοποίηση είναι μεγαλύτερη, όταν το καθένα εκ των μελών του ζευγαριού αισθάνεται πως απολαμβάνει την ίδια ισορροπία ανταμοιβών και ζημιών με το έτερο μέλος.

Εδώ θα πρέπει να τονιστεί πως σύμφωνα με τη θεωρία της διαπροσωπικής ανταλλαγής σεξουαλικής ικανοποίησης, ο βαθμός της σεξουαλικής ικανοποίησης δεν εξαρτάται τόσο από την εικόνα, που παρουσιάζει το καθένα από αυτά τα επίπεδα μία δεδομένη χρονική στιγμή, αλλά πρωτίστως από την ιστορία του ζεύγους. Καθένα από τα μέλη του ζευγαριού υποσυνείδητα ανατρέχει στο παρελθόν της σχέσης και από την υποκειμενική εικόνα, που σχηματίζει εξαρτάται και ο βαθμός σεξουαλικής ικανοποίησης, που απολαμβάνει. Έτσι, αν για παράδειγμα η σχέση του ζευγαριού για μεγάλο διάστημα εμφάνιζε περισσότερες ζημίες από ανταμοιβές, μία σύντομη περίοδος αυξημένων ανταμοιβών δεν φαίνεται πως είναι πιθανό να αντισταθμίσει την αρνητική ιστορία και να βελτιώσει το βαθμό σεξουαλικής ικανοποίησης.

Επομένως, η σεξουαλική ικανοποίηση στα πλαίσια μιας ερωτικής σχέσης προϋποθέτει την προσπάθεια αμοιβαίας κάλυψης τόσο των συναισθηματικών αναγκών των συντρόφων, όσο και την επίτευξη επωφελούς ισορροπίας μεταξύ ανταμοιβών και ζημιών, η οποία θα ικανοποιεί κατά το δυνατόν τις προσδοκίες των συντρόφων και εμπεδώνει ένα αίσθημα ισότητας και ισοτιμίας μεταξύ τους.