Είναι πραγματικά ανάγκη να κάνετε μπάνιο κάθε μέρα;

Μιχάλης Θερμόπουλος
06 Φεβρουαρίου 2022 | 12:00

Ενώ πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το καθημερινό πλύσιμο του σώματος είναι απαραίτητο για την καθαριότητα και την υγιεινή, άλλοι πιστεύουν ότι αφαιρεί από το σώμα τα φυσικά του έλαια και στεγνώνει το δέρμα.

Τι λένε οι ειδικοί γι’ αυτήν τη διαμάχη για το πλύσιμο του σώματος;

Μπάνιο κάθε μέρα, ή όχι;

Όλα ξεκίνησαν όταν διάφοροι celebrities έκαναν την είδηση το ότι δεν αισθάνονται την ανάγκη να κάνουν ντους καθημερινά. Οι ηθοποιοί Kristen Bell και Dax Shepard αποκάλυψαν στο The View ότι έχουν αρχίσει να λούζουν τα παιδιά τους λιγότερο συχνά καθώς μεγαλώνουν.

Στο podcast της Shepard, «Armchair Expert», το διάσημο ζευγάρι Mila Kunis και Ashton Kutcher αποκάλυψαν ότι έχουν επίσης τη συνήθεια να πλένουν τα παιδιά τους κάθε λίγες μέρες.

“Αν μπορείτε να δείτε τη βρωμιά πάνω τους, πλύντε τα. Διαφορετικά, δεν έχει νόημα”, είπε ο Kutcher για τη ρουτίνα τους. Η Kunis πρόσθεσε: “Δεν πλένω το σώμα μου με σαπούνι κάθε μέρα”.

Αν και μερικοί συμφωνούν ότι το καθημερινό μπάνιο δεν είναι πραγματικά απαραίτητο, άλλοι είχαν έντονες αντιδράσεις στις συνήθειες υγιεινής αυτών των διασήμων, χαρακτηρίζοντάς τους αηδιαστικές και χωρίς βασικές αρχές υγιεινής.

Παρά τις διαδικτυακές αντιδράσεις, φαίνεται ότι το καθημερινό μπάνιο γίνεται όλο και λιγότερο δημοφιλές:

Σύμφωνα με δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε από το Millennial Podcast τον Μάιο του 2020, το 55,6 % των ακροατών δήλωσε ότι δεν έκανε ντους καθημερινά καθ’ όλη την καραντίνα.
Επίσης, το 2020, η Daily Mail αποκάλυψε ότι περίπου το 25% των ανθρώπων στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν σταματήσει να κάνουν ντους καθημερινά κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Οι New York Times δημοσίευσαν ένα άρθρο το 2021 με άτομα που αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το καθημερινό ντους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Τι λένε οι ειδικοί για το καθημερινό μπάνιο

Ο Derrick Phillips, δερματολόγος στην κλινική Cadogan στο Λονδίνο, λέει ότι το πλύσιμο μία φορά την ημέρα είναι το βέλτιστο για κοινωνικούς λόγους, αλλά μπορεί να μην είναι απολύτως απαραίτητο για την υγεία σας.

“Το πλύσιμο μία φορά την ημέρα είναι επαρκές για τα περισσότερα παιδιά και ενήλικες, ώστε να διατηρούν ένα κοινωνικά αποδεκτό επίπεδο προσωπικής υγιεινής και καθαριότητας. Το δέρμα αυτοκαθαρίζεται και απολεπίζεται φυσικά. Το τρίψιμο βοηθά στην απομάκρυνση της σωματικής βρωμιάς και ενισχύει την αντίληψη της καθαριότητας, αλλά δεν είναι απαραίτητο», είπε.

Με άλλα λόγια, το καθημερινό ντους θα σας βοηθήσει να μυρίζετε όμορφα και να νιώσετε φρέσκοι και καθαροί, αλλά το να τρίβετε το σώμα σας από το κεφάλι μέχρι τα νύχια κάθε μέρα πιθανότατα δεν θα σας κάνει “καθαρότερο”.

Ορισμένοι ανησυχούν ότι το ντους θα μπορούσε πραγματικά να βλάψει το δέρμα, οδηγώντας σε:

ξηρότητα
ερεθισμό
μόλυνση
διαταραχή του μικροβιώματος του δέρματος

Σύμφωνα με τον δερματολόγο δρ. Adarsh Mudgil, υπάρχουν λίγα επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν τη θεωρία ότι το καθημερινό μπάνιο είναι με κάποιο τρόπο επιβλαβές.

