Προστατεύστε την καρδιά σας στις γιορτές – Ποιος κίνδυνος αυξάνεται ραγδαία

Τα τέλη του Δεκεμβρίου είναι συνήθως μία εποχή του χρόνου που το στρες εκτοξεύεται στα ύψη και οι χαμηλές θερμοκρασίες κάνουν δυναμική εμφάνιση, δημιουργώντας την τέλεια «συνταγή» για να αντιμετωπίσει κανείς προβλήματα με την καρδιά του, προειδοποιεί ένας  κορυφαίος  ειδικός από τις ΗΠΑ.

«Όταν κοιτάζουμε τις καμπύλες με τη συχνότητα των εμφραγμάτων, βλέπουμε ότι είναι σχετικά σταθερή στη διάρκεια του έτους με δύο εξαιρέσεις», λέει ο Dr. Donald Lloyd-Jones, καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο  Northwestern, στο Σικάγο, και πρώην πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιάς (AHA).

«Η πρώτη εξαίρεση είναι μία αισθητή μείωση στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Η δεύτερη είναι η ραγδαία αύξηση κατά 30-40% τις δύο τελευταίες εβδομάδες του χρόνου, ιδίως μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς», εξηγεί.

Η πιο αναλυτική μελέτη που έχει διεξαχθεί για το θέμα δημοσιεύθηκε το 2018 στην Βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση (BMJ). Επιστήμονες από τη Σουηδία εξέτασαν 283.014 εμφράγματα που καταγράφηκαν στη χώρα μεταξύ 1998 και 2013.

Όπως διαπίστωσαν, τα εμφράγματα ήταν κατά μέσον όρο αυξημένα κατά 15% την εβδομάδα μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, σε σύγκριση με τις εβδομάδες πριν και μετά από αυτήν. Ωστόσο ο κίνδυνος ήταν ιδιαιτέρως υψηλός την παραμονή των Χριστουγέννων. Ήταν κατά 37% υψηλότερος απ’ ό,τι η αντίστοιχη ημέρα μία εβδομάδα νωρίτερα ή αργότερα.

Ποιοι κινδύνευαν περισσότερο να παρουσιάσουν οξύ πρόβλημα με την καρδιά τους; Τρεις ήταν οι κύριες ομάδες υψηλού κινδύνου:

• Τα άτομα ηλικίας 75 ετών και άνω
• Οι ασθενείς με προϋπάρχοντα καρδιολογικά προβλήματα
• Οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα που αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης

Που οφείλεται ο αυξημένος κίνδυνος

Η αύξηση των εμφραγμάτων στις γιορτές δεν εκπλήσσει τους ειδικούς. «Στη διάρκειά τους αντιμετωπίζουμε ποικίλα στρεσογόνα γεγονότα, τα οποία δεν μας απασχολούν τον υπόλοιπο χρόνο», αναφέρει ο Dr. Donald Lloyd-Jones. «Τα μεγάλα οικογενειακά τραπέζια είναι ένα από αυτά. Το ίδιο και ο προγραμματισμός για ένα ταξίδι και οι αλλεπάλληλες γιορτές και τα πάρτυ στα οποία πηγαίνουμε».

Για την καρδιά μας, η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και του ύπνου επίσης αποτελεί πρόβλημα. Η αυξημένη πρόσληψη λιπαρών και αλκοόλ την επιβαρύνει. Το ίδιο και η  έλλειψη ύπνου από τα ξενύχτια και η μείωση της φυσικής δραστηριότητας.

Χώρια που πολλοί ασθενείς δεν παίρνουν σωστά τα φάρμακά τους, διότι αλλάζουν το πρόγραμμα ύπνου, έγερσης και διατροφής.

Ο ρόλος του κρύου

«Όταν όλ’ αυτά συνδυάζονται με χαμηλές περιβαλλοντικές θερμοκρασίες, οι κίνδυνοι για την καρδιά πολλαπλασιάζονται», προειδοποιεί ο Dr. Donald Lloyd-Jones.

Όπως εξηγεί, όταν εισπνέουμε κρύο αέρα, παγώνει το αίμα στους πνεύμονες με συνέπεια συστολή των αιμοφόρων αγγείων. Τα πρώτα αιμοφόρα αγγεία, όμως, που επηρεάζονται είναι οι στεφανιαίες αρτηρίες, οι οποίες είναι ιδιαιτέρως ευάλωτες στο κρύο.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά επικίνδυνες δραστηριότητες όπως η άσκηση στο κρύο ή το φτυάρισμα του χιονιού, τονίζει. Πόσο μάλλον που με την κίνηση υπερθερμαίνεται το σώμα, ενώ εξακολουθούμε να εισπνέουμε παγωμένο αέρα.

Τα ύποπτα συμπτώματα

Πώς μπορεί όμως να καταλάβει κανείς ότι η καρδιά του έχει αρχίσει να καταβάλλεται από το στρες και το κρύο των ημερών; Δυστυχώς μόνο όταν αρχίσει το έμφραγμα, απαντά ο ειδικός. Τα πιο συνηθισμένα ύποπτα συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν:

• Στους άνδρες: Αίσθημα βάρους-σύνθλιψης στο στήθος, στο μέσον του θώρακα και/ή  αιφνίδια, ανεξήγητη δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια)
• Στις γυναίκες: Τα συμπτώματα τείνουν να είναι πιο αδιόρατα, όπως δύσπνοια, έντονη κόπωση ή αίσθημα ζάλης

Βέβαια, στις γιορτές αυξάνεται και ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου, επισημαίνει. Τα πιθανά συμπτώματά του είναι μούδιασμα/αδυναμία στο χέρι ή/και το πόδι στη μία πλευρά του σώματος, δυσκολίες στην ομιλία, συμπτώματα στο πρόσωπο (π.χ. «κρεμάει» το στόμα, μουδιάζει), δυσκολία στο περπάτημα (αστάθεια βάδισης), ελάττωση της όρασης ή διπλωπία (ο ασθενής βλέπει διπλά είδωλα).

Αν έχετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, πηγαίνετε αμέσως στα επείγοντα του πλησιέστερου νοσοκομείου, συνιστά ο Dr. Lloyd-Jones. «Έχουμε δύο νεκρούς και δύο πνεύμονες, αλλά μόνο μία καρδιά και έναν εγκέφαλο», τονίζει. «Είναι απείρως προτιμότερο να πάτε αναίτια στο νοσοκομείο, παρά να καθυστερήσετε εάν όντως κάτι συμβαίνει. Κάθε λεπτό που περνά είναι κρίσιμο».

Φωτογραφία: iStock