Ποια εμβόλια χρειάζονται οι ασθενείς με καρκίνο – Ανανεωμένες κατευθυντήριες οδηγίες

Αναθεωρημένες οδηγίες για τα εμβόλια που χρειάζονται οι πάσχοντες από καρκίνο που έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, εξέδωσε η Αμερικανική Εταιρεία Κλινικής Ογκολογίας (ASCO).

Οι ασθενείς αυτοί έχουν κάποιου βαθμού ανοσοκαταστολή είτε λόγω της νόσου τους καθαυτής, είτε λόγω των θεραπειών στις οποίες υποβάλλονται. Όποια κι αν είναι η αιτία, ο εμβολιασμός εναντίον λοιμογόνων παραγόντων μπορεί να τους προφυλάξει από μία λοίμωξη ή έστω να μειώσει την ένταση των συμπτωμάτων της.

Σύμφωνα με τις νέες οδηγίες της ASCO, οι ενήλικες πάσχοντες από καρκίνο πρέπει να κάνουν τα εμβόλια:

• Για τη γρίπη κάθε χρόνο
• Για την COVID-19 με τη συχνότητα που ορίζουν οι εκάστοτε συστάσεις για τους ασθενείς υψηλού κινδύνου
• Για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) μία φορά (άπαξ), εάν έχουν περάσει τα 60 τους χρόνια
• Για τέτανο/διφθερίτιδα/κοκκύτη μία φορά κάθε 10 χρόνια
• Για ηπατίτιδα Β (συνιστώνται τρεις ή τέσσερις δόσεις) εφ’ όσον έχουν ηλικία 19-59 ετών. Για τους άνω των 60 ετών συνιστάται εμβολιασμός εάν πάσχουν από AIDS, χρόνια ηπατική νόσο ή κάνουν χρήση ενδοφλεβίων ναρκωτικών
• Για τον ιό του έρπητα ζωστήρα συνιστώνται δύο δόσεις με το ανασυνδυασμένο εμβόλιο που έχει λάβει έγκριση
• Για τον πνευμονιόκοκκο συνιστάται μία δόση του 15δύναμου εμβολίου ακολουθούμενη μετά από 8 εβδομάδες από μια δόση του 23δύναμου εμβολίου ή εναλλακτικά εξαρχής με μια δόση του 20δύναμου εμβολίου
• Για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) συνιστώνται τρεις δόσεις για τα άτομα ως 26 ετών και, μετά από εκτίμηση του πιθανού οφέλους, για τα άτομα έως 45 ετών.

Πότε να γίνονται τα εμβόλια

Με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες, ο εμβολιασμός πρέπει να προγραμματίζεται 2-4 εβδομάδες πριν από την έναρξη της θεραπείας για τον καρκίνο. Ειδικά τα εμβόλια που δεν περιέχουν ζώντες μικροοργανισμούς, μπορούν να χορηγούνται και κατά τη διάρκεια των θεραπειών.

Δεν έχει διαπιστωθεί διαφορά στα δεδομένα ασφαλείας από τη χρήση των εμβολίων σε ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοθεραπεία. Οι κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν επίσης όλες οι στενές επαφές των ασθενών με καρκίνο να έχουν προβεί στους εμβολιασμούς που προβλέπονται για την ηλικιακή τους ομάδα.

Εμβόλια για ειδικές ομάδες ασθενών

Υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις για ειδικές ομάδες ασθενών. Είναι οι εξής:

• Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποητικών κυττάρων. Συνιστάται πλήρης επανεμβολιασμός, διότι χάνεται πλήρως η ανοσιακή μνήμη που είχε αποκτηθεί σε παιδική ηλικία. Συνιστάται να αρχίζει από τους 6 μήνες μετά τη μεταμόσχευση. Τα εμβόλια που περιέχουν ζώντες ή εξασθενημένους μικροοργανισμούς πρέπει να αναβάλλονται έως 2 έτη μετά τη μεταμόσχευση. Να χορηγούνται επίσης μόνο επί απουσίας νόσου έναντι του ξενιστή και σοβαρής ανοσοανεπάρκειας. Ο εμβολιασμός για την γρίπη, τον COVID-19 και τον πνευμονιόκοκκο μπορεί να προγραμματίζεται και 3 μήνες μετά τη μεταμόσχευση.
• Όσοι έχουν υποβληθεί σε σπληνεκτομή ή έχουν λειτουργική ασπληνία. Συνιστάται να κάνουν και τα εμβόλια για τον αιμόφιλο της γρίπης και τον πνευμονιόκοκκο.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Ενηλίκων στην Ελλάδα για το 2024 έχει ενσωματώσει το σύνολο σχεδόν των προαναφερόμενων οδηγιών. Είναι σημαντικό, επομένως, να εκτιμώνται όλοι οι ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο για το ιστορικό εμβολιασμών τους και να προγραμματίζονται οι εμβολιασμοί που συνιστώνται από τις κατευθυντήριες οδηγίες και το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.

Τις νέες οδηγίες του ASCO συνόψισαν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα Μιχάλης Λιόντος (επίκουρος καθηγητής Ογκολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Μαρία Καπαρέλου (Δρ. παθολόγος-ογκολόγος) και Θάνος Δημόπουλος (τ. πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής Ογκολογίας – Αιματολογίας, διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής)

Φωτογραφία: iStock