Ο επαρκής, καλής ποιότητος ύπνος το βράδυ έχει μετατραπεί για πολλούς από εμάς σε είδος πολυτελείας, με τους σύγχρονους ρυθμούς της ζωής. Έχει, όμως, ζωτική σημασία να τον ανακτήσουμε, ειδάλλως η αρτηριακή μας πίεση κινδυνεύει.
Αυτό υποδηλώνουν ολοένα περισσότερες μελέτες, που δείχνουν ότι ο ανεπαρκής ή/και κακής ποιότητας ύπνος και η υπέρταση είναι αλληλένδετα. Επιπλέον και των δύο η συχνότητα αυξάνεται συνεχώς.
Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από ένας στους τρεις ενήλικες (το 35%) δεν κοιμούνται αρκετά το βράδυ. Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαιτέρως αυξημένο στις ηλικίες 25-44 ετών (φθάνει στο 36,4%).
Επιπλέον, το 30% των ενηλίκων έχουν συμπτώματα αϋπνίας, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου (AASM). Στην χώρα μας, εξ άλλου, 2,5 εκατομμύρια ενήλικες πάσχουν από υπέρταση – πολλοί δίχως να το γνωρίζουν.
Διαβάστε ακόμα ΠΟΥ: Η υπέρταση κοστίζει 20.000 ζωές το χρόνο στη χώρα μας – Πάσχουν 2,5 εκατ. Έλληνες
Ωστόσο ο ανεπαρκής ή/και μη-ποιοτικός ύπνος σχετίζεται με πολλά δεινά, με προεξάρχουσα την υπέρταση. Τη συσχέτιση επιβεβαιώνει νέα μελέτη, η οποία έδειξε πως οι γυναίκες που στριφογυρίζουν άϋπνες στα κρεβάτια τους έχουν
Μία νέα μελέτη, όμως, επιβεβαιώνει πως όσοι δεν κοιμούνται αρκετά το βράδυ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν υπέρταση. Η σχετική μελέτη διεξήχθη σε 66.122 γυναίκες, οι οποίες κατά την έναρξή της είχαν ηλικία 25 έως 42 ετών. Καμία τους δεν έπασχε από υπέρταση το 2001 που άρχισε η μελέτη. Έως το 2017, όμως, σχεδόν τέσσερις στις δέκα (το 39,3%) είχαν αυξημένη αρτηριακή πίεση.
Η συσχέτιση με τον ύπνο
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Hyperntension. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, σε σύγκριση με τις γυναίκες που κοιμόντουσαν όσο έπρεπε (δηλαδή 7-8 ώρες κάθε βράδυ), όσες κοιμόντουσαν λιγότερο είχαν αυξημένο κίνδυνος να εκδηλώσουν υπέρταση. Ειδικότερα, ο κίνδυνός τους ήταν αυξημένος:
- Κατά 10% αν κοιμόντουσαν 5 ώρες ή λιγότερες
- 7% αν κοιμόντουσαν 6 ώρες
Επιπλέον, αυξημένη αρτηριακή πίεση ήταν πιθανότερο να παρουσιάσουν οι γυναίκες που δυσκολεύονταν να αποκοιμηθούν ή να μην ξυπνήσουν τη νύχτα. Μάλιστα, όσο περισσότερες νύχτες περνούσαν άϋπνες ή παλεύοντας με τον ύπνο τους, τόσο περισσότερο κινδύνευαν.
Πιο αναλυτικά, σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν αντιμετώπιζαν διαταραχή ύπνου, όσες είχαν συμπτώματα αϋπνίας διέτρεχαν:
- Κατά 14% μεγαλύτερο κίνδυνο υπέρτασης, αν η αϋπνία τους ήταν περιστασιακή
- Κατά 28% μεγαλύτερο κίνδυνο, αν η αϋπνία τους εκδηλωνόταν τα περισσότερα βράδια
Οι συσχετίσεις αυτές παρέμειναν ισχυρές, όταν οι επιστήμονες έλαβαν υπ’ όψιν άλλους πιθανούς συμβάλλοντες παράγοντες, όπως:
- Το ωράριο εργασίας (π.χ. εργασία τη νύχτα έναντι της ημερήσιας βάρδιας)
- Τον χρονότυπο (αν οι γυναίκες συνήθιζαν να μπαίνουν νωρίς για ύπνο και να ξυπνούν νωρίς το πρωί ή το αντίστροφο)
Οι πιθανές εξηγήσεις
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πως ακριβώς συσχετίζονται ο ύπνος με την αυξημένη πίεση. Εκτιμούν, όμως, ότι η γενικευμένη διαταραχή που υφίσταται ο οργανισμός όταν δεν κοιμόμαστε αρκετά και καλά, ενεργοποιεί αλληλουχία γεγονότων που μπορεί να οδηγούν σε:
- Κατακράτηση νατρίου
- Αρτηριακή δυσκαμψία
- Επιβάρυνση της καρδιακής παροχής (είναι ο όγκος του αίματος που εξωθείται κάθε λεπτό από τις κοιλίες της καρδιάς)
Όλ’ αυτά μπορεί κάλλιστα να ανοίγουν τον δρόμο στην υπέρταση, δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Shahab Haghayegh, ερευνητής στον Τομέα Ιατρικής Ύπνου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Η διαταραχή του κύκλου ύπνου/έγερσης μπορεί επίσης να επηρεάσει τη σύσπαση και τη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τη λειτουργία των κυττάρων, που ρυθμίζουν τον αγγειακό τόνο.
Αν και η παρούσα μελέτη εξέτασε τη συσχέτιση ύπνου και πίεσης μόνο στις γυναίκες, τα ευρήματά της πιθανότατα ισχύουν και για τους άνδρες. Και αυτό διότι προγενέστερες μελέτες έχουν συσχετίσει την έλλειψη ύπνου με αύξηση της αρτηριακής πίεσης και σε αυτούς.
Φωτογραφία: iStock