Το καθημερινό μπάνιο “δεν είναι απαραίτητο, αλλά επίσης δεν πιστεύω ότι είναι επιβλαβές για το δέρμα μας, όπως δημοσιεύεται ευρέως στα μέσα μαζικής ενημέρωσης τον τελευταίο καιρό. Το καθημερινό μπάνιο μπορεί να κάνει το δέρμα πιο ξηρό εάν δεν ενυδατώνετε, αλλά αυτό είναι το μόνο που μπορεί να αποδειχθεί. Οι επιπτώσεις του στο μικροβίωμά μας δεν έχουν επιβεβαιωθεί”, λέει ο δρ. Mudgil.

Σύμφωνα με έρευνα του 2018, ορισμένες δερματικές παθήσεις συνδέονται με αλλοίωση του δερματικού μικροβιώματος, αλλά η ίδια μελέτη σημείωσε ότι αυτό το μικροβίωμα ενός υγιούς ενήλικα σταθεροποιείται με την πάροδο του χρόνου, παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές, όπως η συχνότητα του μπάνιου.

Πόσο ποικίλλει στην κοινότητα το πόσο συχνά κάνει μπάνιο ο καθένας

Όπως εξηγούν οι δρ. Phillips και δρ. Mudgil, η βέλτιστη συχνότητα μπάνιου μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τις περιστάσεις και τον τύπο του σώματος.

Λιγότερο συχνό μπάνιο ίσως είναι καλό για άτομα όπως:

μωρά
άτομα με ευαίσθητο δέρμα
άτομα με δερματικές παθήσεις όπως έκζεμα ή ψωρίαση
άτομα που εργάζονται σε εσωτερικούς χώρους σε ένα γραφείο

Από την άλλη, το καθημερινό μπάνιο μπορεί να είναι το καλύτερο για:

παιδιά ή άτομα που λερώνονται πολύ
άτομα που ζουν σε υγρές τοποθεσίες
άτομα που ασκούνται συχνά
όσοι έχουν σωματικά απαιτητικές δουλειές

Μωρά

Σύμφωνα με τον δρ. Phillips, τα νεογέννητα μωρά πρέπει να λούζονται με λιγότερη συχνότητα λόγω του ευαίσθητου δέρματός τους.

“Τα νεογέννητα μωρά και τα βρέφη έχουν λεπτό δέρμα που είναι πιο ευαίσθητο στις επιδράσεις ξήρανσης από το σαπούνι και το ζεστό νερό. Το καθημερινό πλύσιμο είναι πιθανό να είναι υπερβολικό και μπορεί να είναι επιβλαβές για το δέρμα τους«, είπε.

Μικρά παιδιά

Για τα νήπια και τα μικρά παιδιά, το λεπτό δέρμα είναι μικρότερο πρόβλημα. Σύμφωνα με τον δρ. Mudgil, τα παιδιά πρέπει να κάνουν μπάνιο απαλά (όχι έντονο τρίψιμο) καθημερινά και πρέπει επίσης να καθαρίζονται κάθε φορά που λερώνονται για να αποφευχθεί η συσσώρευση ελαίων και η δερματική φλεγμονή.

Τα παιδιά έχουν την τάση να λερώνονται γρήγορα, οπότε φροντίστε να διατηρείτε το σώμα τους καθαρό χωρίς όμως να το τρίβετε υπερβολικά.

Άτομα με ενεργό τρόπο ζωής

Είτε πηγαίνετε συχνά για τρέξιμο, είτε έχετε μια εργασία που περιλαμβάνει εντατική σωματική άσκηση, ανήκετε σε εκείνους που ιδρώνουν πολύ όλη την ημέρα.

Αν θέλετε να πλένετε το σώμα σας περισσότερες από μία φορές την ημέρα, κανένα πρόβλημα! Σύμφωνα με τον δρ. Phillips και τον δρ. Mudgil, το καθημερινό μπάνιο αμέσως μετά την προπόνηση ή την βάρδια σε απαιτητική σωματικά δουλειά είναι το βέλτιστο.

Άτομα που ζουν σε υγρές τοποθεσίες

Όταν ο καιρός είναι υπερβολικά ζεστός, το ανθρώπινο σώμα παράγει φυσικά περισσότερο ιδρώτα για να παραμείνει δροσερό.

