Μπορεί να φαίνεται σαν ένα περίεργο μέρος να έχεις υπέροχες ιδέες, αλλά οι ερευνητές λένε ότι οι “ιδέες στο ντους” είναι αρκετά συνηθισμένες. Γιατί όμως συμβαίνει σε τόσους πολλούς κάτι τόσο περίεργο;
Αν και προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι γίνονται πιο δημιουργικοί όταν το μυαλό τους περιπλανιέται, μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι αυτές οι διαδικαστικές/ασυνείδητες εργασίες (όπως το ντους) δεν είναι τελικά και τόσο… απερίσκεπτες.
Οι συγγραφείς της μελέτης λένε ότι το μυαλό λειτουργεί πραγματικά καλύτερα όταν υπάρχει ένα “μέτριο επίπεδο δέσμευσης”.
Με απλά λόγια, το να κάνεις κάτι που είναι κατά τ’ άλλα διαδικαστικό ή και βαρετό και δεν απαιτεί καμία σκέψη δεν πυροδοτεί περισσότερη δημιουργικότητα από μια απλή εργασία που απαιτεί λίγη προσοχή από το άτομο.
“Πείτε ότι έχετε κολλήσει σε ένα πρόβλημα”, λέει ο Zac Irving, επίκουρος καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια. «Τι να κάνετε; Μάλλον όχι κάτι που… μουδιάζει το μυαλό, όπως το να βλέπετε μπογιά να στεγνώνει! Αντίθετα, κάντε κάτι για να απασχολήσετε τον εαυτό σας, όπως να πάτε μια βόλτα, να μαγειρέψετε, ή να κάνετε ντους. Όλες αυτές οι δραστηριότητες είναι μετρίως απαιτητικές για τον εγκέφαλο”.
Η περιπλάνηση του μυαλού πυροδοτεί πραγματικά υπέροχες ιδέες;
Η νέα μελέτη διαπίστωσε ότι όταν οι άνθρωποι εκτελούν μη απαιτητικές εργασίες, ο εγκέφαλος τείνει να περιπλανάται. Όταν συμβεί αυτό, η δημιουργικότητα αρχίζει να αυξάνεται.
“Υπήρξε αυτή η έρευνα το 2012, ‘Inspired By Distraction‘ από τον Benjamin Baird και τους συναδέλφους του, που πραγματικά έγινε πασίγνωστη εντός επιστημονικής κοινότητας και στα ΜΜΕ, ενώ ξεσήκωσε την λαϊκή φαντασία, ότι το περιπλανώμενο μυαλό ωφελεί τη δημιουργικότητα”, εξηγεί ο Irving.
Αυτή η ομάδα ζήτησε από τους συμμετέχοντες να βρουν εναλλακτικές χρήσεις για κοινά αντικείμενα (όπως ένα τούβλο) μετά από μια τέτοια περίοδο, όπου οι συμμετέχοντες συμμετείχαν σε διαφορετικές εργασίες με διαφορετικά επίπεδα νοητικής απαίτησης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η λιγότερη διανοητική πρόκληση οδήγησε σε πιο δημιουργική σκέψη.
“Σε σύγκριση με την ενασχόληση με μια απαιτητική εργασία, ή ανάπαυση, η ενασχόληση με μια μη απαιτητική εργασία οδήγησε σε σημαντικές βελτιώσεις στην απόδοση σε προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν προηγουμένως”, ανέφεραν τότε οι συγγραφείς της μελέτης στην έκθεση του 2012.
Ωστόσο, οι μελέτες παρακολούθησης απέτυχαν να επαναλάβουν αυτά τα αποτελέσματα. Ο Irving υποστηρίζει ότι ξέρει το γιατί: “Δεν μετρούσαν πραγματικά την περιπλάνηση του μυαλού”, εξηγεί ο ερευνητής. “Μετρούσαν πόσο αποσπασμένοι ήταν οι συμμετέχοντες».
