Iatropedia

Κολλύρια: Τα επικίνδυνα λάθη στη χρήση τους και πώς να προστατευθείτε

eye drops

Πόσο συχνά είναι τα λάθη και ποιες είναι οι κύριες αιτίες και οι πιθανές συνέπειές τους.

Τα λάθη που κάνουμε με τα κολλύρια είναι πολύ συνηθισμένα και μερικά είναι τόσο σοβαρά ώστε μπορεί να δημιουργήσουν άμεσα προβλήματα στα μάτια και στην όραση.

Πολλοί ασθενείς μολύνουν το μπουκαλάκι, επειδή αγγίζουν με αυτό το πρόσωπο ή το μάτι τους. Άλλοι βάζουν περισσότερες σταγόνες απ’ όσες απαιτούνται. Το πιο σοβαρό όμως είναι ότι κάποιοι μπερδεύουν τα κολλύρια για τα μάτια με τις σταγόνες για τα αυτιά (ωτικές σταγόνες) ή άλλες χρήσεις.

Έχει, λ.χ., βρεθεί ότι ποσοστό έως και 80% των ασθενών με γλαύκωμα μολύνουν το κολλύριό τους, αγγίζοντας το μάτι ή το πρόσωπό τους. Έως έξι στους δέκα, εξ άλλου, βάζουν περισσότερη από μία σταγόνα στο μάτι τους.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει πως όσο περισσότερο καιρό χρησιμοποιούνται τα κολλύρια, τόσο πιθανότερο είναι να μολυνθούν από μικρόβια. Μάλιστα αυτό δεν συμβαίνει μόνο σε ασθενείς που τα χρησιμοποιούν μόνοι τους, αλλά παρατηρείται ακόμα και σε νοσοκομεία, αν και με μικρότερη συχνότητα.

Ωστόσο εξαιρετικά σοβαρό είναι να χρησιμοποιεί κανείς στα μάτια του λάθος σταγόνες. Στην πραγματικότητα, «η χρήση ωτικών σταγόνων στα μάτια είναι ένα από τα πιο συχνά σφάλματα που κάνουν οι ασθενείς, συχνότερα οι ηλικιωμένοι» αναφέρει ο χειρουργός οφθαλμίατρος δρ Αναστάσιος Ι. Κανελλόπουλος, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Λάθος σταγόνες

Το λάθος αυτό συνήθως  οφείλεται στο ότι τα μπουκαλάκια μοιάζουν πολύ μεταξύ τους και πολλοί ασθενείς τα φυλάνε στο ίδιο μέρος. Όταν οι ωτικές σταγόνες χρησιμοποιηθούν στα μάτια, προκαλείται γρήγορα:

Ευτυχώς τα συμπτώματα αυτά έχουν σύντομη διάρκεια. Μερικές φορές, όμως, το λάθος δεν γίνεται με ωτικές σταγόνες, αλλά με άλλα προϊόντα, ακόμα και με κόλλες για τεχνητά νύχια.

Από τη δεκαετία του ’80 που άλλαξαν τα μπουκαλάκια στις κόλλες για τα νύχια, έχουν αναφερθεί αρκετά τέτοιου είδους περιστατικά, σύμφωνα με ειδικούς από την Οξφόρδη. Έχουν π.χ. περιπτώσεις ασθενών που υπέστησαν εκδορές στον κερατοειδή χιτώνα των ματιών τους από τις κόλλες που κατά λάθος χρησιμοποίησαν.

Για να μην μπερδεύετε τα κολλύρια μεταξύ τους, ο δρ Κανελλόπουλος παρέχει μερικές πρακτικές συμβουλές:

Να φυλάτε τα μπουκαλάκια στα αρχικά κουτιά τους

Σε αρκετά από αυτά υπάρχουν φωτογραφίες ή σχήματα που δείχνουν για ποιο σκοπό προορίζονται. Κολλύρια, λ.χ., δεν υπάρχουν μόνο για ανθρώπους αλλά και για ζώα. Έτσι, στις αρχικές συσκευασίες μπορεί να υπάρχει ένα μάτι, ένα αυτί, ένα κατοικίδιο ή το σχήμα μιας κόλλας.

Ακόμα, όμως, και αν οι συσκευασίες δεν διαθέτουν τέτοια σχήματα, έως ότου ανοίξετε το κουτί για να πάρετε από μέσα το μπουκαλάκι, θα έχετε δει αν είναι οι σωστές σταγόνες ή όχι.

Μην αποθηκεύετε όλα τα κολλύρια στο ίδιο σημείο

Να τα έχετε σε διαφορετικά σημεία του σπιτιού, για να μην βρίσκονται όλα μαζί και σας μπερδεύουν. Εξαιρετικά σημαντικό είναι να αποθηκεύετε μακριά από τα φάρμακά σας τις κόλλες για τα νύχια και τις σταγόνες για τα ζώα.

Μάθετε τα χρώματα από τα καπάκια

Αν δεν μπορείτε να μάθετε τις ονομασίες των οφθαλμικών σταγόνων, προσπαθήστε να απομνημονεύσετε το χρώμα που έχει το καπάκι τους. Αν έχουν όλες λευκά καπάκια, βάψτε το εσείς με άλλα χρώματα. Χρησιμοποιήστε ανεξίτηλο μαρκαδόρο για τον σκοπό αυτό.

Να διαβάζετε το μπουκαλάκι

Πριν από κάθε χρήση, να αφιερώνετε χρόνο για να διαβάζετε φωναχτά το όνομα και την περιγραφή του σκευάσματος που θα χρησιμοποιήσετε.

Αλλάξτε το πρόγραμμά σας

Φροντίστε να χρησιμοποιείτε διαφορετικές ώρες της ημέρας τα κολλύρια για τα μάτια και τις ωτικές σταγόνες σας.

Να πετάτε τα περισσεύματα

Μόλις ολοκληρώνετε τη θεραπεία σας, να πετάτε το κολλύριο που περίσσεψε. Με αυτό τον τρόπο δεν θα γεμίσετε το σπίτι με μπουκαλάκια, που δεν θα θυμάστε τι είναι.

Ξεπλύνετε με άφθονο νερό

Αν κατά λάθος βάλετε στο μάτι σας ωτικές ή άλλες σταγόνες, ρίξτε άφθονο νερό και καλέστε αμέσως τον οφθαλμίατρό σας.

Φωτογραφία: iStock