Για να διατηρήσετε το δέρμα σας φρέσκο και να μειώσετε τον κίνδυνο συσσώρευσης σμήγματος, ο δρ. Mudgil συνιστά το πλύσιμο του σώματος τουλάχιστον μία φορά την ημέρα κατά τη διάρκεια μεγάλης ζέστης, ή αν ζείτε σε περιοχές με αυξημένη υγρασία.

Άτομα με δερματικές παθήσεις ή ευαισθησία

Εάν έχετε δερματική πάθηση, το μικροβίωμα του δέρματος μπορεί να είναι πιο επιρρεπές σε ερεθισμό. Ο δρ. Phillips προτείνει ότι το καθημερινό μπάνιο μπορεί να μην είναι ιδανικό για εσάς. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να έχουν:

έκζεμα
ψωρίαση
ροδόχρους ακμή
αλωπεκία
σμηγματορροϊκή δερματίτιδα

«Το μπάνιο απογυμνώνει τα φυσικά έλαια από το ανώτερο στρώμα του δέρματος, οδηγώντας σε ξήρανση και ερεθισμό. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματικό σε εκείνους με έκζεμα που έχουν φυσικά ξηρό δέρμα», λέει ο δρ. Phillips.

Συνιστά να αποφύγετε τα προϊόντα με αρώματα και να χρησιμοποιείτε πάντα ένα απαλό σαπούνι και σαμπουάν, όπως κρέμα ή λοσιόν μετά για να βοηθήσετε στην αποκατάσταση της λιπαρότητας στο δέρμα και στην αποφυγή ερεθισμών.

Η ιδανική ρουτίνα για να κάνετε μπάνιο

Οι ειδικοί λένε ότι το καθημερινό μπάνιο είναι ασφαλές για το δέρμα και μπορεί να σας βοηθήσει να έχετε πιο θετικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Ακολουθούν μερικές συμβουλές για το πώς μπορείτε να δημιουργήσετε μια υγιή ρουτίνα:

Λουστείτε καθημερινά εάν αυτό ταιριάζει στον τρόπο ζωής και τον τύπο του σώματός σας
Λουστείτε κάθε δεύτερη μέρα εάν ανησυχείτε για κάποια δερματική κατάσταση
Αποφύγετε τα προϊόντα που στεγνώνουν υπερβολικά την επιδερμίδα σας
Αποφύγετε την χρήση scrubs ή τεχνικών απολέπισης περισσότερες από μία φορές την εβδομάδα
Χρησιμοποιήστε ενυδατικές κρέμες σώματος και λοσιόν μετά από κάθε ντους ή μπάνιο
Αν και το καθημερινό μπάνιο δεν είναι απαραίτητο, ο δρ. Mudgil λέει ότι είναι καλύτερο να μην περιμένετε περισσότερο από δύο ημέρες

“Είμαστε εκτεθειμένοι σε ερεθιστικούς, παθογόνους οργανισμούς και περιβαλλοντικούς ρύπους καθημερινά. Το να τα αφήνουμε στο δέρμα μας για παρατεταμένες περιόδους δεν μπορεί να είναι καλό για εμάς”, λέει ο δρ. Mudgil.

Ο δρ. Phillips συνιστά να εστιάζετε σε περιοχές με τρίχες και σε εκείνες που τείνουν να ιδρώνουν, όπως οι μασχάλες και τα γεννητικά όργανα, μαζί με τα πόδια.

Στην συνέχεια προσέχετε για ερεθιστικά συστατικά στα σαπούνια, όπως:

θειικά άλατα, όπως το λαουρυλοθειικό νάτριο και το θειικό λαουρέθιο νάτριο
κοκαμιδοπροπυλο βεταΐνη (CAPB)
φορμαλδεΰδη
parabens
εξαχλωροφαίνιο
φθαλικές ενώσεις

“Τα συμβατικά σαπούνια και αφρόλουτρα στεγνώνουν πολύ την επιδερμίδα και μπορεί να περιέχουν συστατικά όπως το λαουρυλοθειικό νάτριο που μπορούν να ερεθίσουν το ευαίσθητο δέρμα. Αναζητήστε ενυδατικά σαπούνια και τζελ που περιέχουν υγραντικά στοιχεία όπως η γλυκερίνη, τα οποία βοηθούν στη διατήρηση της υγρασίας στο δέρμα”, είπε χαρακτηριστικά.