Η παρακεταμόλη είναι ένα από τα ευρύτερα χρησιμοποιούμενα φάρμακα, αφού σκέτη ή σε συνδυασμό με άλλες ουσίες περιέχεται σε δεκάδες παυσίπονα και αντιπυρετικά σκευάσματα, αλλά εκ των οποίων έχουν γενικές και άλλα ειδικές χρήσεις.
Πόσα γνωρίζετε όμως στ’ αλήθεια γι’ αυτήν; Ξέρετε, λ.χ., αν είναι ασφαλές να πίνετε αλκοόλ όταν παίρνετε κάποιο σκεύασμα που την περιέχει; Επιτρέπεται ο συνδυασμός της με άλλα παυσίπονα φάρμακα; Πόσο ασφαλής είναι αν την παίρνετε καθημερινά;
Σε αυτά και άλλα συχνά ερωτήματα απαντούν επιστήμονες από το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS).
Πόση ώρα κάνει να δράσει;
Η παρακεταμόλη συνήθως χρειάζεται έως και μία ώρα για να δράσει, ενώ η δράση της διαρκεί έως περίπου 5 ώρες.
Έχω επίμονους πόνους και γι’ αυτό παίρνω καθημερινά παρακεταμόλη. Είναι ασφαλής;
Είναι ασφαλές να παίρνετε τακτικά το φάρμακο για πολλά χρόνια, αρκεί να μην υπερβαίνετε ποτέ τις συνιστώμενες δόσεις. Προσέξτε μήπως άθελά σας την προσλαμβάνετε από διαφορετικά φάρμακα. Μπορεί, π.χ., να παίρνετε ένα χάπι για γρίπη/κρυολόγημα και ένα παυσίπονο με άλλη ονομασία, που όμως την περιέχουν και τα δύο.
Αν την λαμβάνετε συστηματικά (με πρόγραμμα) και ξεχάσετε μία δόση, πάρτε την όταν την θυμηθείτε. Αρκεί να μην γίνει η λήψη τις τέσσερις ώρες που προηγούνται από την επόμενη δόση. Αν βρίσκεστε εντός του περιθωρίου των 4 ωρών, μην πάρετε τη δόση που ξεχάσατε: να περιμένετε την επόμενη.
Να θυμάστε πως αν παίρνετε περισσότερη παρακεταμόλη από τη μέγιστη δόση που συνιστάται καθημερινά, υπάρχει κίνδυνος να παρουσιάσετε τελικά βλάβη στο ήπαρ (συκώτι).
Επιτρέπεται να την παίρνω όταν πρόκειται να οδηγήσω;
Ναι, διότι δεν επηρεάζει την ικανότητα οδήγησης, ποδηλασίας κ.λπ.
Κάνει να πίνω αλκοόλ όταν την έχω λάβει;
Η κατανάλωση μικρών ποσοτήτων συνήθως είναι ασφαλής. Προσπαθήστε να μην υπερβαίνετε τα 1 έως 2 ποτά την ημέρα (ή 14 την εβδομάδα), που είναι η πάγια σύσταση για μέτρια κατανάλωση. Ένα κουτάκι μπύρα θεωρείται ένα ποτό. Το ίδιο και 125 ml κρασί.
Ωστόσο ίσως δεν είναι ασφαλές να πίνετε αλκοόλ όταν παίρνετε παρακεταμόλη, εάν πάσχετε από ορισμένες παθήσεις (π.χ. του ήπατος). Καλύτερα είναι να ελέγχετε στο φύλλο οδηγιών χρήσεως του φαρμάκου που παίρνετε, εάν είναι ασφαλές μαζί με αλκοόλ.
Υπάρχουν τρόφιμα/ροφήματα που πρέπει να προσέχω όταν παίρνω παρακεταμόλη;
Όχι, μπορείτε να τρώτε και να πίνετε φυσιολογικά, με εξαίρεση ό,τι προαναφέρθηκε για το αλκοόλ. Μπορείτε να την παίρνετε ακόμα και με άδειο στομάχι.
Επιτρέπεται ο συνδυασμός της με άλλα παυσίπονα;
Ναι, είναι ασφαλής με άλλα παυσίπονα, όπως η ιβουπροφαίνη, η ασπιρίνη, η κωδεΐνη. Ωστόσο συμβουλευθείτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας, πριν πάρετε και άλλα παυσίπονα.
Όπως προαναφέρθηκε, πολλά φάρμακα περιέχουν παρακεταμόλη, αλλά έχουν διαφορετικές εμπορικές ονομασίες. Πρέπει λοιπόν να βεβαιώνεστε ότι δεν θα πάθετε άθελά σας υπερδοσολογία.
Να θυμάστε επίσης ότι τα διαφορετικά παυσίπονα έχουν άλλο τρόπο δράσης και έτσι επηρεάζουν με διαφορετικό τρόπο κάθε είδος πόνου. Η παρακεταμόλη, λ.χ., ίσως είναι πιο αποτελεσματική για τον πονοκέφαλο, αλλά η ιβουπροφαίνη για τον πονόδοντο.
Διαβάστε ακόμα Καμπανάκι για γνωστό παυσίπονο: Προσέξτε μην παίρνετε μεγάλες δόσεις
Μπορεί να αλληλεπιδράσει με τα αντισυλληπτικά;
Όχι, δεν επηρεάζει κανένα είδος ορμονούχων αντισυλληπτικών, ούτε τα συνδυασμένα, ούτε τα μεμονωμένα. Δεν επηρεάζει επίσης την επείγουσα αντισύλληψη.
Είναι κατάλληλη για όλους;
Μπορεί να μην είναι κατάλληλη για μερικούς ανθρώπους. Δεν ενδείκνυται, λ.χ., για όσους έχουν αλλεργία σε αυτήν. Μπορεί επίσης να μην είναι ασφαλής για όσους έχουν ηπατικά ή νεφρικά προβλήματα, καθώς και για όσους πίνουν πολύ αλκοόλ (πάνω από 14 ποτά την εβδομάδα). Όσοι εξ άλλου ζυγίζουν κάτω από 50 κιλά, μπορεί να χρειάζονται μειωμένη δόση.
Εάν εμπίπτετε σε οποιαδήποτε από τις προαναφερθείσες κατηγορίες, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας πριν πάρετε παρακεταμόλη.
Είναι ασφαλής στην εγκυμοσύνη και τον θηλασμό;
Είναι η πρώτη επιλογή στις εγκύους, διότι δεν βλάπτει το έμβρυο. Το ίδιο ισχύει για τις θηλάζουσες γυναίκες, διότι η ποσότητά της που περνάει στο μητρικό γάλα είναι πολύ μικρότερη απ’ ό,τι εκείνη που χορηγείται στα μωρά όταν είναι άρρωστα.
Φωτογραφία: iStock