Αν θέλετε να κάνετε μία αλλαγή το 2024 που μπορεί να προσθέσει χρόνια στη ζωή σας, εξετάστε προσεκτικά τις συνήθειες του ύπνου σας. Όχι όμως μόνο τη διάρκειά του, αλλά κυρίως το ωράριο που τηρείτε.
Νέα μελέτη αποκαλύπτει πως το πρόγραμμα που έχουμε στον ύπνο μας είναι πιο σημαντικό για την υγεία από τη διάρκειά του.
Η έλλειψη ύπνου έχει σχετισθεί με πολλά νοσήματα, όπως η καρδιοπάθεια, η νεφροπάθεια, η υπέρταση, η παχυσαρκία, η κατάθλιψη κ.λπ. Εξίσου σημαντικό, όμως, αν όχι περισσότερο, είναι και το ωράριο.
Προγενέστερες μελέτες έχουν συσχετίσει το ακανόνιστο ωράριο ύπνου με αρνητικές εκβάσεις, όσον αφορά:
- Την καρδιομεταβολική υγεία
- Τη γήρανση
- Την καταθλιπτική διάθεση
- Την ποιότητα ζωής
Το συσχετίζουν επίσης με ακανόνιστα γεύμα και ακανόνιστη φυσική δραστηριότητα, που αποδιοργανώνουν τον οργανισμό. Ωστόσο έως τώρα δεν είχε εξεταστεί αν αυτή η απορρύθμιση σχετίζεται και με τη θνησιμότητα.
Η νέα μελέτη
Για να διερευνήσουν το θέμα, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Monash στην Αυστραλία και άλλα ακαδημαϊκά κέντρα εξέτασαν δεδομένα από 60.977 εθελοντές, τους οποίους παρακολούθησαν επί 8 χρόνια. Κατά την έναρξη της μελέτης, η μέση ηλικίας τους ήταν τα 63 έτη. Το 55% ήσαν γυναίκες.
Επί μία εβδομάδα οι εθελοντές φορούσαν ειδικές συσκευές καταγραφής της φυσικής δραστηριότητας. Οι συσκευές λέγονται κινησιογράφοι ή ακτιγράφοι (actigraph) και είναι ευαίσθητοι στην κίνηση. Τα δεδομένα που κατέγραψαν επέτρεψαν στους ερευνητές να υπολογίσουν πότε έμπαιναν οι εθελοντές για ύπνο και πότε ξυπνούσαν, αλλά λαμβάνοντας υπ’ όψιν και:
- Τον ύπνο το μεσημέρι
- Τις διακοπές του ύπνου
- Τις περιόδους που οι εθελοντές έμεναν ξύπνιοι τη νύχτα
Με βάση τα δεδομένα του ύπνου, κάθε εθελοντής βαθμολογήθηκε σε μία κλίμακα από 0 έως 100 όσον αφορά το ωράριο του ύπνου του. Το 100 ήταν ο τέλεια οργανωμένος ύπνος και αφορούσε εθελοντές που καθημερινά έμπαιναν για ύπνο και ξυπνούσαν ακριβώς την ίδια ώρα.
Τα ευρήματα
Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε προσφάτως στην ιατρική επιθεώρηση Sleep. Στη διάρκεια της περιόδου παρακολουθήσεως έχασαν τη ζωή τους 1.859 εθελοντές.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όσοι είχαν βαθμολογία στο ωράριο ύπνου από 71,6 και πάνω είχαν:
- 20% έως 48% λιγότερες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους από κάθε αιτία
- 16% έως 39% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο
- 22% έως 57% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιομεταβολικά νοσήματα
Στην πραγματικότητα, όσο πιο συνεπές ήταν το ωράριο του ύπνου τους, τόσο μειωνόταν ο κίνδυνος να χάσουν τη ζωή τους από χρόνιες παθήσεις.
«Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η τακτικότητα του ύπνου αποτελεί σημαντικό προάγγελο του κινδύνου θανάτου και μάλιστα ισχυρότερο απ’ ό,τι η διάρκεια του ύπνου», σημειώνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους.
Άλλη πρόσφατη μελέτη έδειξε πως οι ηλικιωμένοι με ακατάστατο ωράριο ύπνου διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο άνοιας, ιδίως εάν δεν κοιμούνται αρκετά.
Φωτογραφία: iStock