Οι καιρικές συνθήκες μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τα συμπτώματα και τις εξάρσεις των ρευματικών παθήσεων, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. Αυτό υποδηλώνουν πολλές μελέτες, αλλά και ανέκδοτες μαρτυρίες των πασχόντων που βλέπουν τις κεφαλαλγίες, τους πόνους στις αρθρώσεις και τα εξανθήματά τους να μεταβάλλονται αναλόγως με τα βαρομετρικά συστήματα, την υγρασία και την ηλιοφάνεια.
Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος αποτελεί μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση. Αναπτύσσεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα στρέφεται λανθασμένα εναντίον του ίδιου του οργανισμού και αρχίζει να επιτίθεται σε διάφορα όργανα και ιστούς.
Οι ακριβείς αιτίες αυτής της επίθεσης δεν είναι γνωστές. Ωστόσο υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ποικίλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την πορεία της νόσου.
Ο λύκος δεν είναι σπάνια πάθηση. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα, παγκοσμίως υπολογίζεται ότι προσβάλλει 3,41 εκατομμύρια ανθρώπους. Τα σχεδόν 3 εκατομμύρια εκτιμάται ότι είναι γυναίκες.
Όπως εξηγεί ο κ. Παναγιώτης Στεργιόπουλος, ειδ. επισκέπτης Υγείας και συνεργάτης της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛΕΑΝΑ), είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν οι ασθενείς με λύκο τι μέτρα πρέπει να λαμβάνουν αναλόγως με τις καιρικές συνθήκες.
Οι χαμηλές θερμοκρασίες συσχετίζονται με εξάρσεις της νόσους. Όταν συνυπάρχουν με υγρασία μπορεί να αυξηθούν οι κεφαλαλγίες και οι πόνοι στις αρθρώσεις και στα άκρα. Αντιθέτως, η έντονη ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει δερματικά εξανθήματα και να επιφέρει άλλες δερματικές αλλοιώσεις.
Η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί επίσης να επιδεινώσει τη φλεγμονή που χαρακτηρίζει τη νόσο. Ωστόσο οι επιδράσεις της μπορεί να εκδηλωθούν όψιμα (1-3 εβδομάδες μετά την έκθεση), με συνέπεια αρκετοί ασθενείς με λύκο να μην αντιλαμβάνονται εύκολα γιατί επιδεινώθηκαν.
Για να προστατευθείτε, ο κ. Στεργιόπουλος συνιστά τα εξής:
Μέτρα για τον χειμώνα
- Λήψη συμπληρώματος βιταμίνης D. Να λαμβάνεται πάντοτε σύμφωνα με τις ανάγκες του ατόμου και με τις οδηγίες του γιατρού του. Ο λύκος έχει συσχετισθεί με τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης αυτής.
- Ενδυμασία με πολλές στοιβάδες ρούχων τις κρύες μέρες του χειμώνα. Είναι απαραίτητο για να αποφευχθεί η απότομη έκθεση στο κρύο
- Χρήση κασκόλ, ζεστών γαντιών και ζεστών καλτσών στους υπαίθριους χώρους όταν έχει πολύ κρύο
- Αποφύγετε να περνάτε μεγάλα χρονικά διαστήματα σε περιβάλλον με χαμηλή θερμοκρασία, ακόμα και εάν έχετε ντυθεί καλά
- Να κάνετε ισορροπημένη διατροφή και πολλά μικρά γεύματα μέσα στην μέρα
- Να καταναλώνετε επαρκείς ποσότητες υγρών
- Η έντονη γυμναστική πρέπει να γίνεται σε κλειστό χώρο για την αποφυγή της έκθεσης των αρθρώσεων και των άκρων στο κρύο
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να κάνετε το αντιγριπικό εμβόλιο. Και αυτό διότι ο λύκος μπορεί να παρουσιάσει έξαρση μετά από μία ιογενή λοίμωξη.
Μέτρα για την ηλιοφάνεια και τη ζέστη
Οι ασθενείς με λύκο πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνουν όλα τα μέτρα προφύλαξης από την ηλιακή ακτινοβολία.
Κατ’ αρχάς, χρειάζονται αντηλιακό τουλάχιστον από τον Απρίλιο έως και τον Οκτώβριο, σε όλα τα τμήματα του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο. Πρέπει να έχει δείκτη προστασίας τουλάχιστον 50 και ιδανικά να είναι κατάλληλο για ασθενείς με λύκο.
Το αντηλιακό πρέπει να εφαρμόζεται το πρωί και τουλάχιστον άλλη μια φορά κατά την διάρκεια της ημέρας. Μελέτες έχουν δείξει πως οι ασθενείς που χρησιμοποιούν τακτικά αντηλιακό έχουν σημαντικά λιγότερες νεφρικές και αιματολογικές διαταραχές αλλά και γενικά νοσηλείες, σε σχέση με όσους δεν το χρησιμοποιούν καθόλου. Είναι επίσης απαραίτητα τα εξής:
- Αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο της ώρες αιχμής (10:00-16:00)
- Χρήση καπέλου και γυαλιών ηλίου όταν υπάρχει ηλιοφάνεια
- Προσοχή στις περιοχές που έχει σκιά ώστε να μην αντανακλάται η ηλικιακή ακτινοβολία σε άλλες επιφάνειες (π.χ. θάλασσα, πλακόστρωτα, τζάμια)
- Χρήση ρούχων με μακριά μανίκια ώστε να περιορίζονται οι περιοχές που έρχονται σε άμεση επαφή με την ηλικιακή ακτινοβολία.
- Χρήση γαντιών εάν είναι απαραίτητη
- Συνέχιση της εκάστοτε φαρμακευτικής αγωγής, ακόμα και στα ταξίδια-διακοπές
- Αποφυγή χρήσης καλλυντικών που καθιστούν το δέρμα ευάλωτο στην ηλιακή ακτινοβολία
- Ισορροπημένη διατροφή και επαρκής λήψη νερού για την αποφυγή αφυδάτωσης
Γενικές οδηγίες
Για να σταθεροποιηθεί ο λύκος είναι σημαντικό να ακολουθείτε μερικά βασικά μέτρα προστασίας:
- Να κάνετε ισορροπημένη διατροφή
- Να αναπαύεστε στη διάρκεια της ημέρας
- Να κοιμάστε επαρκώς και καλά
- Να διαχειρίζεστε το άγχος σας μέσω ευχάριστων δραστηριοτήτων
- Να αποφεύγετε την κοινωνική απομόνωση
- Να λάβετε ψυχολογική υποστήριξη, εάν την χρειάζεστε
- Μην καπνίζετε και μην καταναλώνετε αλκοόλ
«Είναι σημαντικό οι ασθενείς με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο να ακολουθήσουν τα παραπάνω απλά και αποτελεσματικά προληπτικά μέτρα, που θα τους βοηθήσουν να προστατευθούν από τις εποχιακές μεταβολές», τονίζει ο κ. Στεργιόπουλος. «Τα μέτρα αυτά σε συνδυασμό με το εξατομικευμένο πολυεπίπεδο θεραπευτικό πλάνο του ιατρού μπορούν να θέσουν υπό έλεγχο τη νόσο, παρέχοντας καλύτερη ποιότητα ζωής και επιτρέποντας στους ασθενείς να απολαμβάνουν την ζωή τους παρά την ύπαρξη της νόσου».
Φωτογραφία: iStock