Ο Irving προσθέτει ότι πολλές από αυτές τις μελέτες χρησιμοποίησαν επίσης φιλικές προς το εργαστήριο εργασίες που δεν βρίσκουν πιστή εφαρμογή στον πραγματικό κόσμο.
“Η τυπική εργασία που χρησιμοποιείται στην έρευνα ονομάζεται Δοκιμή Απόκρισης Διαρκούς Προσοχής. Και αυτό που περιλαμβάνει αυτό το τεστ είναι, για παράδειγμα, να βλέπεις μια ροή ψηφίων, από το 1 έως το 9, και να μην κάνεις κλικ όταν βλέπεις το 3. Αυτή είναι η τυπική μελέτη του είδους. Απλώς δεν έχει καμία εφαρμογή στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Η περιπλάνηση του μυαλού μπορεί να βοηθήσει σε ορισμένα πλαίσια, όπως η βόλτα, αλλά όχι σε άλλα, όπως μια βαρετή ψυχική εργασία”, λέει ο Irving για τη θεωρία του.
Μια μικρή νοητική δέσμευση μπορεί να… εκκινήσει τον εγκέφαλο
Για να αποδείξουν τη θεωρία τους σχετικά με τις “ιδέες στο ντους”, η ομάδα δημιούργησε μια νέα έκδοση αυτού του πειράματος του 2012. Ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να βρουν καλές ιδέες για τη χρήση ενός τούβλου ή ενός συνδετήρα, αφότου πρώτα παρακολουθούσαν βίντεο διάρκειας τριών λεπτών που είτε έδειχνε κάτι βαρετό, είτε κάτι που ενδιέφερε τους συμμετέχοντες.
Μια ομάδα παρακολούθησε ένα “βαρετό” βίντεο με δύο άντρες να διπλώνουν ρούχα. Το άλλο “μετρίως συναρπαστικό” βίντεο περιλάμβανε το διάσημο κλιπ από την ταινία του 1989 “When Harry Met Sally”, όπου ο χαρακτήρας της Meg Ryan προσποιείται οργασμό.
“Αυτό που θέλαμε πραγματικά να μάθουμε δεν ήταν ποιο βίντεο σας βοηθά να γίνετε πιο δημιουργικοί”, εξηγεί ο Irving. “Το ερώτημα ήταν πώς σχετίζεται η περιπλάνηση του μυαλού με τη δημιουργικότητα κατά τη διάρκεια βαρετών και συναρπαστικών εργασιών”.
Αφότου παρακολούθησαν τα βίντεο, οι συμμετέχοντες ανέφεραν πόσο περιπλανήθηκε το μυαλό τους κατά τη διάρκεια της εργασίας. Αν και η περιπλάνηση του μυαλού οδήγησε σε μεγαλύτερο αριθμό ιδεών, αυτό συνέβη μόνο αφότου παρακολούθησαν το πιο “συναρπαστικό” βίντεο. Οι ερευνητές λένε ότι τα αποτελέσματα παρέχουν ένα σχέδιο για την μελέτη του τρόπου με τον οποίο οι εργασίες της πραγματικής ζωής πυροδοτούν τη δημιουργική έμπνευση.
Αν και η ομάδα μπορεί να μην δοκιμάσει αυτή τη θεωρία σε άτομα που κυριολεκτικά κάνουν ντους, σχεδιάζει να κλιμακώσει το πείραμά της ώστε να συμπεριλάβει άτομα που ασχολούνται με άλλες καθημερινές εργασίες, όπως το περπάτημα στον δρόμο.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts.
Πηγές: https://news.virginia.edu, https://studyfinds.org
φωτό: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πώς το στρες επηρεάζει την μνήμη: Εξηγεί πολλά που σας συμβαίνουν καθημερινά
Οι συναισθηματικά ευφυείς άνθρωποι ξεχωρίζουν από αυτές τις συνήθειες που έχουν